ԵՐԵՎԱՆ, 24 հունվարի — Sputnik. Թուրքմենստանն աշխարհի գազային ռեսուրսներ ունեցող 5 երկրներից մեկն է, բայց իր ռեսուրսներն արտահանելու խնդիր ունի և դրանք դեպի արևմուտք տեղափոխելու ելքեր է փնտրում: Այս մասին այսօր Sputnik Արմենիայի մամուլի կենտրոնում ասաց ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլտետի իրանագիտության ամբիոնի վարիչ Վարդան Ոսկանյանը:
Նրա համոզմամբ` Թուրքմենստանի համար այդպիսի ելք կարող է դառնալ Հայաստանը: Այս տեսակետից Վարդան Ոսկանյանը խրախուսում է տարեսկզբին ՀՀ վարչապետ Կարեն Կարապետյանի նախաձեռնած հանդիպումը Իրանի և Թուրքմենստանի դեսպանների հետ, որի շրջանակում քննարկվել էին հատկապես
Հայաստան-Իրան-Թուրքմենստան եռակողմ էներգետիկ համագործակցության զարգացման հնարավորություններն ու հեռանկարները:
«Հայաստանն, իմ կարծիքով, պետք է դրական իմաստով ավելի ագրեսիվ քաղաքականություն վարի այն ոլորտներում, որտեղ մեզ այնքան էլ չեն սպասում, բայց որոնց շրջանակում մեր երկիրը կարող է ոչ միայն սեփական տնտեսությունը զարգացնելու լուրջ հնարավորություններ ստանալ, այլև կարող է զգալիորեն բարելավել իր աշխարհաքաղաքական դիրքերը՚,- ասաց Ոսկանյանը:
Իսկ նոր ձևաչափը, նրա խոսքով, գալիս է լրացնելու գոյություն ունեցող Իրան- Հայաստան, Իրան-Հայաստան- Վրաստան-Ռուսաստան էներգետիկ միջանցքների և Իրան-Հայաստան-Վրաստան նոր կազմավորվող միջանցքների ձևաչափերը:
Ոսկանյանը կարծում է, որ եթե նոր ձևաչափը սկսի գործել, Հայաստանը տարածաշրջանում էներգետիկ բնագավառում լուրջ դերակատարություն կստանա, ուստի պատահական չէ, որ ՀՀ վարչապետի և դեսպանների հետ հանդիպմանը մեր ոչ բարեկամ հարևանները խիստ բուռն արձագանքեցին:
«Չեմ կարծում, որ պատահական էր այդ օրերին ադրբեջանցի փորձագետների կողմից Թուրքմենստանի հետ Ադրբեջանի հարաբերությունների խորացման մասին վերլուծությունները, որոնք հաջորդեցին մեր վարչապետի՝ դեսպանների հետ հանդիպմանը, ինչը ցույց է տալիս, որ մեր գործողությունները որոշակի անհանգստություն են առաջացրել, և դա կողմնակի ցուցիչ է նաև այն բանի, որ մենք շարժվում ենք ճիշտ ուղղությամբ»,- ասաց Ոսկանյանը:
Իրանի և Թուրքմենստանի հետ համագործակցությունը հեռանկարային է համարում նաև ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի արևելագիտության ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող, էներգետիկ աշխարհաքաղաքականության և միջազգային անվտանգության մասնագետ Արմեն Մանվելյանը: Նրա խոսքով` այս համագործակցությունը հնարավորություն է ընձեռում ոչ միայն դիվերսիֆիկացնել էներգակիրների ներմուծումը և դառնալ տարանցիկ երկիր՝ թուրքմենական գազը երրորդ երկրներ արտահանելու համար, այլև էլեկտրաէներգիա արտահանել դրա կարիքն ունեցող Թուրքմենստան:
«Իրանն ու Թուրքմենստանը վաղուց արդեն համագործակցում են գազի և էլեկտրաէներգիայի ներմուծման և արտահանման առումով: Այս պահին Իրանը Թուրքմենստանի հետ կապում է շուրջ 14 մլրդ խմ գազացանցային համակարգ: Իրանը Թուրքմենստանից կարող է մինչև 14 մլրդ խմ գազ վերցնել՝ հիմնականում հյուսիս-արևելյան շրջաններն ապահովելու համար, իսկ մնացած գազի ծավալը բաց է թողնում այլ երկրներ, մասնավորապես՝ Թուրքիա: Հայաստանը կարող է միանալ այս համակարգին՝ Իրանից էլեկտրաէներգիա արտահանելով դեպի Թուրքմենստան և կենտրոնական Ասիայի` էլեկտրաէներգիայի պակասորդ ունեցող այլ երկրներ»,- ասաց Արմեն Մանվելյանը:
Տարածված տեսակետը, թե Հայաստանը բարդ, փակուղային երկիր է, մասնագետների համոզմամբ ճիշտ չէ, եթե, իհարկե, Հայաստանը կարողանա ճիշտ օգտվել իր աշխարհաքաղաքական դիրքից և իր տարածքի առանձնահատկությունը ծառայեցնել իր շահերին:
