ԵՐԵՎԱՆ, 2 փետրվարի — Sputnik. Միջսիրիական հարցերին նվիրված հերթական բանակցությունների ձևաչափը կձախողվի, կարծում է տարածաշրջանային հարցերի փորձագետ Արմեն Պետրոսյանը։
«Ռուսաստանի և Թուրքիայի միջև առկա լարվածությունը կարող է հանգեցնել նույն ճակատագրին, ինչին արժանացան «Ժնև-1»-ն ու «Ժնև-2»-ը։ Այդ պատճառով այստեղ լուրջ դերակատարություն պետք է ունենա հատկապես ԱՄՆ-ն»,- կարծում է փորձագետը։
Արմեն Պետրոսյանը նշում է, որ այս բանակցություններին անպայման պետք է մասնակցեին նաև քրդերը, քանի որ այս էթնիկ խումբը բավականին լուրջ դերակատարություն ունի։
«Քրդական կողմը Սիրիայում և Իրաքում հանդիսանում է ԱՄՆ-ի գլխավորած կոալիցիայի հիմնական գործընկերը։ Այսինքն բացառել քրդերի մասնակցությունն այս ձևաչափին և հետագա նրանց դերակատարությունն անհնար է։ Իսկ Թուրքիան մտավախություն ունի, որ այդ դերակատարությունը կարող է հանգեցնել քրդական լուրջ ինքնավարության հաստատման` ամրագրված քրդական ապագա սահմանադրությամբ»,- կարծում է փորձագետը։
ՄԱԿ-ի հատուկ բանագնացը հայտարարել է, որ ժնևյան բանակցությունը կտևի մոտ վեց ամիս, հարց է առաջանում, թե այդ ընթացքում ինչպես կընթանան ռազմական գործողությունները։ Ի վերջո, Սիրիայի բնակչությունը ե՞րբ պետք է խաղաղ ապրի։
Արմեն Պետրոսյանը կարծում է, որ հեռանկարը շատ մշուշոտ է։
«Եթե անգամ երկրում խաղաղություն հաստատվի կամ հակամարտ կողմերի միջև համաձայնություն հաստատվի, երաշխիքներ չկան, որ իրավիճակը դեռ տևական ժամանակ Սիրիայում կկարգավորվի։ Ինչ վերաբերվում է ռազմական գործողությունների տրամաբանությանը, այստեղ միանշանակ պետք է փաստել, որ նշված 6 ամիս ժամանակաշրջանը պետք է ժամանակավոր կառավարության ձևավորման հանգեցնի, վեց ամսվա ընթացքում «Ժնև-3» առաջին շրջափուլում պետք է ձևավորվի անցումային կառավարություն` հիմնական դերակատարների մասնակցությամբ»,- կարծում է փորձագետը։
Ըստ նրա` որոշակի խնդիր կա հատկապես Միացյալ Նահանգների և Ռուսաստանի միջև` արդյո՞ք Բաշար Ասադը կգլխավորի այն անցումային կառավարությունը, որը ձևավորվելու է առաջին վեց ամսվա ընթացքում։ Ռուսաստանն ու սիրիական կառավարությունն ամբողջ թափով գրոհ են սկսել հակակառավարական տարաբնույթ խմբավորումների դեմ։ Տրամաբանական է և ենթադրելի, որի առաջին վեց ամսվա ընթացքում սիրիական կառավարական ուժերը և նրանց հարող արտաքին ուժերը կձգտեն ավելի լուրջ հաջողություններ գրանցել, որպեսզի անցումային կառավարությունում ավելի մեծ հավակնություններ ունենան։
«Առաջիկա վեց ամսվա բանակցությունների ձևաչափում հիմնական ուղղություն է մատնանշում զինադադարը, ինչը այդքան էլ հավանական չեմ համարում»,- նշեց Պետրոսյանը։
Փորձագետը կարծում է, որ Թուրքիան փորձելու է խոչընդոտել բոլոր այն բոլոր խնդիրները կամ այն բոլոր գործընթացները, որոնք հակասելու են իր շահերին։ Ըստ նրա` Թուրքիան արհեստական խնդիրներ կամ բախումներ է ստեղծելու, որպեսզի սիրիական հարցում ազդի այն դերակատարների վրա, որոնք ուղղակիորեն ենթարկվում են կամ հովանավորում են Անկարայի կողմից։
«Եթե ամեն ինչ տարվի նրան, որ քրդերն ունենան սահմանադրությամբ ամրագրված ինքնավարություն, ապա Թուրքիան կփորձի ամեն կերպ խոչընդոտել այս գործընթացը։ Ռուսաստանի և Իրանի դերակատարության աճը նույնպես կարող է պատճառ հանդիսանալ, որպեսզի Թուրքիան խոչընդոտի կամ փորձի այլ ուղղությամբ տանել «Ժնև-3» գործընթացը»,- նշեց Պետրոսյանը։
«Ժնև-3»-ը մեկնարկել է հունվարի 29-ին։ Բանակցություններին մասնակցում են Սիրիայի իշխանությունն ու ընդդիմադիր ուժերը։ Սիրիայի քրդերին չեն հրավիրել բանակցություններին, ուստի նրանք հայտարարել են, որ չեն ընդունելու արդյունքները։ Ավելի վաղ Սիրիայի հարցով բանակցություններին դեմ էին արտահայտվել Թուրքիան ու Ֆրանսիան։ Իսկ Ռուսաստանը կողմ էր այդ մասնակցությանը։ Նախորդ բանակցությունները` «Ժնև-2»-ը, անցկացվել է 2014 թվականի հունվարին։
