Լաուրա Սարգսյան, Sputnik.
Բյուրականի աստղադիտարանում աշխատանքն օրուգիշեր չի դադարում. Ռուսաստանի աստղաֆիզիկական լաբորատորիայի մասնագետներըч միջգալակտիկական սպեկտրոսկոպիայի պրոտոմետրիայի լաբորատորիայի վարիչ Սերգեյ Դոդոնովի գլխավորությամբ, ուսումնասիրում են երկնային մարմինները Շմիդտի մեկմետրանոց հայտնի արդիականացրած աստղադիտակով:
«Աստղադիտակն ունի ժամանակակից լուսաընդունիչ սարք: Շմիդտի աստղադիտակի մի մասը բերվել է Ռուսաստանում տեղակայված հատուկ աստղաֆիզիկական աստղադիտարանից: Բյուրականի մասնագետները վերականգնել են կառավարման համակարգը», — Sputnik Արմենիայի թղթակցի հետ զրույցում ասաց Դոդոնովը:
Նոր Շմիդտը թույլ է տալիս, այսպես կոչված, խորը լուսանկարներ անել, որոնցից յուրաքանչյուրում մի քանի տասնյակ հազար օբյեկտ է ֆիքսվում: Հայ և ռուս մասնագետները, հատուկ մեթոդաբանություն կիրառելով, ուսումնասիրում են այդ մարմինների հատկություններն ու էվոլյուցիան: Աստադիտակը հնարավորություն է ընձեռում նաև բացահայտել մուգ մատերիայի գաղտնիքները:
Տիեզերքի գաղտնիքները Շմիդտի աստղադիտակի օգնությամբ բացահայտում էին դեռ 60-ականներին: Աստղագիտության պատմության մեջ առաջին աշխատությունների հեղինակը խորհրդային, հայ աստղագետ Բենիամին Մարգարյանն է, որն իր աշակերտների հետ իրականացրել է Բյուրականի հայտնի առաջին և երկրորդ ուսումնասիրությունները: Աշխարհի տարբեր երկրների աստղագետները մինչև այսօր էլ օգտվում են այդ աշխատություններից:
Դոդոնովը պատմում է, որ հայ մասնագետների հետ աշխատում է դեռ խորհրդային ժամանակշրջանից, երբ Բյուրականը ոչ միայն ԽՍՀՄ-ի, այլև ամբողջ աշխարհի արտագալակտիկական մայրաքաղաքն էր համարվում: Խորհրդային տարիներին աստղագիտությունն այստեղ չափազանց արագ տեմպերով էր զարգանում:
«Բյուրականի աստղադիտարանը չի կորցրել իր ներուժը նաև այսօր: Մենք փորձում ենք օգնել մեր գործընկերներին և՛ սարքավորումներով, և՛ մեր հնարավորություններով», — ասաց Դոդոնովը:
Ռուսաստանում աշխատող շատ մասնագետներ սկզբնական ուսուցումն անցել են հենց Բյուրականում: Ռուս աստղագետները կարծում են, որ Բյուրականի աստղադիտարանում կարելի է գտնել այն, ինչ հնարավոր չէ գտնել մեկ ուրիշ տեղում. խոսքը «տարիների ընթացքում կուտակված աշխատանքի մշակույթի» մասին է: Գիտական ավանդույթները, որոնք ձևավորվել են դեռևս 60-ական թվականներին, Բյուրականի աստղադիտարանը համաշխարհային աստղագիտական հարթակ են դարձրել:
Բյուրականի նախկին փառքից այսօր քիչ բան է մնացել, ֆինանսավորումն էլ չնչին է, բայց աստղադիտարանն իր գրավչությունը չի կորցնում աշխարհի տարբեր երկրների մասնագետների համար:
Սակայն պետք է նշել, որ Բյուրականը համալրված է ժամանակակից սարքավորումներով, և եթե որոշակի ներդրումներ կատարվեն, ապա աստղադիտարանը կկարողանա վերադարձնել համաշխարհային փառքը:
