Ինչո՞ւ են աշխարհաքաղաքական խաղացողները շրջադարձ կատարում դեպի Ասիա. քաղաքագետի դիտարկումը
18:26 07.02.2022 (Թարմացված է: 18:28 07.02.2022)
Մհեր Սահակյան. «ԵԱՏՄ–ն ու Չինաստանը գնում են ոչ թե շահերի բախման, այլ համադրման ուղղով»
Բաժանորդագրվել
Քաղաքագետ Մհեր Սահակյանը Sputnik Արմենիայի եթերում անդրադարձել է Չինաստանի ու ԵԱՏՄ–ի փոխգործակցության նախադրյալներին, այդ գործընթացի կարևորությանն աշխարհաքաղաքական նոր բևեռի ստեղծման ճանապարհին։
Քաղաքագետ Մհեր Սահակյանը Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում հիշում է, որ երբ մեկնարկեց չինական «Մեկ գոտի, մեկ ճանապարհ» նախաձեռնությունը, իսկ Ռուսաստանն էլ ակտիվորեն նախաձեռնեց ԵԱՏՄ–ի կազմավորման գործընթացը, հատկապես արևմտյան վերլուծաբանները մտածում էին, որ Կենտրոնական Ասիայում երկու կողմերը կբախվեն։ Սակայն նման բան տեղի չունեցավ, քանի որ ՌԴ–ն ու Չինաստանը խնդիրներ ունեն նույն Արևմուտքի հետ։
«Ռուսաստանն ու ԵԱՏՄ դեռևս 2015 թվականին մեծ համաձայնագիր ստորագրեցին, ըստ որի` ԵԱՏՄ–ն և «Մեկ գոտի, մեկ ճանապարհ» չինական նախաձեռնությունը համակցվում են այն նպատակով, որ միասին ու համատեղ արձանագրեն առաջընթաց։ Հետևաբար կողմերը որոշեցին գնալ ոչ թե առճակատման, այլ փորձեցին երկու նախաձեռնությունները համադրել` իրար չխանգարելով։ Հետո 2018 թվականին կնքվեց առևտրի վերաբերյալ երկկողմ պայմանագիրը, որն ընդլայնեց տնտեսական հնարավորությունների տիրույթը։
Այդ կերպ Չինաստանի պես գերտերությունը ճանաչեց ԵԱՏՄ–ն, իսկ վերջինս ճանաչեց չինական «Մեկ գոտի, մեկ ճանապարհ» նախաձեռնությունը»,– նշեց քաղաքագետը։
Սահակյանի դիտարկմամբ` երբ ուկրաինական դեպքերից հետո Ռուսաստանի համար փակվեց արևմտյան դուռը, Մոսկվան հայտարարեց, որ շրջադարձ է կատարում դեպի հեռավորասիական տարածաշրջան, որտեղ Չինաստանի հետ արդեն ստեղծել է մի ուժեղ բևեռ` դիմակայելով ՆԱՏՕ–ի ընդլայնմանը դեպի Արևելք։ Ըստ նրա` Հյուսիսատլանտյան դաշինքը խնդիրներ է հարուցում ոչ միայն ՌԴ–ի, այլև Չինաստանի համար։
Սահակյանի դիտարկմամբ` երբ ուկրաինական դեպքերից հետո Ռուսաստանի համար փակվեց արևմտյան դուռը, Մոսկվան հայտարարեց, որ շրջադարձ է կատարում դեպի հեռավորասիական տարածաշրջան, որտեղ Չինաստանի հետ արդեն ստեղծել է մի ուժեղ բևեռ` դիմակայելով ՆԱՏՕ–ի ընդլայնմանը դեպի Արևելք։ Ըստ նրա` Հյուսիսատլանտյան դաշինքը խնդիրներ է հարուցում ոչ միայն ՌԴ–ի, այլև Չինաստանի համար։
«Ինչո՞ւ են աշխարհաքաղաքական հիմնական խաղացողները շրջադարձ կատարում դեպի Ասիա, որովհետև 21-րդ դարում աշխարհի տնտեսական հիմնական կենտրոնը տեղափոխվեց Արևմուտքից Արևելք։ Այստեղ են աշխարհի հզորագույն տնտեսություններ ունեցող երկրները` Չինաստանը, Ճապոնիան, Հարավային Կորեան, ԱՍԵԱՆ–ի երկրները (Հարավարևելյան Ասիայի պետությունների ասոցիացիա)։ Հիմնական ֆինանսական աղբյուրներն առաջանում են Ասիա–խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանում, հետևաբար բոլոր պետությունները գիտակցում են, որ իրենց ուշադրությունը պետք է սևեռեն նշված ուղղությամբ, որպեսզի օգտվեն տնտեսական հզորություններից ու նաև քաղեն քաղաքական դիվիդենտներ»,– ասաց քաղաքագետը։
Սահակյանը հույս հայտնեց, որ Հայաստանը նույնպես կվերանայի իր մոտեցումները հիշյալ տարածաշրջանի տերությունների հետ և նորովի կզարգացնի հարաբերությունները նրանց հետ։
Նշենք, որ Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը փետրվարի 4-ին Պեկինում հանդիպել է Չինաստանի նախագահ Սի Ցինպինի հետ։
Կրեմլի պաշտոնական հաղորդագրության համաձայն` երկու պետությունների ղեկավարները քննարկվել են փոխգործակցության համակողմանի հարցեր, մասնավորապես ռուս-չինական համընդգրկուն գործընկերության և ռազմավարական փոխգործակցության ընթացիկ վիճակն ու զարգացման հեռանկարները, դիտարկվել է առևտրատնտեսական, էներգետիկ, ֆինանսաներդրումային, գիտատեխնիկական և հումանիտար ոլորտներում համագործակցության հարցերի լայն շրջանակ։
