ԵՐԵՎԱՆ, 4 նոյեմբերի — Sputnik. Գոհար Սարգսյան. Լարիսան կեսկատակ- կեսլուրջ միշտ ասում է՝ տեսնու՞մ եք, ինչ հայրենասեր եմ, եկել ու հաստատվել եմ Հայաստանում: 24-ամյա կեկելը ծնվել ու մեծացել է Թբիլիսիում, բայց միշտ մտածել է, որ իր տեղը հայրենիքում է:
Վիրահայերի կյանքի ու ապրելակերպի մասին զրույցը մեզ տարավ դեպի, մեղմ ասած, տարօրինակ սովորույթ, որն ունեցել են վիրահայերը մինչև բոլորովին վերջերս՝ 2002 թվականը: Պարզվում է՝ եթե վիրահայերի ընտանիքում մարդ էր մահանում, իսկ տնեցիներից մեկը մկրտված չէր, ապա մինչև հանգուցյալին հողին հանձնելը պետք է կազմակերպեին մկրտության արարողություն:
Լարիսան 11 տարեկան էր, երբ պապիկը մահացավ: Ծնողները գիտեին վիրահայերի շրջանում արմատներ գցած սովորույթը: Արագ ընտրեցին կնքահորը, քահանա հրավիրեցին ու անմիջապես դագաղի մոտ մկրտություն ընթացավ:
«Քահանաները մեր տուն եկան, կնքեցին ինձ ու եղբորս: Մեր ավանդույթների համաձայն, հանգուցյալին պահում են մեկ շաբաթ: Մինչև հիմա հիշողությանս մեջ դաջված է այդ մռայլ տեսարանը: Կուզեի` գոնե եղբայրս ազատված լիներ այդ տխուր հիշողությունից»,- պատմեց Լարիսան:
Նա ասաց, որ այդ օրից ի վեր մկրտությունն իր մոտ իրարամերժ զգացողություններ է առաջացնում, քանի որ անմիջապես աչքի առաջ է գալիս անցյալի հիշողությունը:
«Գիտե՞ք` ես մինչև այսօր չեմ կարողանում պարանոցիս խաչ կախել, ու այդ հանգամանքը կապում եմ ինձ հետ պատահած այդ դրվագի հետ: 2 տարի առաջ արդեն Հայաստանում էի, գնացի եկեղեցի ու այնտեղ ինձ խորհուրդ տվեցին՝ մկրտությանս օրն այցելեմ եկեղեցի և պատարագ պատվիրեմ»,-ասաց Լարիսան:
Մայր Աթոռ սուրբ Էջմիածնի տեղեկատվական համակարգի գործավար-քարտուղար Տեր Համբարձում քահանա Դանիելյանը մեզ հետ զրույցում հաստատեց, որ նման սովորույթ վիրահայերի շրջանում եղել է, բայց դադարեցվել է 2002 թվականին:
«Երբ նոր առաջնորդն է եկել, Թբիլիսիի և Վրաստանի այլ շրջանների եկեղեցիներում, որոնք վիրահայոց թեմին են պատկանում, այս սովորությունն արգելվել է, այլևս չի կիրառվում: Առաջնորդն այս հարցն այդպիսի հարթության վրա է տարել: Տեղական սովորությունները տեղի ժողովրդի բացատրությունն ունեն, չգիտեմ, թե նման ծեսեր կիրառելիս ինչ մտայնություն են ունեցել»,-ասաց նա:
Վիրահայերի շրջանում այս սովորույթը սկիզբ է առել խորհրդային տարիներին: Քահանան չթաքցրեց, որ խորհրդային տարիները հայ առաքելական եկեղեցու համար բարդ են եղել այն իմաստով, որ մեծ ջանքեր են պահանջվել հավատքը պահպանելու համար:
Այս թեմայով զրուցեցինք նաև Թբիլիսիում ապրող մի հայ ընտանիքի հետ: 60-ամյա Կարինեն պատմեց, որ հատկապես խորհրդային տարիներին շատ են եղել մկրտության դեպքերը հենց թաղման արարողության ժամանակ: Նա հաստատեց, որ հիմա այդ սովորույթը վերացվել է:
«Եթե անգամ լինեն ցանկացող մարդիկ, մեր հոգևոր հայրերը չեն մկրտի»,-ասաց նա:
Չնայած սովորույթը տասնամյակից ավելի է, ինչ վերացել է, սակայն այն բազմաթիվ մարդկանց վրա իր բացասական հետքն է թողել:
