Բիբլիական լեռը հայերի համար, ի տարբերություն մարդկության այլ հատվածի, առանձնահատոկ խորհուրդ ունի։ Այն ազգային խորհրդանիշ է։
Այս ճամփորդության ընթացքում ես ինքս ինձ համար վերջնական եզրակացություն արեցի. հայերը չպետք է ունենան Արևմտյան ու Արևելյան Հայաստաններ, որովհետև կա մեկ միասնություն` Հայրենիք։ Ենթագիտակցության մեջ հնարավոր չէ հայրենիքը բաժանել, նույնիսկ եթե այդ հայրենիքի մեծ մասն անցել է Թուրքիային, և այնտեղ պարզապես հայ չի մնացել…
Հանգստի համար կանգ առանք 4200 մետր բարձրության վրա, ընթրիքից հետո ինձ մոտեցավ Վարդան Վարաժյանը, որը բնակվում էր Նիժնի Նովգորոդում և Արարատ լեռը բարձրանալու էր եկել 15-ամյա որդու` Տիգրանի հետ։ Հայաստանում Վարդանը գիտնական էր եղել, աշխատել էր Մերգելյանի անվան ինստիտուտում, բայց 90-ականների բարդ կենցաղային հանգամանքները ստիպել էին նրան ընտանիքի հետ հիմնավորվել Ռուսաստանում և գիտությունը փոխարինել շինարարական և վերանորոգման աշխատանքով։ Նա մեզանից միակն էր, որ ռուսական անձնագիր չուներ և մեզ ցույց էր տալիս իր կապույտ հայկական անձնագիրը` հպարտությամբ նշելով, որ շարունակում է Հայաստանի քաղաքացի մնալ և կգա մի օր, երբ ընդմիշտ կվերադառնա տուն։
— Դու կրթված մարդ ես, ուզում եմ հետդ խորհրդակցել,- լուրջ դեմքով ասաց նա։
— Ասա։
— Մենք որոշեցինք, որ Տիգրանն Էրդողանին նամակ գրի։ Բնօրինակը կթաղենք գագաթին, իսկ կրկնօրինակը նրան փոստով կուղարկենք հետդարձի ճանապարհին։ Ի՞նչ կասես։
— Իմա՞ստը։
— Իմաստը հայրենասիրական դաստիարակությունն է։ Մենք այդ մասին կպատմենք լրագրողներին։ Թող այդ քայլն օրինակ ծառայի հայ երեխաների համար։ Տիգրանը ծնվել է Ռուսաստանում, և լինելով հայ, հայտնվելով Մասիսի վրա, արդարացիորեն կոչ է անում ճանաչել ցեղասպանությունը։
— Չգիտեմ, մի տեսակ տարօրինակ է ստացվում։ Դու այսօր առավոտյան ինքդ էիր ինձ խնդրում նրան պատմել Եղեռնի մասին։ Այսինք նա դեռ շատ բան չգիտի և չի հասունացել այդպիսի ակցիայի համար…
— Կարևոր չէ։ Կարևորը, որ մենք Մասիսի վրա ենք ու պետք է մի բան անենք։ Հիշում եմ` երբ փոքր էի, մեր գյուղացիներից մեկն ասաց` վաղը սարի վրա խարույկ ենք վառելու, անվադողեր կբերեք։ Մենք Շիրակի մարզի Հոռոմ գյուղից ենք։ Այն ժամանակ խորհրդային տարիներին երեխաներից ո՞վ գիտեր ապրիլի 24-ի, 1915 թվականի թուրքերի իրագործած ցեղասպանության մասին։ Մենք անվադողերը քարշ տվեցինք գագաթ, այնտեղ նա մեծ կրակ վառեց հենց ապրիլի 24-ի երեկոյան։ Ես դա ընդմիշտ հիշեցի։ Հետո ձեռքը պարզեց Թուրքիայի ուղղությամբ ու ասաց` մենք այնտեղ չենք, բայց թող իմանամ, որ մենք կանք։
