Sputnik Գրուզիա, Ելենա Պետրոսյան.
Դեկտեմբերյան արևը շողում էր գարնանայինի նման, ճնղճուկները չինարների մերկ ճյուղերին նստած այնպես էին աղմկում, որ նստարանին նստած ծերուկը նրանց բարձր անվանեց «սեզոնիս գիջեբի»: Ես զբոսնում էի այգում՝ դանդաղեցնելով քայլերս, որպեսզի վայելեմ զբոսանքը:
Հանկարծ մեծ ջրափոսի վրա օղակներ առաջացան: Տարօրինակ, ուժգնացող գվվոցի տակ բարակ շիթերը երկինք բարձրացան և թափվեցին ներքև: Երկրաշարժ: Ես տուն նետվեցի:
Երեկոյան մեր բակը լի էր մարդկանցով: Կենտրոնում վեր էր խոյացել բաբելոնյան աշտարակ՝ գոյացած սննդամթերքից, ձմեռային հագուստից, կոշիկներից և տոպրակներից: Այդ ամենի բեռան տակ կքել էր հորս ավտոմեքենան և հենց վարորդը, որին չորս կողմից հարցախեղդ էին անում անհագստացած հարևանները:
— Ռաֆիկ, ահա փողը: Նայիր, տես, կբաժանես նրանց, ովքեր ավելի շատ ունեն դրա կարիքը: Միայն ասա, որ ադրբեջանցի ընկերն է ուղարկել:
— Կասեմ, Վովա ջան: Նույնիսկ եթե սկսեն ծեծել, կլռեմ:
— Պավլիկ, եթե շամփուր ես դնում, ապա բարի եղիր ինքդ տեղավորվել բեռնախցիկում: Ինչպե՞ս թե՝ ինչու: Գոճու փոխարեն: Այնտեղ որտեղի՞ց գտնեմ դա:
Մցխեթյան փողոցը ճանապարհ էր դնում իր ներկայացուցիչներին: Մի քանի ժամ անց երեք ավտոմեքենաներ, կքած բեռան ծանրության տակ, շարժվեցին դեպի Կիրովական: Նրանք խառնվեցին նմանատիպ ավտոմեքենաների հոսքին՝ բեռնված հացով, դեղորայքով, հագուստով. ԽՍՀՄ բոլոր անկյուններից օգնություն էր գալիս, բայց ամենասարսափելի առաջին ժամերին վերքերից, ցրտից և քաղցից մահացող մարդկանց համար փրկության խորհրդանիշ էին դարձել վրացական պետհամարանիշներով ավտոմեքենաները:
Հայրս վերադարձավ երկու օր հետո: Նա ավերված Կիրովականից դուրս էր բերել իր բարեկամուհուն երկու երեխաների՝ երեքամսական Զինայի և երկու տարեկան Միկոշկայի հետ: Հանձնելով մեզ նրանց՝ նա գնաց իր սենյակ: Հորաքույրերս, մայրս, քույրերս սկսեցին զբաղվել Լյուդմիլայով ու նրա երեխաներով: Ես գնացի հորս մոտ:
Նա կանգնել էր պատից կախված սրբապատկերի դիմաց ու աղոթում էր: Հայերենով: Դարերով հղկված հնչյունների խիստ ներդաշնակության մեջ այնպիսի հուսահատություն կար, որ ես սարսափեցի:
— Հայրի՜կ:
Նա շրջվեց, և ես տեսա, որ… արտասվում է: Ես կյանքում երկրորդ անգամ էի տեսնում հորս արցունքները: Առաջին անգամ տասը տարի առաջ էր, երբ մահացել էր տատիկս:
— Վախեցա՞ր, ինքդ ես մեղավոր, քանի անգամ եմ ձեզ ասել, որ երբ մարդը զբաղված է այս գործերով, ավելի լավ է չնայել նրան: Հայրդ հարաբերություններն էր պարզում Արարչի հետ: Ես նեղացել եմ նրանից, հասկանու՞մ ես: Իսկ վիրավորանքը չի կարելի ներսում պահել, թե չէ կկրծի հոգիդ: Դե, մի անհանգստացիր: Կարծում եմ՝ կհաշտվեմ Նրա հետ: Իսկ հիմա գնա թաշկինակի հետևից: Եվ եթե Լյուդոչկան 10 րոպեից չժպտա, ստիպված կլինենք իրար ծեծել…
Նրա մահից մեկ տարի անց իմ քույրը լույս աշխարհ բերեց իր երկար սպասված աղջկան, որին ամուսնու հետ սպասել էր 12 տարի:
Ամեն անգամ, երբ համբուրում եմ նրա մատիկները, որոնք այնքան նման են պապիկի մատներին, ասում եմ ինքս ինձ. «Ամեն ինչ լավ է, նրանք հաշտվել են»:
