https://arm.sputniknews.ru/20220928/giteinq-vor-paterazm-e-linelu-bajc-patrastvum-einq-49034660.html
Գիտեինք, որ պատերազմ է լինելու, բայց պատրաստվո՞ւմ էինք
Գիտեինք, որ պատերազմ է լինելու, բայց պատրաստվո՞ւմ էինք
Sputnik Արմենիա
Եկեք անկեղծ լինենք։ 2020 թվականին արդեն ակնհայտ էր, որ պատերազմն ուր որ է սկսվելու է, սակայն անհոգ էինք։ 28.09.2022, Sputnik Արմենիա
2022-09-28T23:07+0400
2022-09-28T23:07+0400
2022-09-28T23:07+0400
5 րոպե դուլյանի հետ
արցախյան պատերազմ
հայաստան
ադրբեջան
հայ-ադրբեջանական
https://cdn.am.sputniknews.ru/img/07e6/09/10/48403643_0:71:1349:829_1920x0_80_0_0_db1cc1619ee9827b24df1d48db67531c.jpg
Գիտեինք, որ պատերազմ է լինելու. բայց պատրաստվո՞ւմ էինք
Sputnik Արմենիա
Գիտեինք, որ պատերազմ է լինելու. բայց պատրաստվո՞ւմ էինք
Դրա օբյեկտիվ պատճառն այն էր, որ մինչ այդ երբեք չէինք ճաշակել պարտության դառնությունը. 90-ականների առաջին կեսին կատարյալ հաղթանակ էինք տարել, իսկ 2016-ի ապրիլին Ադրբեջանին առնվազն չէր հաջողվել հասնել իր նպատակին, ինչը փաստել է Սերժ Սարգսյանը։ Մեջբերեմ. «Մենք հաղթել ենք Ապրիլյան պատերազմում, իսկ չափման միավորը Ադրբեջանի պլանների ձախողումն է, Ալիևի հրապարակային հայտարարությունն այն մասին, որ իրեն ստիպում են ճանաչել Արցախի անկախությունը»: Ինչևէ, հենց այս ռազմական հաջողությունները ոմանց մոտ ստեղծեցին ոչնչով չհիմնավորված պատրանքը՝ էլի պատերազմ կլինի, բնականաբար, էլի կհաղթենք։Բանակի հետ կապված ծրագրերն, ի դեպ, նույնիսկ ավելի հավակնոտ են եղել։ Ահա թե ինչ էր ասում Սեյրան Օհանյանը, երբ զբաղեցնում էր Հայաստանի պաշտպանության նախարարի պաշտոնը.«Մենք այլևս չպետք է սահմանափակվենք այն բանով, որ մեր բանակն ամենամարտունակն է տարածաշրջանում: Հայաստանի զինված ուժերը պետք է աշխարհի ուժեղագույն բանակների մակարդակին դասվեն»։ Ղեկավարության այս համոզմունքը, բնականաբար, փոխանցվում է նաև շարքային քաղաքացիներիս։ Վերջին պատերազմից առաջ անցկացված սոցիոլոգիական հարցման համաձայն՝ հայաստանցիների գրեթե 94 տոկոսը վստահ էր՝ մեր բանակը ամենամարտունակն է ողջ տարածաշրջանում։Իսկ Ադրբեջանն այդ ընթացքում արագ պեմպերով պատրաստվում էր լայնածավալ հարձակման։ Ստոկհոլմի խաղաղության հետազոտությունների միջազգային ինստիտուտի տարեկան զեկույցում նշվում է, որ Ադրբեջանի ռազմական ծախսերը 2020 թվականին աճել են 17 տոկոսով, ինչը տարեկան աճի ամենամեծ ցուցանիշներից է ողջ Արևելյան Եվրոպայում և Եվրասիայում։ Մի՞թե Ադրբեջանի ռազմական ծախսերի աննախադեպ ավելացման, ինչպես նաև թուրքական գործոնի մասին տեղեկացանք միայն պատերազմը սկսելուն պես, երբ Արցախի նախագահն ասաց. «Ուզում եմ հայտարարել, որ մեզ հետ կռվում է ոչ թե Ադրբեջանը, մեզ հետ կռվում է նաև Թուրքիան։ Օգտագործում է թուրքական բանակի առկայության, ավելի ճիշտ՝ ձեռքի տակ եղած, հիմնական ժամանակակից զենքերն ու զինամթերքները, անօդաչու սարքերը և ինքնաթիռները»։ Ադրբեջանական հարձակումը սպասելի էր, սակայն նպատակն է անհայտՀամաձայնե′ք, պատերազմից անցել է երկու տարի, իսկ մենք այդպես էլ չենք կարողանում գտնել ամենակարևոր հարցերից մեկի պատասխանը՝ լա′վ, ինչպե՞ս պատահեց, որ հակառակորդն այնքան հեշտ ու արագ հաղթահարեց պաշտպանական գիծը, չէ՞ որ համոզված էինք, որ Արցախի սահմանները հուսալիորեն պաշտպանված են։ Փորձագետները փաստում են՝ հենց այդ զարմանալի ինքնահանգստությունն էլ մեզ վրա շատ թանկ նստեց։ Այո′, դեռ 90-ականներին Ղարաբաղի շուրջ ստեղծվել էր, այսպես կոչված՝ «Օհանյանի գիծը», որը բաղկացած էր ականապատ դաշտերից, փշալարե արգելապատնեշներից, բետոնե կրակակետերից և այլ ամրաշինություններից, որոնք սակայն գրեթե անփոփոխ էին առաջին պատերազմից ի վեր, 30 տարի շարունակ չէին բարելավվել և ամենագլխավորը՝ մանրակրկիտ ուսումնասիրվել էին ադրբեջանցիների կողմից։ Ինչպես նշում են մասնագետները, դա ադրբեջանական բանակի հրամանատարության համար էապես հեշտացրեց թիրախների որոշակիացումը և դրանց ոչնչացումը ճշգրիտ հարվածներով։Այն, որ զինվորականները պատերազմի ժամանակ հերոսության օրինակներ ցույց տվեցին, իհարկե, անվիճելի է, բայց ախր հարցեր կան, որոնք պետք է հասցեագրել երկու հանրապետությունների ղեկավարություններին։ Եթե անընդհատ շեշտում ենք, որ հայոց բանակի նպատակը ոչ թե հարձակվելն է, այլ պաշտպանվելը, բա ինչո՞ւ պաշտպանված չէինք ։ Արդյոք ճի՞շտ էինք գնահատել ուժերի հարաբերակցությունը։ Հնարավոր չէ՞ր գոնե ավելի բարենպաստ արդյունք ապահովել։ Վերջապես, ինչո՞ւ էինք համոզված, որ միջազգային հանրությունը մեր կողին կկանգնի, եթե այդ միջազգային հանրությունը երբեք չի ճանաչել Արցախի անկախությունը։Ու նաև համաձայնեք՝ արդեն դժվար է Հայաստանում գտնել գեթ մեկ մարդու, որը հավատար, թե պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող խորհրդարանական հանձնաժողովը երբևէ կպարզի ճշմարտությունը, որովհետև մինչև այդ հանձնաժողովը հազիվ սկսել է աշխատել, մեր գլխին նոր պատերազմի վտանգն է կախվել։ Իսկ ամերիկացի հայտնի քաղաքական գործիչ Հայրամ Ջոնսոնը շատ ճիշտ նկատել է. «Պատերազմի առաջին զոհը ճշմարտությունն է»։
https://arm.sputniknews.ru/20220921/partutjuny-mez-chpetq-e-khangari-pajqarel-ankakhutjan-hamar-linqvoln-48696994.html
ադրբեջան
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2022
Արմեն Դուլյան
https://cdn.am.sputniknews.ru/img/2070/97/20709751_477:42:1221:786_100x100_80_0_0_49effa12a5c8a33e31f066cb33af3898.jpg
Արմեն Դուլյան
https://cdn.am.sputniknews.ru/img/2070/97/20709751_477:42:1221:786_100x100_80_0_0_49effa12a5c8a33e31f066cb33af3898.jpg
Լուրեր
am_HY
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Արմեն Դուլյան
https://cdn.am.sputniknews.ru/img/2070/97/20709751_477:42:1221:786_100x100_80_0_0_49effa12a5c8a33e31f066cb33af3898.jpg
5 րոպե դուլյանի հետ, արցախյան պատերազմ, հայաստան, ադրբեջան, հայ-ադրբեջանական
5 րոպե դուլյանի հետ, արցախյան պատերազմ, հայաստան, ադրբեջան, հայ-ադրբեջանական
Գիտեինք, որ պատերազմ է լինելու, բայց պատրաստվո՞ւմ էինք
Եկեք անկեղծ լինենք։ 2020 թվականին արդեն ակնհայտ էր, որ պատերազմն ուր որ է սկսվելու է, սակայն անհոգ էինք։
Դրա օբյեկտիվ պատճառն այն էր, որ մինչ այդ երբեք չէինք ճաշակել պարտության դառնությունը. 90-ականների առաջին կեսին կատարյալ հաղթանակ էինք տարել, իսկ 2016-ի ապրիլին Ադրբեջանին առնվազն չէր հաջողվել հասնել իր նպատակին, ինչը փաստել է Սերժ Սարգսյանը։
Մեջբերեմ. «Մենք հաղթել ենք Ապրիլյան պատերազմում, իսկ չափման միավորը Ադրբեջանի պլանների ձախողումն է, Ալիևի հրապարակային հայտարարությունն այն մասին, որ իրեն ստիպում են ճանաչել Արցախի անկախությունը»: Ինչևէ, հենց այս ռազմական հաջողությունները ոմանց մոտ ստեղծեցին ոչնչով չհիմնավորված պատրանքը՝ էլի պատերազմ կլինի, բնականաբար, էլի կհաղթենք։
Բանակի հետ կապված ծրագրերն, ի դեպ, նույնիսկ ավելի հավակնոտ են եղել։ Ահա թե ինչ էր ասում Սեյրան Օհանյանը, երբ զբաղեցնում էր Հայաստանի պաշտպանության նախարարի պաշտոնը.
«Մենք այլևս չպետք է սահմանափակվենք այն բանով, որ մեր բանակն ամենամարտունակն է տարածաշրջանում: Հայաստանի զինված ուժերը պետք է աշխարհի ուժեղագույն բանակների մակարդակին դասվեն»։ Ղեկավարության այս համոզմունքը, բնականաբար, փոխանցվում է նաև շարքային քաղաքացիներիս։ Վերջին պատերազմից առաջ անցկացված սոցիոլոգիական հարցման համաձայն՝ հայաստանցիների գրեթե 94 տոկոսը վստահ էր՝ մեր բանակը ամենամարտունակն է ողջ տարածաշրջանում։
Իսկ Ադրբեջանն այդ ընթացքում արագ պեմպերով պատրաստվում էր լայնածավալ հարձակման։ Ստոկհոլմի խաղաղության հետազոտությունների միջազգային ինստիտուտի տարեկան զեկույցում նշվում է, որ Ադրբեջանի ռազմական ծախսերը 2020 թվականին աճել են 17 տոկոսով, ինչը տարեկան աճի ամենամեծ ցուցանիշներից է ողջ Արևելյան Եվրոպայում և Եվրասիայում։ Մի՞թե Ադրբեջանի ռազմական ծախսերի աննախադեպ ավելացման, ինչպես նաև թուրքական գործոնի մասին տեղեկացանք միայն պատերազմը սկսելուն պես, երբ Արցախի նախագահն ասաց. «Ուզում եմ հայտարարել, որ մեզ հետ կռվում է ոչ թե Ադրբեջանը, մեզ հետ կռվում է նաև Թուրքիան։ Օգտագործում է թուրքական բանակի առկայության, ավելի ճիշտ՝ ձեռքի տակ եղած, հիմնական ժամանակակից զենքերն ու զինամթերքները, անօդաչու սարքերը և ինքնաթիռները»։
Համաձայնե′ք, պատերազմից անցել է երկու տարի, իսկ մենք այդպես էլ չենք կարողանում գտնել ամենակարևոր հարցերից մեկի պատասխանը՝ լա′վ, ինչպե՞ս պատահեց, որ հակառակորդն այնքան հեշտ ու արագ հաղթահարեց պաշտպանական գիծը, չէ՞ որ համոզված էինք, որ Արցախի սահմանները հուսալիորեն պաշտպանված են։
Փորձագետները փաստում են՝ հենց այդ զարմանալի ինքնահանգստությունն էլ մեզ վրա շատ թանկ նստեց։ Այո′, դեռ 90-ականներին Ղարաբաղի շուրջ ստեղծվել էր, այսպես կոչված՝ «Օհանյանի գիծը», որը բաղկացած էր ականապատ դաշտերից, փշալարե արգելապատնեշներից, բետոնե կրակակետերից և այլ ամրաշինություններից, որոնք սակայն գրեթե անփոփոխ էին առաջին պատերազմից ի վեր, 30 տարի շարունակ չէին բարելավվել և ամենագլխավորը՝ մանրակրկիտ ուսումնասիրվել էին ադրբեջանցիների կողմից։ Ինչպես նշում են մասնագետները, դա ադրբեջանական բանակի հրամանատարության համար էապես հեշտացրեց թիրախների որոշակիացումը և դրանց ոչնչացումը ճշգրիտ հարվածներով։
21 սեպտեմբերի 2022, 22:10
Այն, որ զինվորականները պատերազմի ժամանակ հերոսության օրինակներ ցույց տվեցին, իհարկե, անվիճելի է, բայց ախր հարցեր կան, որոնք պետք է հասցեագրել երկու հանրապետությունների ղեկավարություններին։ Եթե անընդհատ շեշտում ենք, որ հայոց բանակի նպատակը ոչ թե հարձակվելն է, այլ պաշտպանվելը, բա ինչո՞ւ պաշտպանված չէինք ։ Արդյոք ճի՞շտ էինք գնահատել ուժերի հարաբերակցությունը։ Հնարավոր չէ՞ր գոնե ավելի բարենպաստ արդյունք ապահովել։ Վերջապես, ինչո՞ւ էինք համոզված, որ միջազգային հանրությունը մեր կողին կկանգնի, եթե այդ միջազգային հանրությունը երբեք չի ճանաչել Արցախի անկախությունը։
Ու նաև համաձայնեք՝ արդեն դժվար է Հայաստանում գտնել գեթ մեկ մարդու, որը հավատար, թե պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող խորհրդարանական հանձնաժողովը երբևէ կպարզի ճշմարտությունը, որովհետև մինչև այդ հանձնաժողովը հազիվ սկսել է աշխատել, մեր գլխին նոր պատերազմի վտանգն է կախվել։ Իսկ ամերիկացի հայտնի քաղաքական գործիչ Հայրամ Ջոնսոնը շատ ճիշտ նկատել է. «Պատերազմի առաջին զոհը ճշմարտությունն է»։
