-Վերջերս ներգնա տուրիզմով զբաղվող ընկերությունների տնօրենները հանդիպում ունեցան տնտեսական զարգացման և ներդրումների նախարար Սուրեն Կարայանի հետ, քննարկվեցին մի շարք խնդիրներ, մասնավորապես՝ հարկային նոր օրենսգրքի ընդունմամբ ավելացված արժեքի հարկ դրվեց տուրփաթեթների վրա: Ինչքա՞ն է այն կազմում, և որքանո՞վ է այն խանգարում ձեր աշխատանքին:
— Տուրօպերատորները փաթեթները վաճառում են մեկ-երկու տարի առաջ: Հիմա, երբ փաթեթների վրա ավելացված արժեքի մասին իմացանք, իհարկե, չենք կարող փաթեթների գները փոխել: Պատկերացրեք՝ դուք լինեք գնորդի տեղում, գնեք փաթեթները, հետո ձեզ ասեն՝ գինը փոխվել է: Ստացվում է, որ մյուս տարի պետք է աշխատենք ի վնաս մեզ կամ էլ ընդհանրապես չաշխատենք: Մենք շուկայից դուրս ենք մնում, քանի որ մեր փաթեթներն այլ պատճառներով արդեն իսկ թանկ են:
-Իմ տեղեկացմամբ, մեկ այլ խնդիր էլ կա. Վրաստանից տուրօպերատորները խմբեր են բերում Հայաստան, միաժամանակ խուսափում են հարկերից:
— Այո, կա նման բան: Մի կողմից նրանք նույն որակի տեղեկություն չեն ներկայացնում, ինչ Հայաստանի զբոսավարները, մյուս կողմից էլ մրցակցությունից դուրս են լինում, որովհետև հարկեր չեն վճարում: Ի դեպ, նույն Վրաստանում ԱԱՀ-ն զրոյական է, այսինքն՝ մենք էլ նման օրենք պիտի ընդունենք, որ մեր տուրիզմն աճ ապրի, ինչը լավ կանդրադառնա ինչպես մեր բիզնեսի, այնպես էլ մեր բյուջեի վրա:
-2017 թվականից հարկային նոր օրենսգրքի նշյալ դրույթն ուժի մեջ կմտնի: Եթե դուք ստիպված եղաք վճարել ավելացված արժեքի հարկ, նախնական հաշվարկներ ունե՞ք՝ որքան վնաս եք կրելու տարեկան կտրվածքով:
-Տիկին Մկոյան, այնուամենայնիվ, մինչև հարկային նոր օրենսգրքի ընդունումը, Հայաստանում ներգնա տուրիզմը, մեղմ ասած, զարգացած չէր, փաթեթներն էլ մատչելի չէին:
— Մեզ շատ է հուզում, մենք շատ ենք խոսում ավիատոմսերի գների մասին: Զբոսաշրջիկները Վրաստան են հասնում բավականին էժան ավիատոմսեր գնելով: Ես մտածում եմ՝ ինչի՞ պիտի զբոսաշրջիկը շատ գումար վճարի ու գա Հայաստան, եթե կարող է միանգամից վայրէջք կատարել Քութայիսիում: Այս դեպքում շահում են Վրաստանի տուրօպերատորները. երկար ժամանակով զբոսաշրջիկները մեկնում են Վրաստան, հետո 3-4 օրով էլ ժամանում են Հայաստան հենց Վրաստանով:
-Եթե ավելի լայնացնենք զրույցի շրջանակը, Հայաստանն ինչու՞ պետք է հետաքրքրի զբոսաշրջիկներին, որովհետև մենք ինքներս էլ շատ խնդիրների մասին գիտենք՝ ենթակառուցվածքներ, անբարեկարգ ճանապարհներ, գրագետ տուրօպերատորների պակաս:
— Այո, համամիտ եմ: Դրա համար էլ մենք խոսում ենք նաև լիցենզիաների մասին, որ ամեն մեկը չմտածի՝ եթե գիտի Գառնի-Գեղարդի ճանապարհը, ուրեմն կարող է զբոսավար անվանել իրեն: Եթե ոլորտը մաքրենք այն մարդկանցից, որոնք սխալ ինֆորմացիա են տալիս, շատ բան կկարգավորվի: Չպետք է մոռանալ, որ ամեն զբոսաշրջիկ մեկնում է իր երկիր ու պատմում տպավորությունների մասին: Նա մեր «Հայաստան» բրենդի գովազդն է անում: Երբ ես տեսնում եմ զբոսավարի ու չգիտի՝ ինչ է ասում, սիրտս ցավում է:
Ճանապարհների մասին էլ չեմ ասում, որովհետև այս պարագայում էլ են մեզանից առաջ անցել: Երբ Պետերբուրգում էինք, պրեզենտացիա էի ներկայացնում, ինձ զարմացած հարցրին՝ դուք էլ ի՞նչ մտածելու բան ունեք՝ ձեր խոհանոցը հիասքանչ է, էկո սնունդ եք ընդունում: Ես կարծում եմ, որ այդ ամենի վրա պետք է ճիշտ շեշտեր դրվեն:
-Այսօր զբոսավարների մի հոծ խումբ զբոսաշրջիկներին տանում է հիմնականում երեք ուղղությամբ՝ Էջմիածին, Գառնի և Գեղարդ: Սա այն դեպքում, երբ Հայաստանում կան հիասքանչ պատմամշակութային կոթողներ, շքեղ բնությամբ տեղանքներ: Վայրեր, որոնք նույնիսկ հայտնաբերված չեն տուրօպերատորների կողմից, բայց շատ հետաքրքրիր են:
— Համամիտ եմ: Շատ անգամ այլ վայրեր չենք տանում, որովհետև չկան նորմալ պայմաններ. հյուրանոցների պակաս կա, ռեստորանների սպասարկումն այն չէ: Եթե մեր ուժերը մեկտեղենք և աշխատանքներ տանենք այս ուղղություններով, հաջողություններ կունենանք: Նույն Ծաղկաձորում զբոսաշրջիկներն ուզում են դահուկից բացի այլ զբաղմունքներ ունենալ: Իսկ գործարարներն ասում են՝ երկու ամսվա համար մենք ի՞նչ օբյեկտ սարքենք: Ես մի առաջարկ էի արել՝ եթե այնտեղ ձյունը կարողանայինք պահպանել դեկտեմբերից մինչև ապրիլ, պարզ է՝ ավելի մեծ մասշտաբով մարդկանց կհետաքրքրեինք: Բոլոր մյուս գործոններից բացի, նաև աշխատատեղեր կստեղծվեն:
-Մենք ո՞ր շուկայի հետ ենք ամենից շատ համագործակցում: Եթե չեմ սխալվում, մեծ թվով ռուս զբոսաշրջիկներ են այցելում Հայաստան:
— Ռուս զբոսաշրջիկներն իրոք շատ ենք, մենք չենք կարող շրջանցել ռուսական շուկան: Բայց իմ ռուս գործընկերներից մեկն ասաց՝ գիտեք, Հայաստանի մասին շատ ինֆորմացիա չկա, ի տարբերություն մեր հարևանների: Հայաստանի մասին գովազդը պետք է ավելի շատ լինի:
— Մոտենում է ձմեռը, ընթերցողներին կարո՞ղ եք խորհուրդ տալ հետաքրքիր 3 տեղանք ձմեռային հանգիստը կամ ժամանցն անցկացնելու համար:
— Չեմ կարող չասել Ծաղկաձոր, Աղվերան և Ենոքավան:
