Հայկական հետքը. Չատիր-Դագի ստորոտին «Մարտական ծառայության համար» մեդալ են գտել
© Photo : предоставлено ПО "Крымский рубеж" ДОСААФ России в РК" «Մարտական ծառայությունների համար» մեդալը
«Մարտական ծառայությունների համար» մեդալը
© Photo : предоставлено ПО "Крымский рубеж" ДОСААФ России в РК"
Բաժանորդագրվել
Հայ մարտիկի ղրիմյան ռազմական մեդալը փնտրում է իր տիրոջ ընտանիքին։
ԵՐԵՎԱՆ, 14 դեկտեմբերի - Sputnik. Չատիր-Դագի ստորոտին վերջերս մեդալ են գտել։ Անձրևները լվացել-տարել էին հողը այն մասում, որտեղ մեդալն ընկած էր մնացել 78 տարի։ Եվ մարդիկ նկատել էին այն: Մեդալի ժապավենը ժամանակը չի խնայել, գործվածքն ամբողջությամբ քայքայվել է։ Բայց հենց «Մարտական ծառայությունների համար» մեդալը պատվով է դիմացել բոլոր փորձություններին և հիանալի պահպանվել է։
Որոնողները ըստ համարի նույնականացրել են տիրոջը: Մեդալը կրծքին կրել է շարքային Գևորկ (Գևորգ) Մնացականովիչ Աբրահամյանը: Նրա ծննդյան տարին տարբեր փաստաթղթերում տարբեր է` 1903 և 1901: Բայց թղթերում, անկասկած, խոսքը միևնույն մարդու մասին է, այդ մասին կարելի է դատել ըստ ծննդյան վայրի և զորակոչի։
Գևորգ Աբրահամյանը ծնունդով Հայաստանի Մարտունու շրջանի Զոլաքար գյուղից է։ Նա լքել է հայրենի վայրերը և պատերազմից առաջ ապրել է Երևանում, որտեղից էլ նրան զորակոչել է Կիրովի շրջանի զինկոմիսարիատը։
«Գտածոն այն պարգևներից է, որոնք մենք «կորածներ» ենք անվանում,—ասել է Ռուսաստանի ԴՈՍԱԱՖ-ի Ղրիմի Հանրապետության «Ղրիմի սահմանագիծ» որոնողական միավորման ղեկավար Ալեքսանդր Եֆանովը: Այսինքն` այն զինվորի զոհվելու հետ կապ չունի։ Պարզապես ինչ-ինչ հանգամանքներում մեդալը կորել է։ Այժմ անհրաժեշտ է գտնել զինվորի հարազատներին, որպեսզի պարգևը փոխանցվի ընտանիքին»:
Հաջողվել է պարզել, որ Գևորգ Աբրահամյանը կռվել է 1942-ի օգոստոսից։ Ոտքից ծանր վիրավորվել է Մոզդոկում նույն տարվա դեկտեմբերին, իսկ երկու ամիս անց թեթև վիրավորվել է գլխից։
«Մարտական ծառայության համար» մեդալը նրա առաջին պարգևն է եղել, պարգևատրման ներկայացվել է 1944-ի հունվարին։ Այն ժամանակ եղել է Կարմիր դրոշի 89-րդ Թամանյան դիվիզիայի 526 հրաձգային գնդի սանվաշտի սանիտար։ Հաջորդ երկու պարգևները նույնպես վաստակել է Ղրիմի թերակղզու մարտերում։ «Կարմիր Աստղ» շքանշանը` Կերչի գրավման ժամանակ։
«Փողոցային մարտերում հակառակորդի կրակի տակ առաջին բուժօգնություն է ցուցաբերել վիրավոր մարտիկներին և հրամանատարներին։ Փողոցային մարտերի ընթացքում մարտի դաշտից դուրս է բերել 30 զինվոր և հրամանատար` նրանց զենքերի հետ միասին»,-նշված է պարգևատրման փաստաթղթում։
Հաջորդը եղել է Սևաստոպոլի ճալատամարտը։ Եվ Գևորգ Աբրահամյանը կրկին փրկել է վիրավոր սպաներին ու շարքայիններին, և 1944-ի մայիսի վերջին պարգևատրվել է «Արիության համար» մեդալով։
Հնարավոր է, որ զինվորը հենց այդ ժամանակ էլ կորցրել է իր առաջին պարգևը` քայլերթի կամ վիրավորների տարհանման ժամանակ։
1945-ի ապրիլին, Օդեր գետի ափին գտնվող պլացդարմի համար մարտերում Գևորգ Աբրահամյանը ևս մեկ սխրանք է գործել։
«Կյանքը վտանգելով՝ մարտի դաշտից դուրս է բերել և բուժկետ է հասցրել531-րդ հրաձգային գնդի լեյտենանտ, կրծքից ծանր վիրավոր Կարպենկո Ի.Ֆ.-ին՝ փրկելով նրա կյանքը»,-գրված է 3-րդ աստիճանի «Փառքի» շքանշանի պարգևաթերթում։
Որոնողները ըստ զինվորի հաշվառման քարտի պարզել են, որ պատերազմից հետո` 1946 թվականին, Չատիր-Դագի տակ կորած պարգևի տերը ապրել է Հայաստանի մայրաքաղաքում։ Պահպանվել է հասցեն. «Երևան, Քանաքեռ ՀԷԿ, 4-րդ փողոց, բարաք № 9»:
© Photo : предоставлено ПО "Крымский рубеж" ДОСААФ России в РК"
Գևորգ Աբրահամյանի պարգևաթերթը
1/3
© Photo : предоставлено ПО "Крымский рубеж" ДОСААФ России в РК"
Գևորգ Աբրահամյանի պարգևաթերթը
© Photo : предоставлено ПО "Крымский рубеж" ДОСААФ России в РК"
Շարքային Աբրահամյանի հաշվառման քարտը
2/3
© Photo : предоставлено ПО "Крымский рубеж" ДОСААФ России в РК"
Շարքային Աբրահամյանի հաշվառման քարտը
© Photo : предоставлено ПО "Крымский рубеж" ДОСААФ России в РК"
Շարքային Աբրահամյանի հաշվառման քարտը
3/3
© Photo : предоставлено ПО "Крымский рубеж" ДОСААФ России в РК"
Շարքային Աբրահամյանի հաշվառման քարտը
1/3
© Photo : предоставлено ПО "Крымский рубеж" ДОСААФ России в РК"
Գևորգ Աբրահամյանի պարգևաթերթը
2/3
© Photo : предоставлено ПО "Крымский рубеж" ДОСААФ России в РК"
Շարքային Աբրահամյանի հաշվառման քարտը
3/3
© Photo : предоставлено ПО "Крымский рубеж" ДОСААФ России в РК"
Շարքային Աբրահամյանի հաշվառման քարտը
Այնտեղ` քաղաքի հյուսիսային ծայրամասում, Քանաքեռի ՀԷԿ-ի մոտ, բարաքների փոխարեն վաղուց բարձրահարկ շենքեր են, մարդկանց վերաբնակեցրել են։ Բայց հայրենի գյուղում ամենայն հավանականությամբ մնացել են նրանք, ովքեր հիշում են Աբրահամյանների ընտանիքը և նրանց ռազմաճակատային որդուն։
ՌԻԱ Նովոստին խնդրում է բոլոր նրանց, ովքեր կարող են օգնել զինվորի հարազատների որոնումներում, կապ հաստատել խմբագրության հետ, որպեսզի արժանի պարգևը հանձնեն նրա հարազատներին: