Լաուրա Սարգսյան, Sputnik.
Թուրքիայի, Ադրբեջանի և Վրաստանի միջև եռակողմ համագործակցության ձևաչափն իր կառավարման ընթացքում ստեղծել է անկախ Վրաստանի երրորդ նախագահ Միխայիլ Սահակաշվիլին։ Հենց այդ ժամանակ հստակ որոշվել է արտաքին քաղաքական վեկտորում հարևանների միջև սահմանագիծը։
Վրաստանը, որը ձգտում է մտնել ՆԱՏՕ և ԵՄ, իր համար ընտրել է հոգեպես ավելի մտերիմ հարևանների։ Առավել ևս, որ Թբիլիսիի աչքում «ռուսամետ» Երևանը դուրս է մնացել ռազմավարական համագործակցության ընդհանուր ֆոնից։ Հետևաբար Հայաստանը, որը հարևան Վրաստանում մեծ համայնք ունի, այդ երկրի համար «առանց ռազմավարական համագործակցության պրագմատիկ գործընկեր է»։
Երեկ ադրբեջանական Գաբալայում կայացած հանդիպումը երրորդն է երեք երկրների պաշտպանության նախարարների հանդիպման ձևաչափում։
Մի քանի խոսք նախարարների հանդիպման մասին
Երեք երկրների ՊՆ ղեկավարները նշել են եռակողմ համագործակցության և տարածաշրջանում կայունության պահպանման կարևորությունը։ Հատուկ նշանակություն է տրվել ռազմական կրթությանը և կիբերանվտանգության ոլորտում համագործակցությանը։ Զրույցի հիմնական թեման դարձել է 2016թ.-ի ամռանը Բաթումիում փոխըմբռնման հուշագրի հնարավոր ստորագրումը։
«Չեմ կարծում, որ այդ հուշագիրը ենթադրում է ռազմական միություն, քանի որ այդ ձևաչափի հարցերը հիմնականում վերաբերում են երկու ուղղությունների` կիբերանվտանգությանը և էներգաանվտանգությանը։ Վրաստանը մասնակցում է մեծ էներգետիկ նախագծերի, և դրանց իրականացման համար անհրաժեշտ է իրականացնել տարածաշրջանում անվտանգության և կայունության քաղաքականություն»,- Sputnik Արմենիայի թղթակցի հետ զրույցում ասաց ռազմական հարցերով վրացի փորձագետ Վախթանգ Մաիսայան։
Նա նաև հավելեց, որ նախաձեռնողը եղել է Վրաստանի ԱԳՆ ղեկավար Թինաթին Խիդաշելին, և «հնարավոր հուշագիրը կստորագրի արդեն Վրաստանի պաշտպանության նոր նախարարը»։ Փորձագետը կանխատեսում է, որ նախարարի պաշտոնը կզբաղեցնի Վրաստանի պաշտպանության և անվտանգության հարցերի խորհրդարանական հանձնաժողովի նախագահ Իրակլի Սեսիաշվիլին, իսկ Խիդաշելին հրաժարական կտա Վարշավայում ՆԱՏՕ-ի գագաթնաժողովից հետո (2016թ.-ի հուլիս)։
Մաիսայայի խոսքով` ձևաչափը պետք է ստեղծված լինի էներգետիկ նախագծերի անվտանգության ապահովման և դրանք կիբերհարձակումներից, ահաբեկչությունից և մի շարք այլ սպառնալիքներից պաշտպանելու նպատակով։
Ի՞նչ կտա Հայաստանին եռակողմ հանդիպումը
Գաբալայում քննարկվել են նաև ապրիլյան իրադարձությունները, ինչի վերաբերյալ Խիդաշելին նշել է, որ Վրաստանի համար կարևոր է «տարածաշրջանում կայունության պահպանումը, և այդ նպատակով Վրաստանը համագործակցում է յուրաքանչյուր հարևանի հետ»։
Չնայած նման հայտարարությանը` Վրաստանի Պն ղեկավարը հստակ ներկայացրել է ինչպես Վրաստանի դիրքորոշումը, այնպես էլ հարևանության քաղաքականությունը։
«Թուրքիան ՆԱՏՕ-ի անդամ է, իսկ Վրաստանը ձգտում է դառնալ դաշինքի անդամ, ինչը և որոշում է այդ երկրի հետ ռազմավարական համագործակցությունը։ Հայաստանը կատարել է իր ընտրությունը և դարձել ԵՏՄ անդամ, մենք չենք ձգտում այնտեղ, ինչն իր հերթին որոշում է Հայաստանի հետ մեր համագործակցության մակարդակը, որը բարեկամական է` առանց ռազմավարական համագործակցության»,- մամուլի ասուլիսի ժամանակ հայտարարել է Վրաստանի պաշտպանության նախարար Թինաթին Խիդաշելին։
Եռակողմ համագործակցությունը յուրահատուկ ձևաչափ ունի, չէ՞ որ ի տարբերություն Թուրքիայի և Վրաստանի` Ադրբեջանը ՆԱՏՕ-ի անդամ չէ և նույնիսկ չի ձգտում այնտեղ։ Ինչպես նշեց Մաիսայան, նրա գլխավոր նպատակն էներգետիկ անվտանգություն ապահովելն է։ Չէ՞ որ Ադրբեջանն իր ազգային շահերն ունի, իսկ Վրաստանը` իր։
