https://arm.sputniknews.ru/20221116/khvosum-enq-covidi-masin-mvoranalvov-diabeti-hamavaraky-amen-erkrvordy-taqnvats-hivand-e-51338529.html
Խոսում ենք Covid–ի մասին` մոռանալով դիաբետի «համավարակը». ամեն երկրորդը թաքնված հիվանդ է
Խոսում ենք Covid–ի մասին` մոռանալով դիաբետի «համավարակը». ամեն երկրորդը թաքնված հիվանդ է
Sputnik Արմենիա
Ինսուլինի հայտնագործումից 100 տարի անց աշխարհում ինսուլինի խելացի պատյաններ են ստեղծել։ Իսկ Հայաստանը նույնիսկ ինքնաներարկող սարքեր չունի։ 16.11.2022, Sputnik Արմենիա
2022-11-16T23:21+0400
2022-11-16T23:21+0400
2022-11-16T23:21+0400
առողջապահության համաշխարհային կազմակերպություն (ահկ)
կորոնավիրուսը աշխարհում
կորոնավիրուս
կորոնավիրուսը հայաստանում և արցախում
ինսուլին
շաքարային դիաբետ
համավարակ
հիվանդ
https://cdn.am.sputniknews.ru/img/07e5/0a/13/34458606_0:0:3072:1728_1920x0_80_0_0_36e4587dfa895e4b2213ba9546b70aff.jpg
ԵՐԵՎԱՆ, 16 նոյեմբերի – Sputnik․Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունն աշխարհում շաքարային դիաբետի աճ ու երիտասարդացում է արձանագրում։ Եթե 1980թ-ին աշխարհում շաքարախտով հիվանդների թիվը 108 միլիոն էր, ապա 2045թ–ին, ԱՀԿ–ի կանխատեսմամբ, այդ թիվը կարող է հասնել 700 միլիոնի։Հայաստանը ևս բացառություն չէ։ Մեր երկրի վերջին տվյալները 2020թ–ի են։ Դրանց համաձայն` Հայաստանում 110 000 դիաբետով հիվանդ մարդ կա։ Այս թիվը 1990թ–ից հետո ավելացել է 2.3 անգամ։ Հատկապես մեծ թիվ է գրանցվել 2020թ–ի Covid–ի համավարակի ընթացքում կատարված հետազոտություունների արդյունքում։Հիվանդների թվի ավելացումը հատկապես 2020թ–ին որոշ մասնագետներ համարում են կորոնավիրուսի հնարավոր հետևանք։ Մյուսները դա պայմանավորում են այդ ընթացքում կատարված բազմաթիվ հետազոտությունների արդյունք։ Բայց գիտական մակարդակով այս թեզն առայժմ ո՛չ հաստատվել, ո՛չ հերքվել է։«Դա կարող է լինել կա՛մ թաքնված հիվանդների ուղղակի հայտնաբերման հետևանք` դիմելիության հաշվին, կա՛մ Covid-ի ու թոքաբորբերի բուժման համար նշանակվող գլյուկոկորտիկոիդիբարձր քանակի նշանակման արդյունք։ Բայց ապացուցված տվյալ, որ հենց Covid-ը ավելացրեց դիաբետի քանակը, մենք այսօր դեռ չունենք»,– ասաց մասնագետը։Գիտնականները ներկայացրել են դիաբետի ոչ սովորական ախտանշաններըԻնչ վերաբերում է հիվանդության բուժմանը, Լուսինե Աղաբաբյանը վստահեցնում է, որ Հայաստանն այս հարցով աշխարհից հետ չի մնացել։ Միակ բուժամիջոցը, որն այսօր մեր երկրում գրեթե բացակայում է, աշխարհում լայն տարածում ստացած ինքնաներարկող սարքավորումն է, որն ամրացվում է հիվանդի թևին, կառավարվում բջջային հավելվածի միջոցով, չափում հիվանդի արյան մեջ առկա գլյուկոզայի մակարդակն ու անհրաժեշտության դեպքում ներարկում կատարում։Մասնագետը հույս հայտնեց, որ մինչև 2023թ–նայս սարքավորումների ներկրման հարցը լուծում կստանա, քանի որ դեղագործական տարբեր ընկերություններ արդեն այդ առաջարկով դիմում են պատկան կառույցներին։Ինչ վերաբերում է ինսուլինին ու շաքարախտով հիվանդներին անհրաժեշտ այլ դեղորայքին, հաբերին, էնդոկրինոլոգը նշեց, որ ՀՀ բոլոր հիվանդները դրանցով լիարժեք ապահովված են։Շաքարախտի վիճակագրության ավելացմանը զուգահեռ համաշխարհային գիտությունը նաև պայքարի նոր մեթոդներ է մշակում։ԱՀԿ–ն հայտնում է, որ ինսուլինի հայտնագործումից ուղիղ 100 տարի անց այսօր աշխարհում ինսուլինի խելացի պատյաններ են ստեղծել։Ռիսկի խմբում եք. ԱՆ-ն կոչ է անում շաքարային դիաբետ ունեցողներին պատվաստվել COVID-19-ի դեմԴրանք ինսուլինով լցված միկրոասեղներ են, որոնք բացազատվում ու ներարկում են կատարում միայն գլիկեմիայի բարձր մակարդակի դեպքում: Այս նորամուծությունն այս պահին միայն փորձնական նախատիպ է, որն առաջիկայում կարող է հանվել սերիական արտադրության։Զարգացման մեկ այլ ուղղություն էլ բջջային թերապիան է՝ նոր բջիջների ստեղծումը, որոնք ընդօրինակում են ենթաստամոքսային գեղձի բջիջների գործառույթները։ Այս գյուտը ևս ներկայում հետազոտության փուլում է։ Բայց դարձյալ բացառված չէ, որ արհեստական բջիջներն առաջիկայում մարդու կենսաբանական բջիջներին կօգնեն դիմակայել վտանգավոր հիվանդության դեմ։
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2022
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Լուրեր
am_HY
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
առողջապահության համաշխարհային կազմակերպություն (ահկ), կորոնավիրուսը աշխարհում, կորոնավիրուս, կորոնավիրուսը հայաստանում և արցախում, ինսուլին, շաքարային դիաբետ, համավարակ, հիվանդ
առողջապահության համաշխարհային կազմակերպություն (ահկ), կորոնավիրուսը աշխարհում, կորոնավիրուս, կորոնավիրուսը հայաստանում և արցախում, ինսուլին, շաքարային դիաբետ, համավարակ, հիվանդ
Խոսում ենք Covid–ի մասին` մոռանալով դիաբետի «համավարակը». ամեն երկրորդը թաքնված հիվանդ է
Ինսուլինի հայտնագործումից 100 տարի անց աշխարհում ինսուլինի խելացի պատյաններ են ստեղծել։ Իսկ Հայաստանը նույնիսկ ինքնաներարկող սարքեր չունի։
ԵՐԵՎԱՆ, 16 նոյեմբերի – Sputnik․Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունն աշխարհում շաքարային դիաբետի աճ ու երիտասարդացում է արձանագրում։ Եթե 1980թ-ին աշխարհում շաքարախտով հիվանդների թիվը 108 միլիոն էր, ապա 2045թ–ին, ԱՀԿ–ի կանխատեսմամբ, այդ թիվը կարող է հասնել 700 միլիոնի։
Հայաստանը ևս բացառություն չէ։ Մեր երկրի վերջին տվյալները 2020թ–ի են։ Դրանց համաձայն` Հայաստանում 110 000 դիաբետով հիվանդ մարդ կա։ Այս թիվը 1990թ–ից հետո ավելացել է 2.3 անգամ։ Հատկապես մեծ թիվ է գրանցվել 2020թ–ի Covid–ի համավարակի ընթացքում կատարված հետազոտություունների արդյունքում։
«2 տարի է`խոսում ենք Covid–ի պանդեմիայից` մոռանալով, որ ունենք դիաբետի պանդեմիա, որը 21-րդ դարի ոչ ինֆեկցիոն պանդեմիաներից է։ Հիվանդների թիվն ավելանում է օրեցօր։ Համարվում է, որ ամեն երկրորդ մարդն աշխարհւմ չհետազոտված պոտենցիալ դիաբետ ունեցող անձ է։ Եվ եթե ընդհանուր սքրինինգ անենք, հավանաբար հիվանդների թիվը կբազմապատկվի»,– Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում ասաց էնդոկրինոլոգ Լուսինե Աղաբաբյանը։
Հիվանդների թվի ավելացումը հատկապես 2020թ–ին որոշ մասնագետներ համարում են կորոնավիրուսի հնարավոր հետևանք։ Մյուսները դա պայմանավորում են այդ ընթացքում կատարված բազմաթիվ հետազոտությունների արդյունք։ Բայց գիտական մակարդակով այս թեզն առայժմ ո՛չ հաստատվել, ո՛չ հերքվել է։
«Դա կարող է լինել կա՛մ թաքնված հիվանդների ուղղակի հայտնաբերման հետևանք` դիմելիության հաշվին, կա՛մ Covid-ի ու թոքաբորբերի բուժման համար նշանակվող գլյուկոկորտիկոիդիբարձր քանակի նշանակման արդյունք։ Բայց ապացուցված տվյալ, որ հենց Covid-ը ավելացրեց դիաբետի քանակը, մենք այսօր դեռ չունենք»,– ասաց մասնագետը։
Ինչ վերաբերում է հիվանդության բուժմանը, Լուսինե Աղաբաբյանը վստահեցնում է, որ Հայաստանն այս հարցով աշխարհից հետ չի մնացել։ Միակ բուժամիջոցը, որն այսօր մեր երկրում գրեթե բացակայում է, աշխարհում լայն տարածում ստացած ինքնաներարկող սարքավորումն է, որն ամրացվում է հիվանդի թևին, կառավարվում բջջային հավելվածի միջոցով, չափում հիվանդի արյան մեջ առկա գլյուկոզայի մակարդակն ու անհրաժեշտության դեպքում ներարկում կատարում։
Մասնագետը հույս հայտնեց, որ մինչև 2023թ–նայս սարքավորումների ներկրման հարցը լուծում կստանա, քանի որ դեղագործական տարբեր ընկերություններ արդեն այդ առաջարկով դիմում են պատկան կառույցներին։
«Բայց դա շատ թանկ հաճույք կլինի հիվանդների համար։ Եթե ապահովագրությունն այդ ծախսերը փոխհատուցի, շատ լավ կլինի։ Բայց չեմ կարծում, որ մեր ապահովագրական ոլորտն այդքան զարգացած վիճակում է, որ կարողանա դա ապահովել»,– ասաց Աղաբաբյանը։
Ինչ վերաբերում է ինսուլինին ու շաքարախտով հիվանդներին անհրաժեշտ այլ դեղորայքին, հաբերին, էնդոկրինոլոգը նշեց, որ ՀՀ բոլոր հիվանդները դրանցով լիարժեք ապահովված են։
Շաքարախտի վիճակագրության ավելացմանը զուգահեռ համաշխարհային գիտությունը նաև պայքարի նոր մեթոդներ է մշակում։
ԱՀԿ–ն հայտնում է, որ ինսուլինի հայտնագործումից ուղիղ 100 տարի անց այսօր աշխարհում ինսուլինի խելացի պատյաններ են ստեղծել։
Դրանք ինսուլինով լցված միկրոասեղներ են, որոնք բացազատվում ու ներարկում են կատարում միայն գլիկեմիայի բարձր մակարդակի դեպքում: Այս նորամուծությունն այս պահին միայն փորձնական նախատիպ է, որն առաջիկայում կարող է հանվել սերիական արտադրության։
Զարգացման մեկ այլ ուղղություն էլ բջջային թերապիան է՝ նոր բջիջների ստեղծումը, որոնք ընդօրինակում են ենթաստամոքսային գեղձի բջիջների գործառույթները։ Այս գյուտը ևս ներկայում հետազոտության փուլում է։ Բայց դարձյալ բացառված չէ, որ արհեստական բջիջներն առաջիկայում մարդու կենսաբանական բջիջներին կօգնեն դիմակայել վտանգավոր հիվանդության դեմ։
