ԵՐԵՎԱՆ, 5 դեկտեմբերի- Sputnik. ՀՀ սահմանադրության փոփոխությունների հանրաքվեի նախօրեին, 56 օր տևած քարոզարշավից հետո Հայաստանում «լռության օր» է հայտարարվել: Հանրաքվեն անցկացվելու է դեկտեմբերի 6-ին:
Հայաստանի օրենսդրության համաձայն, քվեարկության կամ դրան նախորդող օրը նախընտրական քարոզչություն կատարելը, քարոզչություն կատարելու իրավունքին արգելք հանդիսանալը, ինչպես նաեւ նախընտրական քարոզչություն կատարելու սահմանված կարգն այլ կերպ խախտելը առաջացնում է տուգանքի նշանակում` նվազագույն աշխատավարձի երկուհարյուրապատիկից մինչեւ հինգհարյուրապատիկի չափով (400-1000 դոլար) չափով:
Հայաստանի ողջ տարածքում ձևավորվել է 1997 ընտրատեղամաս, որտեղ հանրաքվեի ընթացքում կարող է քվեարկել 2,552 միլիոն քաղաքացի:
Հանրաքվեին կհետևի 6 միջազգային և 18 տեղական դիտորդական կազմակերպություն, այդ թվում՝ 44-ը ԱՊՀ առաքելությունից, 23-ը՝ ԱՊՀ Միջխորհրդարանական վեհաժողովից, մեկը՝ Բելառուսի և Ռուսաստանի միության խորհրդարանական ժողովից, արտասահմանյան ԿԸՀ-երի 33 ներկայացուցիչ, 11 դիտորդ՝ Եվրոպայի խորհրդի խորհրդարանական ժողովից, 5 դիտորդ՝ ԵԱՀԿ Մարդու իրավունքների և ժողովրդավարական ինստիտուտների գրասենյակից, ինչպես նաև Հայաստանում հավատարմագրված դեսպանատների ներկայացուցիչներ: Հայաստանի 18 հասարակական կազմակերպությունից ԿԸՀ-ում գրանցված է ավելի քան 3 հազար դիտորդ:
Հայաստանի խորհրդարանը հոկտեմբերի 5-ին ձայների մեծամասնությամբ հավանություն է տվել սահմանադրական բարեփոխումների նախագծին, որով նախատեսվում է անցում կատարել կառավարման խորհրդարանական համակարգի: Նախագծի համաձայն, Հայաստանի նախագահն ընտրվում է յոթ տարի ժամկետով (ներկա 5-ի փոխարեն) ոչ թե համազգային քվեարկությամբ, այլ ընտրիչների ժողովի կողմից:
Ընտրիչների ժողովը կազմված է Ազգային ժողովի պատգամավորներից և Ազգային ժողովի պատգամավորների թվին հավասար տեղական ինքնակառավարման մարմինների կողմից իրենց կազմից ընտրված ներկայացուցիչներից, որոնք կարող են լինել միայն Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիներ:
Սահմանադրական բարեփոխումների նախագծի համաձայն, գործադիր իշխանության գերագույն մարմինը կառավարությունն է, որը մշակում և իրականացնում է ներքին և արտաքին քաղաքականություն իր ծրագրի հիման վրա։ Կառավարության վրա դրվում է նաև պետական կառավարման համակարգի ընդհանուր ղեկավարությունը։
Նոր նախագծով` հանրապետության նախագահը նորընտիր Ազգային ժողովի լիազորությունների ժամկետը սկսվելուց հետո` եռօրյա ժամկետում վարչապետ է նշանակում Ազգային ժողովի ընտրություններում հաղթած կուսակցության կամ կուսակցությունների դաշինքի ներկայացրած վարչապետի թեկնածուին: Միաժամանակ, եթե պատգամավորների ընդհանուր թվի ձայների մեծամասնությամբ վարչապետ չի ընտրվում, ապա Ազգային ժողովն արձակվում է իրավունքի ուժով: Փաստաթղթի համաձայն, Զինված ուժերը ենթարկվում են կառավարությանը, իսկ պատերազմի ժամանակ ԶՈՒ գերագույն գլխավոր հրամանատար է դառնում վարչապետը։
Բացի այդ, նախագծով սահմանվում է, որ հինգ տարով համամասնական համակարգով ընտրվող Ազգային ժողովը բաղկացած է նվազագույնը 101 պատգամավորից (այժմ 131)։ Օրենսդիր մարմնում նախատեսվում է տեղեր հատկացնել ազգային փոքրամասնությունների ներկայացուցիչների համար։ Ընդ որում, եթե Ազգային ժողովի ընտրությունների առաջին փուլի արդյունքում կայուն խորհրդարանական մեծամասնություն չի ձևավորվում, ապա անցկացվում է ընտրության երկրորդ փուլ, որին մասնակցում են առավելագույն ձայներ ստացած երկու կուսակցությունները կամ կուսակցությունների դաշինքները։
Սահմանադրական փոփոխություններին աջակցում են իշխող Հայաստանի հանրապետական կուսակցությունը (ՀՀԿ), «Դաշնակցություն» և «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցությունները: Դեմ են հանդես գալիս «Հայ ազգային կոնգրեսը», «Հայաստանի ժողովրդական կուսակցությունը», «Ժառանգությունը», ինչպես նաև բազմաթիվ քաղաքացիական և հասարակական նախաձեռնություններ՝ «Նոր Հայաստան» հասարակական փրկության ճակատի» գլխավորությամբ:
