https://arm.sputniknews.ru/20240930/arevtrashrjanarutjunn-atshel-e-6-angam-reshetnikvovy-eatm-i-shnvorhiv-hh-i-hna-i-atshi-masin-81224025.html

Առևտրաշրջանառությունն աճել է 6 անգամ. Ռեշետնիկովը՝ ԵԱՏՄ-ի շնորհիվ ՀՀ-ի ՀՆԱ-ի աճի մասին

Առևտրաշրջանառությունն աճել է 6 անգամ. Ռեշետնիկովը՝ ԵԱՏՄ-ի շնորհիվ ՀՀ-ի ՀՆԱ-ի աճի մասին

Sputnik Արմենիա

Ռուսաստանի տնտեսական զարգացման նախարար Մաքսիմ Ռեշետնիկովը հարցազրույց է տվել Sputnik Արմենիային Եվրասիական երրորդ տնտեսական համաժողովի և Եվրասիական... 30.09.2024, Sputnik Արմենիա

2024-09-30T00:05+0400

2024-09-30T00:05+0400

2024-09-30T00:05+0400

եվրասիական տնտեսական միություն (եատմ)

հայաստան և եատմ

մաքսիմ ռեշետնիկով

տնտեսություն

ռուսաստան

հայաստան

արտահանում

ներմուծում

հարցազրույց

https://cdn.am.sputniknews.ru/img/07e7/08/19/64874172_0:0:1600:901_1920x0_80_0_0_51bd6775a042d1a5c45310831810caf7.jpg

Եվրասիական ինտեգրումը լավ է ազդել Հայաստանի տնտեսության վրա. 9 տարվա ընթացքում երկիրը ԵԱՏՄ գործընկերների հետ ապրանքաշրջանառությունն ավելացրել է 6 անգամ, իսկ արտահանումն աճել է 15 անգամ: Շուրջ երկու տարի Հայաստանում գործում է Ռազմավարական զարգացման կենտրոնը (Արտաքին առևտրի համառուսաստանյան ակադեմիայի համահիմնադիր), որն ակտիվորեն աջակցում է Հայաստանի տնտեսության զարգացմանը: Հատկապես արագ է զարգանում Հայաստանի փոխգործակցությունը Ռուսաստանի հետ բարձր տեխնոլոգիաների և ՏՏ ոլորտում։ Մոտ ժամանակներս ռուսական ՏՏ ընկերություններից մեկը ծրագրում է ընդգրկվել Հայաստանում էլեկտրական տրանսպորտի համար լիցքավորման ենթակառուցվածքի ստեղծման նախագծում։ Այս և շատ այլ բաների մասին՝ Ռուսաստանի տնտեսական զարգացման նախարար Մաքսիմ Ռեշետնիկովի հարցազրույցում։— ԵՏՀ-ում ուշադրություն են դարձնում, որ Եվրասիական ինտեգրացիան հատկապես ձեռնտու է Հայաստանի համար։ Չէ՞ որ հենց ԵԱՏՄ-ին մասնակցության հաշվին է «իրացվում» Երևանի տնտեսության 35%-ը։ Պատմեք Ռուսաստանի և Միության մյուս անդամ պետությունների հետ ինտեգրումից Հայաստանի օգուտների մասին։ Ինչպես նաև Հայաստանի հետ համագործակցությունից ԵԱՏՄ երկրների օգուտների մասին։— ԵԱՏՄ շրջանակներում համագործակցությունը ազգային տնտեսությունը զարգացնելու հնարավորություն է Միության երկրների հետ շփումների ընդլայնման հաշվին։ Ի՞նչ են ստանում դրա մասնակիցները. անխափան մուտք ապրանքների, կապիտալի և աշխատուժի ընդհանուր շուկա: Այսօր այն ընդգրկում է 180 միլիոն մարդ։ Դա մոլորակի բնակչության ավելի քան 2%-ն է։Եվրասիական ինտեգրացիայի հետևանքները հստակ երևում են Հայաստանի օրինակով։ 2015-ին ԵԱՏՄ-ին անդամակցելուց ի վեր այն 6 անգամ ավելացրել է ապրանքաշրջանառությունը Միության գործընկերների հետ, իսկ արտահանումն աճել է 15 անգամ։ Ըստ էության, ԵԱՏՄ երկրները դարձել են հանրապետության առանցքային գործընկերները։ Իսկ դրանց տեսակարար կշիռը Հայաստանի առևտրում 27%-ից հասել է գրեթե 40%-ի։ Հիմնականում Ռուսաստանի հետ հարաբերությունների զարգացման հաշվին։Եվ ընդհանուր առմամբ, ԵԱՏՄ շրջանակներում գործընկերությունն օգնում է Հայաստանին պահպանել տնտեսության աճի բարձր տեմպերը։ Օրինակ, հանրապետությունը Միությունում հումք է գնում համաշխարհային միջինից ցածր գներով և դրանով մեծացնում է իր արտահանման մրցունակությունը։ Հայաստանի քաղաքացիները Ռուսաստանում աշխատում են նույն պայմաններով, ինչ մեր քաղաքացիները։ Իսկ Ռուսաստանից դրամական փոխանցումներին բաժին է ընկնում հանրապետության ՀՆԱ-ի արդեն 5%-ը։Եվս մեկ կարևոր պահ։ ԵԱՏՄ-ն ազատ առևտրի մասին համաձայնագրերի ցանց է ձևավորել Վիետնամի, Սերբիայի, Սինգապուրի և Իրանի հետ (ժամանակավոր): Դա ավելի քան 900 միլիարդ դոլար արժողությամբ շուկա է գրեթե 200 միլիոն բնակչությամբ։ Վերջին 10 տարիների ընթացքում այդ երկրների բնակչությունն աճել է 11%-ով, ինչը գերազանցում է համաշխարհային աճի տեմպը: Իսկ ՀՆԱ-ն բացարձակ արտահայտությամբ աճել է մեկ երրորդով։2023-ի վերջին Իրանի հետ կնքվել է ազատ առևտրի լիաֆորմատ համաձայնագիր։ Ակնկալում ենք, որ այն ուժի մեջ կմտնի մինչև այս տարվա վերջ։ Ավարտվել են Մոնղոլիայի հետ համաձայնագրի շուրջ բանակցությունները։ Մինչև տարեվերջ նախատեսում ենք հասնել դրա ստորագրմանը։ Նախատեսում ենք ավարտել բանակցությունները ԱՄԷ-ի, Ինդոնեզիայի և Եգիպտոսի հետ։Այսպիսով, մենք ընդլայնում ենք հասանելիությունը արտաքին շուկաներին՝ մեծացնելով մաքսային արտոնություններով շուկայի ծավալը միութենական, այդ թվում և հայկական ապրանքների համար՝ ներկայիս 480 միլիոնից (ԱՊՀ, Իրան, Վիետնամ, Սերբիա) գրեթե կրկնակի (ԱՊՀ, Իրան, Վիետնամ, Սերբիա + ԱՄԷ, Ինդոնեզիա, Մոնղոլիա, Եգիպտոս):Ինչ վերաբերում է մեր շահին, իհարկե, դրանք նույն առավել բարենպաստ պայմաններն են Հայաստանի շուկա դուրս գալու, հանրապետության խոշոր ներդրումային նախագծերին մասնակցության և հուսալի բիզնես գործընկերների հետ համագործակցության զարգացման համար։— Հայ փորձագետ-տնտեսագետներն ասում են, որ նախկին կոոպերացիոն կապերի վերականգնման և զարգացման դեպքում Հայաստանը կարող էր ավելի մեծտնտեսական աճ ապահովել: Պատմեք, թեհայ-ռուսական հարաբերությունների զարգացման ի՞նչ ուղիներ կան:— Չնայած արտաքին ճնշումներին՝ մենք շարունակում ենք ակտիվորեն համագործակցել։ Հայաստանում այժմ իրականացվում է ռուսական մոտ 60 խոշոր բիզնես-նախագիծ։ Ընդ որում, գրեթե մեկ քառորդը վերաբերում է բարձր տեխնոլոգիաների և ՏՏ ոլորտին։ Շատ ծրագրեր կան նաև մեզ համար ոչ պակաս կարևոր այլ ոլորտներում ՝ հանքարդյունաբերություն, մշակում, շինարարություն։ Ռուսական ընկերությունները հանրապետությունում ներդրումներ են կատարել պղինձ-մոլիբդենային հանքաքարի արդյունահանման, ալյումինե փայլաթիթեղի արտադրության մեջ։ Այսպես, Ագարակի պղնձամոլիբդենային կոմբինատում արդյունահանում և հարստացնում են տարեկան մինչև 3,7 մլն տոննա հանքաքար։ Խոշոր նախագիծ է իրականացվում Հարավային Կովկասում երկաթուղային ենթակառուցվածքների զարգացման ուղղությամբ։Նման նախագծերի առկայությունը հուշում է, որ հետաքրքրություն կա համատեղ աշխատանքի նկատմամբ։ Գլխավորը դրան աջակցելն ու համագործակցության ներուժն առավելագույնս իրացնելն է։ Այդ թվում՝ հայկական բիզնեսի ավելի ակտիվ մասնակցության հաշվին։ Դրա համար ձեռնարկատերերի համար հասանելի են ռուսական աջակցության գործիքներ՝ Ծրագրի ֆինանսավորման գործարան, Ներդրումների պաշտպանության և խրախուսման համաձայնագրեր և այլն։ Սպասում ենք, որ մեր գործընկերները կօգտվեն նման հնարավորությունից։— Շուրջ երկու տարի է, ինչ Հայաստանում գործում է Ռազմավարական զարգացման կենտրոնը (ՌԶԿ)։ Դրա համահիմնադիրն է Ռուսաստանի տնտեսական զարգացման նախարարության Արտաքին առևտրի համառուսաստանյան ակադեմիան։ Ի՞նչ խնդիրներ է օգնում լուծել այս կենտրոնը:— Ռազմավարական զարգացման կենտրոնն ակտիվորեն աջակցում է Հայաստանի տնտեսության զարգացմանը: Իրականում սա է նրա գլխավոր խնդիրը։ Օրինակ, Ռուսաստանի արտաքին առևտրի ակադեմիայի մասնակցությամբ, ՌԶԿ աշխատակիցները հանրապետության համար առաջարկություններ են պատրաստել կրթության ոլորտում պետություն-մասնավոր գործընկերության օգտագործման, արդյունաբերական պարկերի կառուցման և զարգացման ազգային ինստիտուտների ստեղծման վերաբերյալ:Ակնկալում ենք, որ գիտահետազոտական աշխատանքների արդյունքները կօգտագործվեն Հայաստանի տնտեսության ճյուղերի և հատվածների զարգացման ռազմավարությունների մշակման ժամանակ, այդ թվում՝ գործարար միջավայրի բարելավման և մեր փոխադարձ առևտրի ավելացման համար:Բացի այդ, ՌԶԿ-ն ակտիվորեն աշխատում է երկրների միջև երկկողմ շփումների ամրապնդման ուղղությամբ։ Օրինակ, նա արդեն հանդես է եկել որպես ռուսական մի քանի բիզնես առաքելությունների՝ դեպի Հայաստան բիզնեսների համակազմակերպիչ։ Հայկական բիզնեսին տրամադրել է երկկողմ առևտրատնտեսական օրակարգի հարցերի քննարկման իր հարթակը։ Այժմ լրացուցիչ խորհրդատվություն է տրամադրում մեր երկրների ընկերություններին։Կենտրոնն ակտիվորեն խորհրդատվություն է տրամադրում մեր երկրների ընկերություններին։ Արդեն կան գործնական արդյունքներ՝ հայ և ռուս մի քանի խոշոր արտադրողների և արտահանողների համար արդյունավետ լոգիստիկ երթուղիների, բիզնես գործընթացների կառուցման, ինչպես նաև կորպորատիվ կառուցվածքի վերաբերյալ առաջարկությունների մշակման գործում:— Անցյալ տարի դուք բարձր տեխնոլոգիաների և ՏՏ ոլորտն անվանում էիք հայ-ռուսական համագործակցության զարգացման առավել հեռանկարային ուղղություններից մեկը։ Ինչպե՞ս է այն զարգանում հիմա, ի՞նչ նախագծեր են իրականացվում, որո՞նք են քննարկվում։— Բարձր տեխնոլոգիաների և ՏՏ ոլորտում համագործակցությունը հատկապես արագ է զարգանում։ Առաջին հերթին՝ ռուսական բիզնեսի ակտիվության հաշվին։ Օրինակ, խոշոր խաղացողների, որոնցից է «Yandex»-ը։Նախ՝ հանրապետությունում ներկայացված են դրա գրեթե բոլոր ծառայությունները։ Դա Yandex Go-ն է, Առաքումը, Քարտեզները, Մեդիա ծառայությունները և Կրթությունը: Երկրորդ՝ մեկնարկում են նոր նախագծեր, ինչպիսին է «Beyond ML»-ը, որը զբաղվում է հանրապետությունում B2B ծառայությունների և տեխնոլոգիաների առաջխաղացմամբ։ Երրորդ՝ «Յանդեքսն» այժմ ինքն է կադրեր պատրաստում. ծրագրավորման դպրոցներն արդեն գործում են Վանաձորում և Գյումրիում:Հայաստանի շուկա պատրաստ են դուրս գալ նաև պակաս խոշոր խաղացողները։ Օրինակ, երկու տարի առաջ հանրապետություն եկավ բիզնեսի համար թվային տեղեկատվական համակարգերի հայտնի ռուս մշակողը՝ տարբեր աղբյուրներից ստացված տվյալները համախմբելով մեկ, ընկալման համար հարմար վահանակի՝ դաշբորդների մեջ։Իհարկե, մեր ընկերությունների մուտքը Հայաստանի շուկա չի սահմանափակվում միայն տեխնոլոգիաների և ՏՏ ոլորտում համագործակցությամբ։ Թվային լուծումների զարգացման և դրանց արտահանման ուղղությամբ աշխատում ենք «Սկոլկովո» հիմնադրամի գծով։Մինչև 2030 թվականն ընկած ժամանակահատվածում ԱՊՀ մասնակից պետությունների ինովացիոն համագործակցության միջպետական ծրագրի իրականացման շրջանակներում համագործակցություն է հաստատվել Հայաստանի բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարարության, հանրապետության Նորամուծության և ձեռներեցության ազգային կենտրոնի՝ «ImmagineHub by Soft»-ի հետ։Մենք մեծացնում ենք փոխգործակցությունը հեռահաղորդակցության ոլորտում․ գործընկերներին տրամադրում ենք բոլոր անհրաժեշտ պարագաները։ Մոտ ժամանակներս մեր ընկերություններից մեկը նախատեսում է ընդգրկվել Հայաստանում էլեկտրական տրանսպորտի լիցքավորման ենթակառուցվածքի ստեղծման նախագծում։ Ակնկալում ենք, որ հետագայում էլ ավելի հետաքրքիր համատեղ նախագծեր կլինեն։ Դրա համար հիմա կան բոլոր նախադրյալները։— Ինչպիսի՞ն են երկու երկրների տնտեսական համագործակցության տեմպերը: Հայաստանի և Ռուսաստանի միջև վերջին շրջանում ծագած տարաձայնություններն ազդե՞լ են դրանց վրա: Կա՞ արդյոք անկում համագործակցության որևէ ուղղությամբ:— Մեր երկրների միջև պատմականորեն ամուր տնտեսական, մշակութային և բարեկամական կապեր են հաստատվել։ Հետևաբար, չնայած ծագող տարաձայնություններին, մենք, ի վերջո, միշտ ընդհանուր լեզու ենք գտնում: Շատ հարցեր հաջողվում է լուծել մեր երկրների ղեկավարների՝ Վլադիմիր Պուտինի և Նիկոլ Փաշինյանի կանոնավոր շփումների շնորհիվ։Հաստատված անկում չենք տեսնում։ Մեր ընկերությունների ներհոսքը Հայաստան արդեն նկատվել է։ Եթե նայեք առևտրի շրջանառության տվյալները, ապա այն նույնպես միայն աճում է: Ընդ որում, նախորդ երեք տարիներին գրեթե 3 անգամ։ Դրական դինամիկան պահպանվում է նաև այս տարի։Ռուսաստանը, ինչպես միշտ, առավելագույն ջանքեր է գործադրում, որպեսզի մեր տնտեսական օրակարգը լինի դինամիկ և հագեցած ու հնարավորինս շատ ոլորտներ ընդգրկի։ Նոր իրողություններում մեզ համար առավել քան երբևէ կարևոր է զարգացնել հարաբերությունները վստահելի գործընկերների հետ՝ համատեղ լուծելու խնդիրները հաշվարկների և լոգիստիկայի «նեղ կետերը» հաղթահարելու ուղղությամբ: Սա բխում է մեր երկրների քաղաքացիների և բիզնեսի շահերից:— Ռուսաստանը Հայաստանում ներդրումների ծավալներով ավանդաբար զբաղեցնում է առաջին տեղը բոլոր երկրների շարքում։ Սակայն այժմ ռուս ներդրողների հետաքրքրությունը Հայաստանի նկատմամբ թուլացել է։ Ձեր կարծիքով ինչի՞ հետ է դա կապված և ինչպե՞ս կարելի է կարգավորել այս իրավիճակը:— Հաշվի առնելով համագործակցության արձանագրված տեմպերը՝ մենք անկում չենք տեսնում։ Ինչպես Դուք ասացիք, Ռուսաստանը առանցքային ներդրող է հայկական տնտեսության մեջ։ Եվ այսօր Հայաստանում օտարերկրյա ներդրումների մոտ կեսը ռուսական ծագում ունի։ Ավելին, մեր կողմից ներդրումների ամենամեծ հոսքը գրանցվել է 2022-ին՝ կազմելով ավելի քան 21,4 միլիարդ ռուբլի։ Հայաստանի էկոնոմիկայի նախարարության տվյալներով՝ միայն 2023-ին ռուսաստանցիների կողմից բացված ընկերությունների թիվը կազմել է 3400։— 2022-ի աշնանը դուք հայտարարել եք, որ Հայաստանը Ռուսաստանի տնտեսության վերակարգավորման շահառուներից մեկն է։ Պատմեք, կա՞ն արդյոք սեգմենտներ, որոնցում հակառուսական պատժամիջոցների ֆոնին նկատելիորեն ուժեղացել են հայկական արտադրանքի դիրքերն ու մատակարարումների ծավալները:— Այս տարվա հունվարից հունիս ընկած ժամանակահատվածում տեքստիլ արտադրանքի մատակարարումներն աճել են գրեթե 75%-ով, մեքենաների և սարքավորումների (սպառողական էլեկտրոնիկա, հեռուստացույցներ, հեռախոսներ, համակարգիչներ) մատակարարումները՝ 92%-ով: Այսինքն, գործընկերներն օգտվել են շուկայում ազատված տեղերից։ Աճել են մեր առևտրի համար ավանդական արտադրանքի վաճառքի ծավալները։Ամենից առաջ՝ մրգեր, ընկուզեղեն, թանկարժեք մետաղներ, զարդեր։ Սրանք այն ապրանքներն են, որոնք մեծ պահանջարկ ունեն ռուսաստացիների շրջանում։ Աճել է նաև շինարարական արդյունաբերության համար տեքստիլի և հումքի մատակարարումը։Իմանալով այս ապրանքների որակը՝ մենք ակնկալում ենք, որ հայ մատակարարները կկարողանան իրենց դիրքերը գրավել մեր շուկայում։ Եվ, ինչպես միշտ, մենք պատրաստ ենք աջակցություն ցուցաբերել մեր գործընկերներին։

2024

Լուրեր

am_HY

եվրասիական տնտեսական միություն (եատմ), հայաստան և եատմ, մաքսիմ ռեշետնիկով, տնտեսություն, ռուսաստան, հայաստան, արտահանում, ներմուծում, հարցազրույց