https://arm.sputniknews.ru/20220507/adrbejani-svoghacvogh-agresian-sjuniqum-inchi-masin-en-khvosum-arbanjakajin-kadrery-41779403.html
Ադրբեջանի սողացող ագրեսիան Սյունիքում․ ինչի՞ մասին են խոսում արբանյակային կադրերը
Ադրբեջանի սողացող ագրեսիան Սյունիքում․ ինչի՞ մասին են խոսում արբանյակային կադրերը
Sputnik Արմենիա
Գարնան սկզբին մեդիադաշտում տեղեկություններ հայտնվեցին Սյունիքի Ներքին Հանդ գյուղի մոտակայքում Ադրբեջանի զինված ուժերի առաջխաղացման մասին։ Գյուղի բնակիչները... 07.05.2022, Sputnik Արմենիա
2022-05-07T22:06+0400
2022-05-07T22:06+0400
2022-05-31T17:40+0400
հեղինակներ
արցախյան պատերազմ
հայաստան
ադրբեջան
դիրքեր
https://cdn.am.sputniknews.ru/img/07e5/02/0e/26449794_0:83:1600:983_1920x0_80_0_0_ba1397ae90f41c7904734082857425d0.jpg
ԶԼՄ-ներում բարձրացած աղմուկից հետո Հայաստանի պաշտպանության նախարարությունում հայտարարեցին, որ ադրբեջանցի զինվորականները «ընդամենը վերադարձել են այն դիրքեր», որոնք արդեն զբաղեցրել էին 2021 թվականին։Ընդ որում, 2021թ.-ին Ադրբեջանի զինված ուժերի՝ այդ տարածքում գտնվելու մասին որևէ պաշտոնական տեղեկատվություն չէին հրապարակել ոչ պաշտպանության նախարարությունը, ոչ էլ որևէ այլ գերատեսչություն։ Փոխարենը արդեն մարտ-ապրիլ ամիսների ադրբեջանական ԶՈւ-ն ճանապարհ անցկացրեց դեպի այդ դիրքեր, ինչը լավ երևում է արբանյակից արված կադրերում։Պարզվում է՝ դա առաջխաղացման միակ շրջանը չէ։ Գյուղի բնակիչները Sputnik Արմենիային հայտնեցին, որ ադրբեջանական զինուժը դեռևս մոտ մեկ տարի առաջ Հայաստանի տարածքում առաջ է շարժվել ավելի հարավ ընկնող Վարդասար կոչվող բարձունքի հատվածում։Բացի այդ, ապրիլին ՀՀ նախկին ՄԻՊ Արման Թաթոյանը ՀՀ տարածքում Ադրբեջանի ԶՈւ-ի տեղակայման ինտերակտիվ քարտեզ էր հրապարակել, որտեղ երևում է, որ Ներքին Հանդ գյուղի մերձակայքից բացի դիրքեր են տեղակայված նաև Ծավ գյուղից դեպի հարավ։Պաշտպանության նախարարությունում Sputnik Արմենիայի հարցմանն ի պատասխան հայտարարեցին, որ «Ծավ գյուղին կից տարածքներում ադրբեջանական դիրքեր չկան և չեն եղել»։Պաշտպանական գերատեսչությունում պարզաբանում տրամադրեցին նաև Ադրբեջանի ԶՈւ-ի հնարավոր ներխուժման մյուս ուղղությունների վերաբերյալ։Այնուամենայնիվ, 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ին Իլհամ Ալիևը հայտարարել էր միանգամից երեք ռազմավարական բարձունքների՝ «Բարթազ», «Սըղըրթ» և «Շուքյուրաթազ» բարձունքների «ազատագրման» մասին:2021 թվականի մարտին Ադրբեջանի պետական սահմանապահ ծառայության պետի տեղակալ Իլհամ Մեհթիևը հայտարարել էր, որ Ղարաբաղյան պատերազմի ժամանակ «Հայաստանի հետ սահմանին կատաղի մարտերի արդյունքում ազատագրվել են Բարթազ և Շուքյուրաթազ ռազմավարական բարձունքները»։Sputnik Արմենիան պարզել է, որ «Շուքյուրաթազ»-ը խորհրդային շրջանի սահմանին գտնվող Վարդասար լեռան ադրբեջանական անվանումն է։Վերևում հրապարակված արբանյակային (Sentinel-2) լուսանկարներում դիրքերը չեն երևում, սակայն կարելի է նկատել ինժեներական աշխատանքները՝ ճանապարհի շինարարությունը (պատերազմից հետո), որը Բաքվի վերահսկողության տակ գտնվող Քաշաթաղի շրջանից տանում է դեպի ՀՀ Սյունիքի մարզ։Համեմատական վերլուծություն կատարելիս պարզվում է, որ Վարդասար բարձունքի հատվածում Ադրբեջանի ԶՈւ-ի/սահմանապահների դիրքերը համընկնում են Ներքին Հանդ և Ծավ գյուղերից դեպի հարավ ՀՀ տարածք ադրբեջանական զինուժի ներխուժման վերաբերյալ Թաթոյանի նշած շրջանին։Հազիվ թե կարելի է ենթադրել, որ ճանապարհները տանում են ոչ թե դիրքեր, այլ որևէ այլ տեղ։ Առաջխաղացման վերաբերյալ տեղեկությունների բացակայությունը կարող է պայմանավորված լինել այն փաստով, որ հայկական բնակավայրերը Ադրբեջանի այդ հատվածից ավելի հեռու են տեղակայված։Քիչ ավելի հարավ՝ խորհրդային ժամանակների սահմանի երկայնքով է գտնվում Ալիևի նշած երկրորդ բարձունքը՝ «Բարթազը» կամ «Բարդութաղը»։ Իրանի սահմանին է՛լ ավելի մոտ, խորհրդային հայ-ադրբեջանական սահմանին է գտնվում հիշատակված երրորդ բարձունքը՝ «Սըղըրթը»։Հատկանշական է, որ պատերազմից մի քանի օր անց՝ 2020 թվականի նոյեմբերի 13-ին, Ռուսաստանի ԱԴԾ-ն հաղորդել էր, որ ԱԴԾ սահմանապահ վարչության բազայի հիման վրա Հայաստանի Հանրապետությունում տեղակայված է 5 սահմանային դիտակետ, որոնցից մեկը «Սըղըրթ»-ն է։Թոնդրակի (ադրբեջաներեն տարբերակով՝ «Վեժնալի»), ինչպես և մյուս հանքավայրերի մշակման իրավունքը Ադրբեջանը դեռևս 90-ականների վերջին վաճառել է բրիտանական Anglo Asian Mining Plc ընկերությանը (որը, ըստ ԶԼՄ-ների, կապ ունի Ադրբեջանի իշխանությունների հետ)։2021 թվականի դեկտեմբերին ընկերությունը հայտարարեց, որ Ադրբեջանի կառավարությունից թույլտվություն է ստացել «մուտք գործել օկուպացիայից ազատագրված Զանգելանի շրջան՝ ոսկու, արծաթի և պղնձի հանքավայրերի շահագործման համար»:Ամենայն հավանականությամբ, հենց այս վերջին բարձունքի նկատմամբ վերահսկողությունը պետք է ապահովի հանքավայրի մշակման աշխատանքների անվտանգությունը։Հետևեք մեր թղթակցի հոդվածներին հեղինակային Telegram-ալիքում։
ադրբեջան
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2022
Դավիթ Գալստյան
https://cdn.am.sputniknews.ru/img/38/93/389356_199:0:1401:1202_100x100_80_0_0_ffcb4cf8afc4b1ab1ba4f5ba7bf29940.jpg
Դավիթ Գալստյան
https://cdn.am.sputniknews.ru/img/38/93/389356_199:0:1401:1202_100x100_80_0_0_ffcb4cf8afc4b1ab1ba4f5ba7bf29940.jpg
Լուրեր
am_HY
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik Արմենիա
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Դավիթ Գալստյան
https://cdn.am.sputniknews.ru/img/38/93/389356_199:0:1401:1202_100x100_80_0_0_ffcb4cf8afc4b1ab1ba4f5ba7bf29940.jpg
հեղինակներ, արցախյան պատերազմ, հայաստան, ադրբեջան, դիրքեր
հեղինակներ, արցախյան պատերազմ, հայաստան, ադրբեջան, դիրքեր
Ադրբեջանի սողացող ագրեսիան Սյունիքում․ ինչի՞ մասին են խոսում արբանյակային կադրերը
22:06 07.05.2022 (Թարմացված է: 17:40 31.05.2022) Գարնան սկզբին մեդիադաշտում տեղեկություններ հայտնվեցին Սյունիքի Ներքին Հանդ գյուղի մոտակայքում Ադրբեջանի զինված ուժերի առաջխաղացման մասին։ Գյուղի բնակիչները ադրբեջանական ԶՈւ-ի առաջխաղացման մասին պատմեցին մարտի կեսերին, պնդելով, որ դիրքերը նոր են։
ԶԼՄ-ներում բարձրացած աղմուկից հետո
Հայաստանի պաշտպանության նախարարությունում հայտարարեցին, որ ադրբեջանցի զինվորականները «ընդամենը վերադարձել են այն դիրքեր», որոնք արդեն զբաղեցրել էին 2021 թվականին։
Ընդ որում, 2021թ.-ին Ադրբեջանի զինված ուժերի՝ այդ տարածքում գտնվելու մասին որևէ պաշտոնական տեղեկատվություն չէին հրապարակել ոչ պաշտպանության նախարարությունը, ոչ էլ որևէ այլ գերատեսչություն։ Փոխարենը արդեն մարտ-ապրիլ ամիսների ադրբեջանական ԶՈւ-ն ճանապարհ անցկացրեց դեպի այդ դիրքեր, ինչը լավ երևում է արբանյակից արված կադրերում։
Պարզվում է՝ դա առաջխաղացման միակ շրջանը չէ։ Գյուղի բնակիչները Sputnik Արմենիային հայտնեցին, որ ադրբեջանական զինուժը դեռևս մոտ մեկ տարի առաջ Հայաստանի տարածքում առաջ է շարժվել ավելի հարավ ընկնող Վարդասար կոչվող բարձունքի հատվածում։
Բացի այդ, ապրիլին ՀՀ նախկին ՄԻՊ Արման Թաթոյանը ՀՀ տարածքում Ադրբեջանի ԶՈւ-ի տեղակայման ինտերակտիվ քարտեզ էր հրապարակել, որտեղ երևում է, որ Ներքին Հանդ գյուղի մերձակայքից բացի դիրքեր են տեղակայված նաև Ծավ գյուղից դեպի հարավ։
Պաշտպանության նախարարությունում
Sputnik Արմենիայի հարցմանն ի պատասխան հայտարարեցին, որ «Ծավ գյուղին կից տարածքներում ադրբեջանական դիրքեր չկան և չեն եղել»։
Պաշտպանական գերատեսչությունում պարզաբանում տրամադրեցին նաև Ադրբեջանի ԶՈւ-ի հնարավոր ներխուժման մյուս ուղղությունների վերաբերյալ։
«Բացի Հայաստանի տարածք ներխուժելու նախկին դեպքերից, այլ դեպքեր չեն արձանագրվել»,-պատասխանեցին ՊՆ-ից։
Այնուամենայնիվ, 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ին Իլհամ Ալիևը հայտարարել էր միանգամից երեք ռազմավարական բարձունքների՝ «Բարթազ», «Սըղըրթ» և «Շուքյուրաթազ» բարձունքների «ազատագրման» մասին:
2021 թվականի մարտին Ադրբեջանի պետական սահմանապահ ծառայության պետի տեղակալ Իլհամ Մեհթիևը հայտարարել էր, որ Ղարաբաղյան պատերազմի ժամանակ «Հայաստանի հետ սահմանին կատաղի մարտերի արդյունքում ազատագրվել են Բարթազ և Շուքյուրաթազ ռազմավարական բարձունքները»։
Sputnik Արմենիան պարզել է, որ «Շուքյուրաթազ»-ը խորհրդային շրջանի սահմանին գտնվող Վարդասար լեռան ադրբեջանական անվանումն է։
Վերևում հրապարակված արբանյակային (Sentinel-2) լուսանկարներում դիրքերը չեն երևում, սակայն կարելի է նկատել ինժեներական աշխատանքները՝ ճանապարհի շինարարությունը (պատերազմից հետո), որը Բաքվի վերահսկողության տակ գտնվող Քաշաթաղի շրջանից տանում է դեպի ՀՀ Սյունիքի մարզ։
Համեմատական վերլուծություն կատարելիս պարզվում է, որ Վարդասար բարձունքի հատվածում Ադրբեջանի ԶՈւ-ի/սահմանապահների դիրքերը համընկնում են Ներքին Հանդ և Ծավ գյուղերից դեպի հարավ ՀՀ տարածք ադրբեջանական զինուժի ներխուժման վերաբերյալ Թաթոյանի նշած շրջանին։
Հազիվ թե կարելի է ենթադրել, որ ճանապարհները տանում են ոչ թե դիրքեր, այլ որևէ այլ տեղ։ Առաջխաղացման վերաբերյալ տեղեկությունների բացակայությունը կարող է պայմանավորված լինել այն փաստով, որ հայկական բնակավայրերը Ադրբեջանի այդ հատվածից ավելի հեռու են տեղակայված։
Քիչ ավելի հարավ՝ խորհրդային ժամանակների սահմանի երկայնքով է գտնվում Ալիևի նշած երկրորդ բարձունքը՝ «Բարթազը» կամ «Բարդութաղը»։ Իրանի սահմանին է՛լ ավելի մոտ, խորհրդային հայ-ադրբեջանական սահմանին է գտնվում հիշատակված երրորդ բարձունքը՝ «Սըղըրթը»։
Հատկանշական է, որ պատերազմից մի քանի օր անց՝ 2020 թվականի նոյեմբերի 13-ին, Ռուսաստանի ԱԴԾ-ն հաղորդել էր, որ ԱԴԾ սահմանապահ վարչության բազայի հիման վրա Հայաստանի Հանրապետությունում տեղակայված է 5 սահմանային դիտակետ, որոնցից մեկը «Սըղըրթ»-ն է։
Այդ բարձունքին է հարում Արցախի Քաշաթաղի շրջանում գտնվող Թոնդրակի ոսկու հանքավայրը, որը պատերազմից հետո հայտնվել է ադրբեջանական վերահսկողության տակ։
Թոնդրակի (ադրբեջաներեն տարբերակով՝ «Վեժնալի»), ինչպես և մյուս հանքավայրերի մշակման իրավունքը Ադրբեջանը դեռևս 90-ականների վերջին վաճառել է բրիտանական Anglo Asian Mining Plc ընկերությանը (որը, ըստ ԶԼՄ-ների, կապ ունի Ադրբեջանի իշխանությունների հետ)։
2021 թվականի դեկտեմբերին ընկերությունը հայտարարեց, որ Ադրբեջանի կառավարությունից թույլտվություն է ստացել «մուտք գործել օկուպացիայից ազատագրված Զանգելանի շրջան՝ ոսկու, արծաթի և պղնձի հանքավայրերի շահագործման համար»:
Ամենայն հավանականությամբ, հենց այս վերջին բարձունքի նկատմամբ վերահսկողությունը պետք է ապահովի հանքավայրի մշակման աշխատանքների անվտանգությունը։
Հետևեք մեր թղթակցի հոդվածներին հեղինակային Telegram-ալիքում։ 
