https://arm.sputniknews.ru/20230824/kiberhancagvortsnery-mek-qajl-araj-en-inchpes-khusapel-takardic-masnagetneri-khvorhurdy-64841240.html
Կիբեռհանցագործները մեկ քայլ առաջ են, ինչպե՞ս խուսափել թակարդից. մասնագետների խորհուրդը
Կիբեռհանցագործները մեկ քայլ առաջ են, ինչպե՞ս խուսափել թակարդից. մասնագետների խորհուրդը
Sputnik Արմենիա
Լist.am կայքով խարդախությունների թիվը վերջերս կրկին ավելացել են։ Չնայած մասնագետների բազմաթիվ զգուշացումների դեռ կան մարդիկ, որ դառնում են կիբեռհանցագործության... 24.08.2023, Sputnik Արմենիա
2023-08-24T22:53+0400
2023-08-24T22:53+0400
2023-08-24T22:53+0400
կիբեռանվտանգություն
կիբեռհանցագործություն
սամվել մարտիրոսյան
փորձագետ
արթուր պապյան
https://cdn.am.sputniknews.ru/img/07e7/0b/1c/69271236_0:130:1600:1030_1920x0_80_0_0_191c1071fd39cd14601b893d63c408e7.jpg
ԵՐԵՎԱՆ, 24 օգոստոսի – Sputnik. Կիբեռհանցագործությունների մեխանիզմներն ավելի արագ են զարգանում, քանի հնարավոր է լինում դրանց մասին իրազեկել լայն զանգվածներին, հենց այդ է պատճառը, որ հանցագործները միշտ մեկ քայլ առաջ են ընկնում ու կարողանում են խաբել մարդկանց։Նշենք, որ վերջին տարիներին ամբողջ աշխարհում կիբեռհանցագործության նոր մեթոդ է զարգացել։ Հայաստանում թիրախային են դարձել Լist.am կայքով որևէ իր վաճառողները։ Հանցագործների մեխանիզմը հետևյալն է` գրում են list.am–ով ինչ–որ բան վաճառող օգտատերներին, ասում են, որ հեռու են ապրում, ու պետք է ապրանքը ուղարկել իրենց Yandex, «Հայփոստ» կամ ինչ-որ սուրհանդակ ծառայության միջոցով։ Այնուհետև ուղարկում են օգտատերին կեղծ հղում, որտեղ վերջինս լրացնում է իր անձնական տվյալները, որից հետո այդ մարդու քարտից գումար է անհետանում։«Վերջերս այնքան շատ տվյալ են հավաքել, որ սկսել են վարկեր ձևակերպել այդ մարդկանց անուններով»,– ասում է մեդիափորձագետ Սամվել Մարտիրոսյանը։Մեդիափորձագետներն այս իրավիճակից դուրս գալու մի քանի տարբերակ են առաջարկում։ Առաջինը զգոնությունն է։Ռելոկանտների գալով կիբեռհանցագործների համար նոր շուկա է հայտնվել. Սամվել Մարտիրոսյան«Կան մարդիկ, որ առանձնապես ոչնչով չեն հետաքրքրվում ու ինչքան ուզում ես, թեկուզ երգելով ու պարելով խոսի դրա մասին, մեկ է` իրենք չեն կարդում։ Մարդիկ էլ կան՝ ասածիդ մի հատվածն են միայն ֆիքսում, սկզբունքը չեն հասկանում։ Օրինակ` ասում ես «Հայփոստով» կեղծ բաներ կան, իրանք տեսնում են Yandex է, ասում են` դե ուրեմն կեղծիք չի ու ընկնում են թակարդը»,– ասում է նա։Մյուս կողմից էլ` պետությունը պետք է բոլոր մեխանիզմները օգտագործի մարդկանց ավելի մեդիագրագետ դարձնելու համար։ Մեդիափորձագետ Արթուր Պապյանի գնահատմամբ՝ քայլեր արվում են, բայց դրանք բավարար չեն։Ժամանակավոր լուծում կարող է լինել թիրախավորված ընկերությունների ու կայքերի ներգրավումը, ինչպես դա եղավ «Հայփոստի» դեպում, երբ նրանք անձամբ սկսեցին ուղարկել հաղորդագրություններ մարդկանց, կոչ անելով ավելի ուշադիր լինել և չտրամադրել անձնական տվյալներ։ Նույնը, մասնագետների կարծիքով, կարող է նաել նաև Լist.am կայքը. այդպիսով տեղեկացված մարդկանց թիվը կավելանա՝ նվազացնելով հանցագործությունները։
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
2023
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Լուրեր
am_HY
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
կիբեռանվտանգություն, կիբեռհանցագործություն, սամվել մարտիրոսյան, փորձագետ, արթուր պապյան
կիբեռանվտանգություն, կիբեռհանցագործություն, սամվել մարտիրոսյան, փորձագետ, արթուր պապյան
Կիբեռհանցագործները մեկ քայլ առաջ են, ինչպե՞ս խուսափել թակարդից. մասնագետների խորհուրդը
Լist.am կայքով խարդախությունների թիվը վերջերս կրկին ավելացել են։ Չնայած մասնագետների բազմաթիվ զգուշացումների դեռ կան մարդիկ, որ դառնում են կիբեռհանցագործության զոհ։ Ինչպե՞ս խուսափել դրանից։ Sputnik Արմենիան զրուցել է մեդիափորձագետների հետ։
ԵՐԵՎԱՆ, 24 օգոստոսի – Sputnik. Կիբեռհանցագործությունների մեխանիզմներն ավելի արագ են զարգանում, քանի հնարավոր է լինում դրանց մասին իրազեկել լայն զանգվածներին, հենց այդ է պատճառը, որ հանցագործները միշտ մեկ քայլ առաջ են ընկնում ու կարողանում են խաբել մարդկանց։
«Հաղորդում կա մեդիագրագիտության մասին, փորձեր են արդեն արվում մեդիագրագիտության դասաժամեր ներդնել դպրոցում, բայց այս ամենը մի փոքր ավելի դանդաղ է առաջ գնում, քան հանցագործությունների մեթոդները։ Եթե անգամ բոլորը իմանան օրինակ` list.am–ի մասին, հանցագործները կսկսեն այլ ձևերով խաբել, այլ մարտավարություն կմշակեն, ու այդպես շարունակ»,– կարծում է մեդիափորձագետ Արթուր Պապյանը։
Նշենք, որ վերջին տարիներին ամբողջ աշխարհում կիբեռհանցագործության նոր մեթոդ է զարգացել։ Հայաստանում թիրախային են դարձել Լist.am կայքով որևէ իր վաճառողները։ Հանցագործների մեխանիզմը հետևյալն է` գրում են list.am–ով ինչ–որ բան վաճառող օգտատերներին, ասում են, որ հեռու են ապրում, ու պետք է ապրանքը ուղարկել իրենց Yandex, «Հայփոստ» կամ ինչ-որ սուրհանդակ ծառայության միջոցով։ Այնուհետև ուղարկում են օգտատերին կեղծ հղում, որտեղ վերջինս լրացնում է իր անձնական տվյալները, որից հետո այդ մարդու քարտից գումար է անհետանում։
«Վերջերս այնքան շատ տվյալ են հավաքել, որ սկսել են վարկեր ձևակերպել այդ մարդկանց անուններով»,– ասում է մեդիափորձագետ Սամվել Մարտիրոսյանը։
Մեդիափորձագետներն այս իրավիճակից դուրս գալու մի քանի տարբերակ են առաջարկում։ Առաջինը զգոնությունն է։
«Կան մարդիկ, որ առանձնապես ոչնչով չեն հետաքրքրվում ու ինչքան ուզում ես, թեկուզ երգելով ու պարելով խոսի դրա մասին, մեկ է` իրենք չեն կարդում։ Մարդիկ էլ կան՝ ասածիդ մի հատվածն են միայն ֆիքսում, սկզբունքը չեն հասկանում։ Օրինակ` ասում ես «Հայփոստով» կեղծ բաներ կան, իրանք տեսնում են Yandex է, ասում են` դե ուրեմն կեղծիք չի ու ընկնում են թակարդը»,– ասում է նա։
Մյուս կողմից էլ` պետությունը պետք է բոլոր մեխանիզմները օգտագործի մարդկանց ավելի մեդիագրագետ դարձնելու համար։ Մեդիափորձագետ Արթուր Պապյանի գնահատմամբ՝ քայլեր արվում են, բայց դրանք բավարար չեն։
«Պետությունը պետք է էլ ավելի ակտիվացնի օպերատիվ աշխատանքները նման հանցագործներին գտնելու ուղղությամբ։ Գործիքակազմ կա, բայց հավանաբար ռեսուրսների պակաս էլ կա։ Այս տեմպի հետեևից հասնել գրեթե անհնար է»,– ասում է Պապյանը։
Ժամանակավոր լուծում կարող է լինել թիրախավորված ընկերությունների ու կայքերի ներգրավումը, ինչպես դա եղավ «Հայփոստի» դեպում, երբ նրանք անձամբ սկսեցին ուղարկել հաղորդագրություններ մարդկանց, կոչ անելով ավելի ուշադիր լինել և չտրամադրել անձնական տվյալներ։ Նույնը, մասնագետների կարծիքով, կարող է նաել նաև Լist.am կայքը. այդպիսով տեղեկացված մարդկանց թիվը կավելանա՝ նվազացնելով հանցագործությունները։
