00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
Ուղիղ եթեր
09:00
5 ր
Ուղիղ եթեր
09:27
6 ր
Ուղիղ եթեր
10:00
5 ր
Ուղիղ եթեր
10:05
38 ր
Ուղիղ եթեր
11:00
6 ր
Ուղիղ եթեր
13:00
6 ր
Ուղիղ եթեր
14:00
7 ր
Ուղիղ եթեր
17:00
7 ր
Ուղիղ եթեր
18:00
7 ր
5 րոպե Դուլյանի հետ
18:07
8 ր
Ուղիղ եթեր
19:00
7 ր
Ուղիղ եթեր
09:00
3 ր
Ուղիղ եթեր
09:25
4 ր
Ուղիղ եթեր
09:30
30 ր
Ուղիղ եթեր
10:00
3 ր
Ուղիղ եթեր
10:05
47 ր
Ուղիղ եթեր
11:00
3 ր
Ուղիղ եթեր
13:00
3 ր
Ուղիղ եթեր
14:00
3 ր
Ուղիղ եթեր
17:00
3 ր
Ուղիղ եթեր
18:00
3 ր
5 րոպե Դուլյանի հետ
18:03
7 ր
Ուղիղ եթեր
19:00
4 ր
ԵրեկԱյսօր
Եթեր
ք. Երևան106.0
ք. Երևան106.0
ք. Գյումրի90.1

Գալակտիկանե՞րն են շուտ ստեղծվել, թե՞ դրանց կենտրոնի սև խոռոչները. նոր բացահայտում

Սև խոռոչ տիեզերքում - Sputnik Արմենիա, 1920, 17.02.2024
Սև խոռոչ տիեզերքում
Բաժանորդագրվել
Գերհզոր սև խոռոչները գոյություն ունեն գալակտիկաների կենտրոնում, ներառյալ Ծիր Կաթինը, բայց վերջերս պարզվել է, որ դրանք կային նաև տիեզերքի վաղ շրջանում:
ԵՐԵՎԱՆ, 17 փետրվարի - Sputnik. Գալակտիկաների և դրանց միջուկների սև խոռոչների էվոլյուցիան սերտորեն կապված են միմյանց հետ: Բայց ո՞րն է առաջինը ստեղծվել: Գիտնականները պնդում են, որ գտել են այդ հարցի պատասխանը և վերստեղծել վաղ տիեզերքի երկփուլ զարգացումը, գրում է universemagazine-ը:

Վաղ տիեզերքի պատմություն

James Webb տիեզերական աստղադիտակի տվյալների նոր վերլուծությունը վկայում է, որ սև խոռոչները ոչ միայն գոյություն ունեին ամենասկզբում, այլև նոր լուսատուներ էին ծնում և արագացնում գալակտիկաների ձևավորումը:
Այս հայտնագործությունները փոխում են տեսությունները ՝ մարտահրավեր նետելով դասական հասկացողությանը, թե սև խոռոչներն առաջացել են առաջին աստղերի և գալակտիկաների հայտնվելուց հետո: Գիտնականները պնդում են, որ այդ օբյեկտները գոյություն են ունեցել արդեն տիեզերքի գոյության առաջին 50 մլն տարիների ընթացքում՝ բավականին կարճ ժամանակահատված է համեմատած դրանց ընդհանուր պատմության հետ, որը տևում է 13,8 մլրդ տարի:
Գերհզոր սև խոռոչները գոյություն ունեն գալակտիկաների կենտրոնում, ներառյալ Ծիր Կաթինը և վերջերս պարզվեց, որ դրանք առկա էին տիեզերքի վաղ շրջանում, փաստորեն, սերմեր էին վաղ գալակտիկաների համար: Դրանք աստղերի առաջացման հսկա ուժեղացուցիչներ էին։
Նախնական տիեզերքի հեռավոր գալակտիկաները, որոնք դիտվել են James Webb աստղադիտակի միջոցով, շատ ավելի պայծառ են թվում, քան գիտնականները ենթադրում էին, և հայտնաբերում են անսովոր մեծ թվով երիտասարդ աստղեր և գերհզոր սև խոռոչներ:

Առաջին գալակտիկաներն ու սև խոռոչները

Ենթադրվում է, որ սև խոռոչներն առաջացել են գերզանգվածային աստղերի փլուզումից հետո, մինչդեռ գալակտիկաները առաջացել են այն բանից հետո, երբ առաջին աստղերը լուսավորեցին մութ վաղ տիեզերքը: Բայց գիտնականների վերլուծությունը ցույց է տալիս, որ սև խոռոչներն ու գալակտիկաները գոյակցել և ազդել են միմյանց ճակատագրի վրա առաջին 100 միլիոն տարիների ընթացքում:
Սև խոռոչները տիեզերքի այն հատվածներն են, որտեղ ձգողականությունն այնքան ուժեղ է, որ ոչինչ չի կարող խուսափել դրանից, նույնիսկ լույսը: Այս ուժի շնորհիվ դրանք առաջացնում են հզոր մագնիսական դաշտեր, որոնք ստեղծում են ուժեղ փոթորիկներ՝ արտանետելով տուրբուլենտ պլազմա և ի վերջո հանդես են գալիս որպես մասնիկների ստեղծման հսկայական արագացուցիչներ: James Webb աստղադիտակի դետեկտորները հայտնաբերել են ավելի շատ նման սև խոռոչներ և պայծառ գալակտիկաներ, քան գիտնականները սպասում էին:
Ինչպե՞ս է արագացել աստղերի ձևավորումը առաջին գալակտիկաներում:
Ուսումնասիրության հեղինակ Ջոզեֆ Սիլկի թիմը ենթադրում է, որ տիեզերքի վաղ փուլն ունեցել է երկու փուլ: Առաջին փուլում սև խոռոչների արագընթաց արտահոսքերը արագացրել են աստղերի ձևավորումը, իսկ հետո` երկրորդ փուլում, արտահոսքերը դանդաղել են: Մեծ պայթյունից մի քանի հարյուր միլիոն տարի անց գազի ամպերը կոլապսիի են ենթարկվել գերհզոր սև խոռոչների մագնիսական փոթորիկների պատճառով, և նոր աստղերը ծնվել են այն արագությամբ, որը շատ ավելի բարձր էր, քան սովորական աստղային համակարգերում միլիարդավոր տարիներ անց նկատվածը:
Աստղագետները ասում են, որ աստղերի ձևավորումը դանդաղել է, քանի որ այդ հզոր արտահոսքերը տեղափոխվել են էներգիայի պահպանման վիճակի՝ նվազեցնելով գալակտիկաներում աստղերի ձևավորման համար մատչելի գազի քանակը:
Աստղաֆիզիկոսների թիմը հույս ունի, որ James Webb աստղադիտակի ապագա դիտարկումները, որոնք ավելի ճշգրիտ են հաշվարկում տիեզերքի վաղ շրջանի աստղերն ու գերհզոր սև խոռոչները, կօգնեն հաստատել իրենց հաշվարկները: Սիլկը վստահ է, որ այս դիտարկումները կօգնեն գիտնականներին ավելի շատ տեղեկություններ հավաքել տիեզերքի էվոլյուցիայի մասին:
Լրահոս
0