Գոհար Սարգսյան, Sputnik.
Թամանյանի թանգարան-ինստիտուտը մեզ «դիմավորեց» մթության մեջ։ Մի պահ տպավորություն էր, թե լույս չկա։ Միայն վայրկյաններ անց լույսը միացավ, բայց անհյուրընկալության տպավորությունն արդեն ստեղծված էր։
Թանգարանում մոտ 2 ժամ անցկացնելով` հանդիպեցինք ընդամենը մեկ այցելուի, ով, ինչպես պարզ դարձավ, «5 րոպեով էր մտել», առանձնապես թամանյանական ճարտարապետությամբ հետաքրքրված էլ չէր։
«Ես քիչ ժամանակ ունեմ, եթե կարելի է արագ պատմեք»,-գիդին խնդրեց ճանապարհին թանգարան մտած աղջնակը։
Թանգարանի միակ գիդը պատմեց, որ հատկապես ձմռանը օրեր են լինում, որ մեկ այցելու էլ չի մտնում։ Իսկ գարուն-ամառ սեզոնի համար միջինացված թիվ կա` 10։
Հետո միացավ Թամանյանի թանգարան-ինստիտուտի տնօրեն Հայկ Թամանյանը` Ալեքսանդր Թամանյանի ծոռը։ Հետաքրքրվեցինք` արդյո՞ք նրա համար թանգարանը բավարար գրավչություն ունի, տնօրենը բացասական պատասխան տվեց։ Բայց դա պայմանավորեց ֆինանսական սղությամբ։
«Այն գումարը, որը հատկացվում է տարեկան գործունեության համար, որպես կանոն, չես կարող վերածել լրացուցիչ հաստիքի։ Օրինակ` մեզ այցելող դպրոցականն ունակ չէ գնահատել ճարտարապետական գրաֆիկայի հմտությունն ու կատարման որակը, նրան հետաքրքրելու լավագույն եղանակներից մեկը մանրակերտն է, բայց դա ունենալու համար էլ է գումար պետք»,-ասաց Հայկ Թամանյանը։
Տեսակետներ են հնչել, օրինակ, ճարտարապետ Լյուբա Կիրակոսյանի կողմից, որ Թամանյանի թանգարանն իր գործառույթները լիարժեք չի իրականացնում։ Այդ պատճառով էլ միավորման անհրաժեշտություն է առաջացել։
«Շատ բան դեմ է առնում ֆինանսական հարցերին։ Այն աշխատավարձով, որը նշանակված է թանգարանի գիտաշխատողի համար, ես կարողանում եմ ներգրավել սահմանափակ գիտելիքներ ունեցող մարդկանց»,-ասաց նա։
Երկու թանգարանի միավորումը, ըստ մեր զրուցակցի, անթույլատրելի է, քանի որ այդ պարագայում ցուցադրության մեծ մասը նվիրված կլինի հայկական ճարտարապետությանը։ Իսկ «Թամանյանին նվիրված հատվածին կմնա տարածքի 5-10 տոկոսը»։
«Մենք կկորցնենք մի թանգարան, որը լիակատար է իր ցուցադրության անընդհատության տեսակետից։ Եթե հաստատությունը թերանում է իր գործառույթների կատարման գործում, կան եղանակներ այդ կացությունն ուղղելու, ընդհուպ մինչև տնօրենին փոխելը»,-ասաց Թամանյանը։
Մեր այն դիտարկմանը, որ, հակառակ նրա կարծիքին, Ճարտարապետների ազգային թանգարանի տնօրենը կողմ է միավորմանը, Թամանյանը դա տրամաբանական համարեց։
«Անուշ Տեր-Մինասյանին կարելի է հասկանալ, միավորվելու դեպքում եթե ամեն ինչ ընթանա ցանկալիի պես, նրա տնօրինած թանգարանի արժեքը կտրուկ կաճի։ Միանգամայն հասկանալի է, որ կողմ կլինի, նա փաստորեն դարձել է մի կազմակերպության տնօրեն, որը ծրագրել է կլանել մի ուրիշ կազմակերպություն, հետևաբար խոշորանալ»,-ասաց Թամանյանը։
Ինքը` Անուշ Տեր-Մինասյանը, կարծում է, որ թանգարանների միավորման դեպքում կստեղծվի հզոր թանգարան, որտեղ ներկայացված կլինեն հայ ճարտարապետության բոլոր մեծերը, որտեղ Թամանյանն իր արժանի տեղը կունենա։
«Հայկ Թամանյանը պետք է ուրախ լինի, որ ամբողջ թանգարանը կոչվի Թամանյանի անունով. այլ հնարավորություններ կլինեն, այլ հանրահռչակում»,-ասաց Ճարտարապետության ազգային թանգարանի տնօրենը։
Անուշ Տեր-Մինասյանի խոսքում հակասություն նկատվեց. նա ասաց, որ այս թեմայով Թամանյանի հետ չի խոսել ու չի էլ զգացել, որ նա դեմ է։
Այդ ընթացքում Հայկ Թամանյանը սպասում է որոշման` կառավարություն մտնելուն։ Միաժամանակ խոստովանեց, որ չի կարողանա այդ գործընթացը կասեցնել։ Իսկ հետագա քայլերի մասին այս պահին նախընտրեց լռել։
Ալեքսանդր Թամանյանի թանգարան-ինստիտուտը ստեղծվել է 2002 թվականին, իսկ Ճարտարապետության ազգային թանգարան-ինստիտուտը` 1990 թվականին։ Երկու հաստատություններն էլ գտնվում են կառավարության երրորդ մասնաշենքում։
