https://arm.sputniknews.ru/20220809/voch-bvolvory-karvogh-en-hpartanal-nman-shqeghutjamb-amerikjan-amsagiry-hajvoc-ajbubeni-masin-46394701.html
«Ոչ բոլորը կարող են հպարտանալ նման շքեղությամբ». ամերիկյան ամսագիրը` հայոց այբուբենի մասին
«Ոչ բոլորը կարող են հպարտանալ նման շքեղությամբ». ամերիկյան ամսագիրը` հայոց այբուբենի մասին
Sputnik Արմենիա
Ամերիկյան պարբերականը նշում է, որ այբուբենը փոխել է հայերի աշխարհայացքը և ազդել ազգի ամբողջ մշակույթի վրա։ 09.08.2022, Sputnik Արմենիա
2022-08-09T08:30+0400
2022-08-09T08:30+0400
2022-08-09T10:47+0400
հայ
այբուբեն
հայաստան
https://cdn.am.sputniknews.ru/img/849/11/8491143_0:0:1600:901_1920x0_80_0_0_c80eac98316e6f79b4ba98e42b6c769d.jpg
ԵՐԵՎԱՆ, 9 օգոստոսի – Sputnik. Ամերիկյան «Atlas Obscura» առցանց ամսագիրը պատմել է հայոց այբուբենի յուրահատկության և Մեսրոպ Մաշտոցի մասին:Բրիտանացի հայտնի գրող, հեռուստահաղորդավար և մաթեմատիկոս Ալեքս Բելոսը գրում է, որ Մաշտոցի գյուտը Հայաստանի պատմության թերևս ամենակարևոր իրադարձությունն է եղել։«Երևանից ոչ հեռու, լեռան լանջին խոյանում են հայոց այբուբենի 39 քարե տառերը։ Ամեն երկիր չէ, որ կարող է հպարտանալ նման շքեղությամբ»,- ասվում է հոդվածում։Իգոր Դորֆման Լազարևը՝ Համբուրգի համալսարանի ձեռագիր մշակույթների ուսումնասիրության կենտրոնից, նշում է, որ Ալեքսանդր Մակեդոնացու կայսրության շատ լեզուներ չեն պահպանվել` նկատի ունենալով Հունաստանից մինչև Պակիստան ձգվող ընդարձակ տարածքը։ «Հայերենն այն սակավաթիվ լեզուներից է, որ «ողջ է մնացել», առաջին հերթին՝ իր այբուբենի շնորհիվ»։Նրա խոսքով՝ այբուբենը փոխել է մարդկանց աշխարհայացքը և ազդել ազգի ամբողջ մշակույթի վրա։ Հենց դրա շնորհիվ է, որ հայերը կարողացել են պահպանել իրենց ինքնությունը։Մատենադարան. ձեռագրերը չեն այրվում, այլ սիրով և հոգատարությամբ վերականգնվում են301 թվականին Հայաստանը դարձավ աշխարհում առաջին պետությունը, որը քրիստոնեությունն ընդունեց որպես պաշտոնական կրոն։ Սակայն մարդիկ չէին կարողանում հասկանալ Աստվածաշունչը, քանի որ այն օտար լեզվով էր՝ հունարեն կամ ասորերեն։Մաշտոցը հասկացավ, որ քրիստոնեությունը չի կարող գոյատևել, եթե սուրբ գրերը մայրենի լեզվով չլինեն։ Հենց այդ նպատակով նա ստեղծեց 36 տառերից բաղկացած այբուբենը (հետագայում ավելացվեց ևս երեք տառ): Դա իսկապես հեղափոխական իրադարձություն էր ժողովրդի պատմության մեջ։Սեփական գրերի առկայությունը նպաստեց հայ ժողովրդի համախմբմանը, որն այն ժամանակ բաժանված էր Բյուզանդական և Պարսկական կայսրությունների միջև։Դորֆման-Լազարևը հատկապես կարևոր է համարում այն փաստը, որ այբուբենի կոնսոնանտ-վոկալային առանձնահատկությունը հայոց լեզվի կրողներին թույլ էր տալիս հեշտությամբ տիրապետել դրան՝ ի տարբերություն այլ, ավելի բարդ լեզուների կրողների: Հետևաբար գրագիտությունը բնակչության շրջանում ավելի արագ տարածվեց, քան մյուս ժողովուրդների շրջանում, որոնց տարիներ էր պետք գրերը սովորելու համար, ինչպես, օրինակ, Պարսկաստանում։Այնինչ, կոնսոնանտ-վոկալային գիրը կարելի է յուրացնել մի քանի ամսում։ Դրա շնորհիվ, ըստ նրա, հաջորդ դարերում հայկական գիտությունն ու մշակույթն ավելի արագ են զարգացել, քան հարևան երկրներում։ Հայ գիտնականները թողել են բազմաթիվ գիտական աշխատություններ, էթիկայի, պատմության և փիլիսոփայության տրակտատներ:Պաշտում եմ ձեր հայկականությունը. Էլինա Ջանիբեկյանը պատմել է Մատենադարանի մասին
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2022
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Լուրեր
am_HY
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
հայ, այբուբեն, հայաստան
«Ոչ բոլորը կարող են հպարտանալ նման շքեղությամբ». ամերիկյան ամսագիրը` հայոց այբուբենի մասին
08:30 09.08.2022 (Թարմացված է: 10:47 09.08.2022) Ամերիկյան պարբերականը նշում է, որ այբուբենը փոխել է հայերի աշխարհայացքը և ազդել ազգի ամբողջ մշակույթի վրա։
ԵՐԵՎԱՆ, 9 օգոստոսի – Sputnik. Ամերիկյան «
Atlas Obscura» առցանց ամսագիրը պատմել է հայոց այբուբենի յուրահատկության և Մեսրոպ Մաշտոցի մասին:
Բրիտանացի հայտնի գրող, հեռուստահաղորդավար և մաթեմատիկոս Ալեքս Բելոսը գրում է, որ Մաշտոցի գյուտը Հայաստանի պատմության թերևս ամենակարևոր իրադարձությունն է եղել։
«Երևանից ոչ հեռու, լեռան լանջին խոյանում են հայոց այբուբենի 39 քարե տառերը։ Ամեն երկիր չէ, որ կարող է հպարտանալ նման շքեղությամբ»,- ասվում է հոդվածում։
Իգոր Դորֆման Լազարևը՝ Համբուրգի համալսարանի ձեռագիր մշակույթների ուսումնասիրության կենտրոնից, նշում է, որ Ալեքսանդր Մակեդոնացու կայսրության շատ լեզուներ չեն պահպանվել` նկատի ունենալով Հունաստանից մինչև Պակիստան ձգվող ընդարձակ տարածքը։ «Հայերենն այն սակավաթիվ լեզուներից է, որ «ողջ է մնացել», առաջին հերթին՝ իր այբուբենի շնորհիվ»։
Նրա խոսքով՝ այբուբենը փոխել է մարդկանց աշխարհայացքը և ազդել ազգի ամբողջ մշակույթի վրա։ Հենց դրա շնորհիվ է, որ հայերը կարողացել են պահպանել իրենց ինքնությունը։
301 թվականին Հայաստանը դարձավ աշխարհում առաջին պետությունը, որը քրիստոնեությունն ընդունեց որպես պաշտոնական կրոն։ Սակայն մարդիկ չէին կարողանում հասկանալ Աստվածաշունչը, քանի որ այն օտար լեզվով էր՝ հունարեն կամ ասորերեն։
Մաշտոցը հասկացավ, որ քրիստոնեությունը չի կարող գոյատևել, եթե սուրբ գրերը մայրենի լեզվով չլինեն։ Հենց այդ նպատակով նա ստեղծեց 36 տառերից բաղկացած այբուբենը (հետագայում ավելացվեց ևս երեք տառ): Դա իսկապես հեղափոխական իրադարձություն էր ժողովրդի պատմության մեջ։
Սեփական գրերի առկայությունը նպաստեց հայ ժողովրդի համախմբմանը, որն այն ժամանակ բաժանված էր Բյուզանդական և Պարսկական կայսրությունների միջև։
Դորֆման-Լազարևը հատկապես կարևոր է համարում այն փաստը, որ այբուբենի կոնսոնանտ-վոկալային առանձնահատկությունը հայոց լեզվի կրողներին թույլ էր տալիս հեշտությամբ տիրապետել դրան՝ ի տարբերություն այլ, ավելի բարդ լեզուների կրողների: Հետևաբար գրագիտությունը բնակչության շրջանում ավելի արագ տարածվեց, քան մյուս ժողովուրդների շրջանում, որոնց տարիներ էր պետք գրերը սովորելու համար, ինչպես, օրինակ, Պարսկաստանում։
Այնինչ, կոնսոնանտ-վոկալային գիրը կարելի է յուրացնել մի քանի ամսում։ Դրա շնորհիվ, ըստ նրա, հաջորդ դարերում հայկական գիտությունն ու մշակույթն ավելի արագ են զարգացել, քան հարևան երկրներում։ Հայ գիտնականները թողել են բազմաթիվ գիտական աշխատություններ, էթիկայի, պատմության և փիլիսոփայության տրակտատներ:
