https://arm.sputniknews.ru/20250428/tt-n-atshum-e-zbvosashrjutjuny-nvazum-ev-galis-e-krkesy-hh-khvoshvor-harkatuneri-hetqervov-88360239.html
ՏՏ-ն աճում է, զբոսաշրջությունը՝ նվազում, և գալիս է կրկեսը․ ՀՀ խոշոր հարկատուների հետքերով
ՏՏ-ն աճում է, զբոսաշրջությունը՝ նվազում, և գալիս է կրկեսը․ ՀՀ խոշոր հարկատուների հետքերով
Sputnik Արմենիա
Նախորդ տարվա դանդաղումից հետո ՏՏ ոլորտը կրկին արագ աճում է, բայց արդեն տեղական ընկերությունների հաշվին (թեև ռուսական ընկերությունների ներդրումը քիչ չէ)։ Ի դեպ... 28.04.2025, Sputnik Արմենիա
2025-04-28T21:53+0400
2025-04-28T21:53+0400
2025-04-28T22:19+0400
հայաստան
խոշոր հարկատու
հարկեր
տտ
կրկես
շինարարություն
զբոսաշրջություն
հեղինակներ
https://cdn.am.sputniknews.ru/img/2124/86/21248685_0:85:1600:985_1920x0_80_0_0_050b32f32b1905874c56894dffcd80a3.jpg
ԵՐԵՎԱՆ, 28 ապրիլի – Sputnik. 2025 թվականի առաջին եռամսյակում Հայաստանի ՏՏ ոլորտի հարկերն ավելի դանդաղ են աճել, քան ոլորտի շրջանառությունը։ Այս մասին է վկայում 1000 խոշոր հարկատուների ցանկը նշված ժամանակահատվածի համար։ Խոշոր հարկատուների տասնյակի մասին արդեն հայտնել ենք։ Նշել ենք, որ ցուցակից անհետացել է ավանդաբար առաջին տեղը զբաղեցնող հարկատուն՝ Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատը (նախորդ տարի հարկային գերավճարներ էր արել, որոնք թույլ են տվել այս տարվա առաջին ամիսներին հարկեր չվճարել)։ Բայց կան նաև մի քանի այլ հետաքրքիր փաստեր:ՏՏ ոլորտը նորից աճում է, իսկ հարկե՞րը2024 թվականին ՏՏ ոլորտի որոշակի դանդաղումից հետո (կապված ռուսների մասնակի արտահոսքի հետ) 2025 թվականին այն կրկին աճում է։ Պետական վիճակագրական կոմիտեի տվյալներով՝ այս տարվա հունվար-փետրվարին ՏՏ և հեռահաղորդակցության ոլորտի շրջանառությունն աճել է գրեթե 18%-ով (առանձին-առանձին դրանց ցուցանիշները չեն ներկայացվում)։Ցանկում ներկայացված ՏՏ ընկերությունների հարկերն ավելի քիչ են աճել (5,2%-ով) և բացարձակ թվերով կազմել են մոտ 34,4 մլրդ դրամ (88 մլն դոլարից մի փոքր շատ)։ Հատկանշական է, որ եկամտահարկի մասով մուտքերը գրեթե չեն աճել (իսկ ՏՏ ընկերությունների դեպքում այդ հարկը հիմնական ծավալն է զբաղեցնում, քանի որ հիմնական ծախսերը կապված են աշխատակիցների աշխատավարձերի հետ)։Առավել նկատելի աճել են եկամտահարկի մուտքերը, բայց դա դեռ չի նշանակում, որ տեղական ՏՏ ընկերությունների շահութաբերությունն աճել է։ Պետք է հաշվի առնել, որ 2025 թվականին դադարել են գործել հարկային արտոնությունները սկսնակ ՏՏ ընկերությունների համար (այդ թվում՝ 0% եկամտահարկը), և հնարավոր է, որ հիմա նրանք լրացուցիչ վճարում են այն հարկերը, որոնք նախկինում չէին վճարել։Ինչպես և նախորդ տարի, խաղային ոլորտում ներգրավված ՏՏ ընկերությունների հարկերն ավելի շատ են աճել, քան ընդհանուր առմամբ ՏՏ ոլորտում (16,6%-ով)՝ կազմելով 10,9 մլրդ դրամ (28 մլն դոլար), այսինքն՝ Հայաստանի ՏՏ ընկերությունների հարկերի գրեթե մեկ երրորդը։Ռուսական ՏՏ ընկերությունների հարկերը փոքր-ինչ նվազել են (2,5%-ով), սակայն բարձր մակարդակի վրա են մնում (մոտ 23 մլն դոլար), այսինքն՝ ծավալներով համեմատելի են այնպիսի «փողոտ» ոլորտի հետ, ինչպիսին առցանց խաղատունն է։Հավելենք, որ ցուցակում հայտնված նոր ՏՏ ընկերությունների թվում արդեն չկան ռուսական ընկերություններ (կան հայկական ընկերություններ և արտասահմանյան ընկերությունների մասնաճյուղեր)։ Ցուցակում ընկերությունների ընդհանուր թիվը մոտավորապես նույնն է մնացել (94՝ նախորդ տարվա 95-ի դիմաց):Զբոսաշրջիկների թիվը նվազել է2025 թվականի առաջին եռամսյակում, զբոսաշրջության պետական կոմիտեի տվյալներով, ՀՀ այցելել է մոտ 386 հազար զբոսաշրջիկ (մինչդեռ 2024 թվականի նույն ամիսներին՝ 434 հազար)։ Համապատասխանաբար մոտ 15%-ով կրճատվել են ավիաընկերությունների հարկային մուտքերը. բացարձակ թվերով նրանք վճարել են մոտ 2,9 մլրդ դրամ (կամ մոտ 7,4 մլն դոլար)։ Դա կարող էր մասամբ պայմանավորված լինել նաև «Fly Arna» ավիաընկերության՝ Հայաստանի պետական հետաքրքրությունների ֆոնդի (51%) և «Air Arabia» ավիաընկերության (49%) համատեղ նախագծի փակմամբ: Ընկերությունը սնանկության գործընթացի մեջ է:Ավելի շատ արևային էներգիաՀայաստանը շարունակում է մեծացնել արևային էներգիայի արտադրությունը, ընդ որում՝ ոչ միայն խոշոր կայանների, այլև տների տանիքների փոքր վահանակների հաշվին։ Արդյունքում ավելի ու ավելի պահանջված են դառնում ինժեներները և այդպիսի վահանակների տեղադրման ու սպասարկման մասնագետները, իսկ ոլորտի (այդպիսի վահանակների արտադրության, հավաքման և տեղադրման) ընկերությունների ընդհանուր հարկային վճարները աճել են ավելի քան երկու անգամ՝ հասնելով մոտ 1,9 մլրդ դրամի (շուրջ 5 մլն դոլար):Շինարարության ոլորտը շարունակում է աճելՇինարարության ոլորտից ստացվող հարկային եկամուտները շարունակում են ավելանալ դրա աճին զուգահեռ: Շինարարության և հարակից ոլորտներում, ինչպես նաև ինտերիերի պարագաների և նյութերի մատակարարումներում ներգրավված ընկերությունների վճարումներն ընդհանուր առմամբ կազմել են 53,7 միլիարդ դրամ (մոտ 138 միլիոն դոլար) կամ մոտ 25%-ով շատ, քան 2024 թվականի առաջին եռամսյակում։Պետք է հաշվի առնել, որ ՀՀ գործող օրենսդրության համաձայն՝ կառուցապատողները բնակարանների վաճառքից հարկեր են վճարում համար միայն դրանք հանձնելուց հետո (չնայած գնորդներից գումար են ստանում շինարարության ընթացքում, իսկ հաճախ՝ շինարարության մեկնարկից առաջ)։ Ակնկալվում է, որ այս տարի Երևանում շահագործման կհանձնվեն մեծ թվով նորակառույցներ, որոնց շինարարությունը սկսվել է երեք տարի առաջ:Քանի որ 2025 թվականից դադարել են գործել Երևանում նոր բնակարանների գնման հարկային արտոնությունները, երեք տարի առաջ կառուցապատողներից շատերը մայրաքաղաքում շինհրապարակներ էին բացել, որպեսզի հասցնեն իրենց ապագա բարձրահարկ շենքերը «անցկացնել արտոնությունների տակ»։ Հիմա գալիս է այդ շենքերն ավարտելու և բնակարանները վաճառելու, հետևաբար նաև դրանցից հարկեր վճարելու ժամանակը։ Պետական եկամուտների կոմիտեի գնահատականներով՝ 2025-26 թվականներին դրա հաշվին հնարավոր կլինի լրացուցիչ 142 մլրդ դրամ (365 մլն դոլար) հավաքել միայն ԱԱՀ-ի մասով։Եվ վերջում՝ ուրախ մասըՑուցակում առաջին անգամ հայտնվել է Երևանի կրկեսը, որը մոտ 213 մլն դրամ (շուրջ 550 հազար դոլար) է վճարել: Սա զարմանալի նորություն է, քանի որ կրկեսի նոր շենքը չի գործում։
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2025
Արամ Գարեգինյան
https://cdn.am.sputniknews.ru/img/1629/46/16294616_318:-1:1383:1065_100x100_80_0_0_cae4f7e4e625377d36ba17d54a97c61e.jpg
Արամ Գարեգինյան
https://cdn.am.sputniknews.ru/img/1629/46/16294616_318:-1:1383:1065_100x100_80_0_0_cae4f7e4e625377d36ba17d54a97c61e.jpg
Լուրեր
am_HY
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
https://cdn.am.sputniknews.ru/img/2124/86/21248685_88:0:1512:1068_1920x0_80_0_0_50dceadefeaa354fe385ab0f02c733c3.jpgSputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Արամ Գարեգինյան
https://cdn.am.sputniknews.ru/img/1629/46/16294616_318:-1:1383:1065_100x100_80_0_0_cae4f7e4e625377d36ba17d54a97c61e.jpg
հայաստան, խոշոր հարկատու, հարկեր, տտ, կրկես, շինարարություն, զբոսաշրջություն , հեղինակներ
հայաստան, խոշոր հարկատու, հարկեր, տտ, կրկես, շինարարություն, զբոսաշրջություն , հեղինակներ
ՏՏ-ն աճում է, զբոսաշրջությունը՝ նվազում, և գալիս է կրկեսը․ ՀՀ խոշոր հարկատուների հետքերով
21:53 28.04.2025 (Թարմացված է: 22:19 28.04.2025) Նախորդ տարվա դանդաղումից հետո ՏՏ ոլորտը կրկին արագ աճում է, բայց արդեն տեղական ընկերությունների հաշվին (թեև ռուսական ընկերությունների ներդրումը քիչ չէ)։ Ի դեպ, առաջին անգամ 1000 խոշոր հարկատուների ցանկում է հայտնվել Երևանի կրկեսը։
ԵՐԵՎԱՆ, 28 ապրիլի – Sputnik. 2025 թվականի առաջին եռամսյակում Հայաստանի ՏՏ ոլորտի հարկերն ավելի դանդաղ են աճել, քան ոլորտի շրջանառությունը։ Այս մասին է վկայում 1000 խոշոր հարկատուների ցանկը նշված ժամանակահատվածի համար։ Խոշոր հարկատուների տասնյակի մասին արդեն
հայտնել ենք։ Նշել ենք, որ ցուցակից անհետացել է ավանդաբար առաջին տեղը զբաղեցնող հարկատուն՝ Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատը (նախորդ տարի հարկային գերավճարներ էր արել, որոնք թույլ են տվել այս տարվա առաջին ամիսներին հարկեր չվճարել)։ Բայց կան նաև մի քանի այլ հետաքրքիր փաստեր:
ՏՏ ոլորտը նորից աճում է, իսկ հարկե՞րը
2024 թվականին ՏՏ ոլորտի որոշակի դանդաղումից հետո (կապված ռուսների մասնակի արտահոսքի հետ) 2025 թվականին այն կրկին աճում է։ Պետական վիճակագրական կոմիտեի տվյալներով՝ այս տարվա հունվար-փետրվարին ՏՏ և հեռահաղորդակցության ոլորտի շրջանառությունն աճել է գրեթե 18%-ով (առանձին-առանձին դրանց ցուցանիշները չեն ներկայացվում)։
Ցանկում ներկայացված ՏՏ ընկերությունների հարկերն ավելի քիչ են աճել (5,2%-ով) և բացարձակ թվերով կազմել են մոտ 34,4 մլրդ դրամ (88 մլն դոլարից մի փոքր շատ)։ Հատկանշական է, որ եկամտահարկի մասով մուտքերը գրեթե չեն աճել (իսկ ՏՏ ընկերությունների դեպքում այդ հարկը հիմնական ծավալն է զբաղեցնում, քանի որ հիմնական ծախսերը կապված են աշխատակիցների աշխատավարձերի հետ)։
Առավել նկատելի աճել են եկամտահարկի մուտքերը, բայց դա դեռ չի նշանակում, որ տեղական ՏՏ ընկերությունների շահութաբերությունն աճել է։ Պետք է հաշվի առնել, որ 2025 թվականին դադարել են գործել հարկային արտոնությունները սկսնակ ՏՏ ընկերությունների համար (այդ թվում՝ 0% եկամտահարկը), և հնարավոր է, որ հիմա նրանք լրացուցիչ վճարում են այն հարկերը, որոնք նախկինում չէին վճարել։
Ինչպես և նախորդ տարի, խաղային ոլորտում ներգրավված ՏՏ ընկերությունների հարկերն ավելի շատ են աճել, քան ընդհանուր առմամբ ՏՏ ոլորտում (16,6%-ով)՝ կազմելով 10,9 մլրդ դրամ (28 մլն դոլար), այսինքն՝
Հայաստանի ՏՏ ընկերությունների հարկերի գրեթե մեկ երրորդը։
Ռուսական ՏՏ ընկերությունների հարկերը փոքր-ինչ նվազել են (2,5%-ով), սակայն բարձր մակարդակի վրա են մնում (մոտ 23 մլն դոլար), այսինքն՝ ծավալներով համեմատելի են այնպիսի «փողոտ» ոլորտի հետ, ինչպիսին առցանց խաղատունն է։
Հավելենք, որ ցուցակում հայտնված նոր ՏՏ ընկերությունների թվում արդեն չկան ռուսական ընկերություններ (կան հայկական ընկերություններ և արտասահմանյան ընկերությունների մասնաճյուղեր)։ Ցուցակում ընկերությունների ընդհանուր թիվը մոտավորապես նույնն է մնացել (94՝ նախորդ տարվա 95-ի դիմաց):
Զբոսաշրջիկների թիվը նվազել է
2025 թվականի առաջին եռամսյակում, զբոսաշրջության պետական կոմիտեի տվյալներով, ՀՀ այցելել է մոտ 386 հազար զբոսաշրջիկ (մինչդեռ 2024 թվականի նույն ամիսներին՝ 434 հազար)։ Համապատասխանաբար մոտ 15%-ով կրճատվել են ավիաընկերությունների հարկային մուտքերը. բացարձակ թվերով նրանք վճարել են մոտ 2,9 մլրդ դրամ (կամ մոտ 7,4 մլն դոլար)։ Դա կարող էր մասամբ պայմանավորված լինել նաև «Fly Arna» ավիաընկերության՝ Հայաստանի պետական հետաքրքրությունների ֆոնդի (51%) և «Air Arabia» ավիաընկերության (49%) համատեղ նախագծի փակմամբ: Ընկերությունը սնանկության գործընթացի մեջ է:
Ավելի շատ արևային էներգիա
Հայաստանը շարունակում է մեծացնել արևային էներգիայի արտադրությունը, ընդ որում՝ ոչ միայն խոշոր կայանների, այլև տների տանիքների փոքր վահանակների հաշվին։ Արդյունքում ավելի ու ավելի պահանջված են դառնում ինժեներները և այդպիսի վահանակների տեղադրման ու սպասարկման մասնագետները, իսկ ոլորտի (այդպիսի վահանակների արտադրության, հավաքման և տեղադրման) ընկերությունների ընդհանուր հարկային վճարները աճել են ավելի քան երկու անգամ՝ հասնելով մոտ 1,9 մլրդ դրամի (շուրջ 5 մլն դոլար):
Շինարարության ոլորտը շարունակում է աճել
Շինարարության ոլորտից ստացվող հարկային եկամուտները շարունակում են ավելանալ դրա աճին զուգահեռ: Շինարարության և հարակից ոլորտներում, ինչպես նաև ինտերիերի պարագաների և նյութերի մատակարարումներում ներգրավված ընկերությունների վճարումներն ընդհանուր առմամբ կազմել են 53,7 միլիարդ դրամ (մոտ 138 միլիոն դոլար) կամ մոտ 25%-ով շատ, քան 2024 թվականի առաջին եռամսյակում։
Պետք է հաշվի առնել, որ ՀՀ գործող օրենսդրության համաձայն՝ կառուցապատողները բնակարանների վաճառքից հարկեր են վճարում համար միայն դրանք հանձնելուց հետո (չնայած գնորդներից գումար են ստանում շինարարության ընթացքում, իսկ հաճախ՝ շինարարության մեկնարկից առաջ)։ Ակնկալվում է, որ այս տարի Երևանում շահագործման կհանձնվեն մեծ թվով նորակառույցներ, որոնց շինարարությունը սկսվել է երեք տարի առաջ:
Քանի որ 2025 թվականից դադարել են գործել Երևանում նոր բնակարանների գնման հարկային արտոնությունները, երեք տարի առաջ կառուցապատողներից շատերը մայրաքաղաքում շինհրապարակներ էին բացել, որպեսզի հասցնեն իրենց ապագա բարձրահարկ շենքերը «անցկացնել արտոնությունների տակ»։ Հիմա գալիս է այդ շենքերն ավարտելու և բնակարանները վաճառելու, հետևաբար նաև դրանցից հարկեր վճարելու ժամանակը։ Պետական եկամուտների կոմիտեի գնահատականներով՝ 2025-26 թվականներին դրա հաշվին հնարավոր կլինի լրացուցիչ 142 մլրդ դրամ (365 մլն դոլար) հավաքել միայն ԱԱՀ-ի մասով։
Ցուցակում առաջին անգամ հայտնվել է Երևանի կրկեսը, որը մոտ 213 մլն դրամ (շուրջ 550 հազար դոլար) է վճարել: Սա զարմանալի նորություն է, քանի որ կրկեսի նոր շենքը չի գործում։