Ովքեր են գրառում արել Հայոց ցեղասպանության թանգարանի պատվավոր հյուրերի մատյանում
Բաժանորդագրվել
Առաջին նախագահը, որը 2015 թվականի ապրիլի 24-ին գրառում է արել պատվավոր հյուրերի մատյանում, եղել է Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը։
Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտում պատվավոր հյուրերի մի քանի մատյան է պահվում՝ աշխարհի տարբեր երկրների բարձրաստիճան պաշտոնյաների հազարավոր գրառումներով: Sputnik Արմենիան ներկայացնում է դրանցից մի քանիսը, որոնք տեղ են գտել Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին նվիրված մատյանում։
2015 թվականին Ռուսաստանի նախագահը Հայաստանում մասնակցում էր Օսմանյան կայսրությունում Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցի հիշատակի միջոցառումներին: Ցեղասպանության զոհերի հիշատակը հարգելու համար Հայաստան ժամանած պետական առաջնորդների թվում էին նաև Ֆրանսիայի նախագահ Ֆրանսուա Օլանդը, Սերբիայի նախագահ Տոմիսլավ Նիկոլիչը և Կիպրոսի նախագահ Նիկոս Անաստասիադիսը: Արարողությանը ներկա էին նաև աշխարհի ավելի քան 40 երկրների ներկայացուցիչներ: Սակայն ոչ բոլորն են գրառումներ արել Ցեղասպանության մատյանում։
Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը գրառում է անում Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի պատվավոր հյուրերի մատյանում (24 ապրիլի, 2015 թ.)
© Photo
Ռուսաստան
2015 թվականի մատյանում հայ ժողովրդի համար ողբերգական իրադարձության 100-ամյակի կապակցությամբ առաջին գրառումն արել է Վլադիմիր Պուտինը:
«Կիսում եմ եղբայրական հայ ժողովրդի վիշտը և գլուխ եմ խոնարհում այդ ողբերգության զոհերի հիշատակի առջև։ Նման բան երբեք չպետք է կրկնվի»,- գրել է Պուտինը։
Կիպրոս
Գրառում արած հյուրերի թվում եղել է նաև Կիպրոսի այն ժամանակվա նախագահ Նիկոս Անաստասիադիսը։ Նա նշել է, որ 1915 թվականի ողբերգությունն անջնջելի հետք է թողել հայ ժողովրդի պատմության մեջ։
«Այսօր մենք ամենայն հանդիսավորությամբ հարգանքի տուրք ենք մատուցում Մեծ եղեռնի՝ հայ ժողովրդի պատմության մեջ անջնջելի հետք թողած այս ողբերգության և մարդկության դեմ հանցագործության զոհերի հիշատակին»,- գրել է նա:
Անաստասիադիսը վստահեցրել է, որ Կիպրոսն ու Կիպրոսի ժողովուրդը միաբան կմնան հայերի և աշխարհի այլ ազգերի հետ՝ հանուն Ցեղասպանության մասին պատմական ճշմարտության ճանաչման:
Նիկոս Անաստասիադիսը գրառում է անում Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի պատվավոր հյուրերի մատյանում (2015 թվականաի ապրիլի 24)
© Photo
Լիբանան
Գրքում կարելի է կարդալ նաև Լիբանանի այն ժամանակվա կրթության նախարար Էլիաս Բոու Սաաբի խոստովանություն-գրառումը: Գրառման մեջ նա պատմում է, որ իր կինը՝ Ջուլիան, Հայոց ցեղասպանությունը վերապրածների ժառանգ է։
«100 տարի անց հայ ժողովրդի ողբերգությունը նոր թափով է հնչում, և այն հասցնում են ամբողջ աշխարհին։ Օսմանյան կայսրությունը Ցեղասպանություն է իրականացրել, որը Թուրքիայի կառավարությունը պարտավոր է ճանաչել»,-գրել է Սաաբը և վստահեցրել, որ լիբանանցիները երբեք չեն մոռանա կատարվածը:
Նա նշել է, որ իր երեխաները տեղյակ են 1915 թվականի իրադարձությունների մասին։
Նույն թվականին Սաաբը Լիբանանի պատմության մեջ առաջին անգամ որոշում է կայացրել ապրիլի 24-ը հանգստյան օր դարձնել ուսումնական հաստատությունների համար՝ ի հիշատակ Հայոց ցեղասպանության զոհերի:
Էլիաս Բոու Սաաբի խոստովանություն-գրառումը
© Sputnik / Laura Sarkissian
Հունաստան
Հունաստանի խորհրդարանի խոսնակ Զոի Կոնստանտոպուլոն նույնպես Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակին հարգանքի տուրք մատուցողների ցանկում է: Մատյանում նա գրել է, որ դաժանաբար սպանվածներին պատվելն ու հիշելը, զոհերի հիշատակը հարգելը ողջերի պարտքն է պատմության, արդարության առջև:
«Դա նաև պարտավորություն է հետագա սերունդների, դեռ չծնված սերունդների առջև, որպեսզի նրանք երբեք Ցեղասպանություն չապրեն»,- գրել է Կոնստանտոպուլոն:
Զոի Կոնստանտոպուլոյի գրառումը
© Photo
Վատիկան և այլք
Այս մատյանում, որը բացվել է 2015 թվականի ապրիլի 24-ից, հավաքված են բազմաթիվ պետությունների բարձրաստիճան ներկայացուցիչների ավելի քան 100 գրառումներ։ Դրանց թվում են ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովի, Դաշնության խորհրդի նախագահ Վալենտինա Մատվիենկոյի, Վրաստանի վարչապետի և պաշտպանության նախարարի, դիվանագետների և նախարարների, աշխարհի տարբեր երկրների խոսնակների գրառումները:
Սերգեյ Լավրովը գրառում է անում Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի պատվավոր հյուրերի մատյանում (2016 թվականի. ապրիլի 22 )
© Photo
Առանձնահատուկ ուշադրության է արժանի Հռոմի Ֆրանցիսկոս պապի գրառում-ուղերձը, որը նա արել է Ծիծեռնակաբերդ այցելելուց հետո:
«Մենք այստեղ աղոթում ենք հայ ժողովրդի ողբերգության համար, որպեսզի մարդկությունը գիտակցի դա և միշտ տարբերի բարին չարից։ Թող հայ ժողովրդի ողբերգության հիշողությունը մնա մեր մեջ, քանզի հենց հիշողությունն է, որ կօգնի հետագայում կանխել նման հանցագործությունները»,- գրել է նա։
Հռոմի պապի գրառում-ուղերձը Հայոց ցեղասպանության ինստիտուտի պատվավոր հյուրերի մատյանում (2016 թվականի հունիսի 25)
© Photo
Հիշեցնենք` 1915 թվականին տեղի ունեցած ոճրագործությունը, որի հետևանքով Օսմանյան կայսրությունում ավելի քան 1.5 մլն հայ է սպանվել, ХХ դարի առաջին ցեղասպանությունն է համարվում։ Թուրքիան ավանդաբար մերժում է ցեղասպանություն իրագործելու մեղադրանքներն ու անչափ ցավագին ընդունում այդ հարցի վերաբերյալ քննադատությունները։
Հայոց ցեղասպանությունն առաջինը պետական մակարդակով ճանաչել է Ուրուգվայը 1965 թվականին, այնուհետև նրա օրինակին են հետևել ևս 27 երկրներ` Արգենտինան, Ավստրիան, Բելգիան, Բոլիվիան, Բրազիլիան, Կանադան, Չիլին, Կիպրոսը, Չեխիան, Դանիան, Գերմանիան, Հունաստանը, Լատվիան, Լիտվան, Լյուքսեմբուրգը, Նիդեռլանդները, Պարագվայը, Լեհաստանը, Պորտուգալիան, Ռումինիան, Ռուսաստանը, Սիրիան, Սլովակիան, Շվեդիան, Շվեյցարիան, Ֆրանսիան, ԱՄՆ-ն։
Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչելու մասին նաև հռչակագրեր և բանաձևեր են ընդունել մի շարք միջազգային կազմակերպություններ և միջազգային կառույցներ, այդ թվում՝ Եվրոպայի խորհուրդը և Եվրոպական խորհրդարանը, ինչպես նաև տարբեր երկրների վարչատարածքային միավորներ՝ նահանգներ և քաղաքներ։
