ԵՐԵՎԱՆ, 19 դեկտեմբերի – Sputnik. Հունվարի 2-ին կլրանա ՀՀ-ի՝ ԵՏՄ անդամակցության 2 տարին: Նախապես ակնկալվող տնտեսական ակտիվությունը, սակայն, Հայաստանի արդյունաբերողների և գործարարների միության նախագահ Գագիկ Մակարյանի խոսքով, դեռ տեսանելի չէ:
«Մենք մտածում էինք, որ ռուսները կամ Ռուսաստանի տարածքում ապրող հայերը, ԵՏՄ անդամակցությունից ոգևորված, պետք է այստեղ ներդրումներ կատարեն, բայց այդ լուրջ աշխուժացումը դեռ չկա»,- ասաց մեր նա:
Հայաստանի համար ԵՏՄ-ի հիմնական գործընկերներ է մնում Ռուսաստանը, իսկ Ղրղըզստանը, Ղազախստանը, Բելառուսը մեզ համար գործընկեր դեռ չեն դարձել: Մեր առևտրային ծավալներն այդ երկրների հետ գրեթե չեն զարգանում:
Պատճառն, ըստ տնտեսագետի, այն է, որ այդ երկրները նույնպես խիստ կախված են ՌԴ տնտեսությունից, ունեն գլոբալ խնդիրներ և Հայաստանի հետ ճանապարհային կապի անհարմարություններ:
Գագիկ Մակարյանի բնորոշմամբ` Հայաստանն այս պահին ԵՏՄ անդամ երկրների հետ տնտեսական հարաբերությունների ոլորտում «տեղում դոփում է»:
Այդուհանդերձ, ԵՏՄ անդամակցության 2 տարում Հայաստանի տնտեսությունը նաև դրական տեղաշարժեր է գրանցել. անհամեմատ պարզեցվել է ապրանքների ներկրումը, մաքսազերծումը, ինչը դրականորեն է ազդել նաև որոշ ապրանքատեսակների գների վրա:
Բայց սա էլ իր հերթին ունի իր բացասական էֆեկտը: Գագիկ Մակարյանը նշում է, որ կան Հայաստանում արտադրվող ապրանքատեսակներ, որոնց իրացումը ներքին շուկայում որոշ չափով տուժում է ներկրված ավելի էժան տարբերակների պատճառով:
Արտահանման պարագայում ևս Հայաստանի հիմնական գործընկերը շարունակում է մնալ Ռուսաստանը: Բայց, Գագիկ Մակարյանի դիտարկմամբ, այս բնագավառում երկու երկրների գործարար հարաբերությունները դեռ չեն վերականգնել 2014թ-ի մակարդակը:
«2014թ.-ի տարեվերջին եղավ ռուբլու արժեզրկման և արտաքին պատժամիջոցների պատճառով առաջացած ճգնաժամը, որը շարունակվեց նաև 2015թ-ին: Հիմա որոշ բարելավում նկատվում է, ռուբլին կայունացել է, բայց դեռ նախաճգնաժամային վիճակին չենք հասել»,- ասում է Մակարյանը՝ կանխատեսելով, որ առաջիկա տարում Ռուսաստանի տնտեսական վիճակը կլավանա՝ ի հաշիվ նախանշված +1% ՀՆԱ-ի աճի:
Բայց այս ոչ այնքան ակնառու բարելավումը Գագիկ Մակարյանը կապում է ոչ այնքան ԵՏՄ-ի, որքան առանձին վերցրած ՌԴ-ի հետ: Իսկ ԵՏՄ շրջանակում Հայաստանի առաջընթացը տնտեսագետը պայմանավորում է մասշտաբի էֆեկտով։
«Հայաստանը պետք է կամուրջ լինի ԵՏՄ-ի, Իրան-ի և ԵՄ-ի միջև և որոշակի կերպով փորձի օգուտ քաղել դրանից: Օրինակ՝ Իրանից ներկրվող ապրանքները Հայաստանում վերափաթեթավորվեն, վերամշակվեն, լինեն հավաքման արտադրություններ: Այսինքն՝ Իրանի քանակական տնտեսությունը պետք է օգտագործվի Հայաստանով դուրս բերելու համար, քանի որ Հայաստանը՝ որպես փոքր տնտեսություն ունեցող երկիր, չի կարող շուկաներ գրավել»,- ասաց Գագիկ Մակարյանը՝ հավելելով, որ այն փոքր ծավալի արտադրանքը, որ Հայաստանն ունի, արդեն իսկ փորձում է արտահանել, բայց դա առայժմ ցանկալի մակարդակից քիչ և դժվար է ստացվում:
