Մի նվերի պատմություն կամ ինչո՞ւ է Փարաջանովը Մարկոս Գրիգորյանին թաքուն կարպետ ուղարկել
19:19 19.12.2021 (Թարմացված է: 19:47 19.12.2021)
© Sputnik / Aram NersesyanՄարկոս Գրիգորյանին նվիրած Սերգեյ Փարաջանովի կարպետը. ներկայացված է «Տաշիր սթրիթ» գալերեայում` «Նվեր Երևանին» խորագրով ցուցադրությանը
© Sputnik / Aram Nersesyan
Բաժանորդագրվել
Sputnik Արմենիան սկսում է նախագիծ, որի շրջանակում ներկայացնելու է հայ մեծերի ստացած և տված 10 նվերներին։ Առաջինն անդրադառնում ենք կինոռեժիսոր Սերգեյ Փարաջանովին ու ժամանակակից նկարիչ Մարկոս Գրիգորյանին (Մարկո)։
ԵՐԵՎԱՆ, 19 դեկտեմբերի - Sputnik, Լիլիթ Դեմուրյան. Երկու բացարձակ տարբեր անձ, բայց միևնույն ժամանակ երկու հանճարեղ արվեստագետ 1980-ականներին հանդիպել են Նյու Յորքում։
Այդ տարիներին, երբ վերջապես սկսել էին Փարաջանովին թողնել դուրս գալ երկրից (որպես այլախոհ ԽՍՀՄ տարածքից արգելված էր կինոռեժիսորի ելքը), նրան սկսեցին հրավերներ ուղարկել աշխարհի տարբեր կողմերից։ Դրանցից մեկն ԱՄՆ-ից էր. Նյու Յորքի աշնանային կինոփառատոնում ցուցադրվում էին նաև Փարաջանովի ֆիլմերը։ Կինոռեժիսորը ԱՄՆ մեկնեց կինոօպերատոր Ալբերտ Յավուրյանի հետ։ Այնտեղ էլ նրանք ծանոթացան Մարկոս Գրիգորյանի հետ։
© Sputnik / Aram NersesyanԵղիշե Չարենցի անվան Գրականության և արվեստի թանգարանի գիտաշխատող Զառա Մոկացյան
Եղիշե Չարենցի անվան Գրականության և արվեստի թանգարանի գիտաշխատող Զառա Մոկացյան
© Sputnik / Aram Nersesyan
Գրականության և արվեստի թանգարանի գիտաշխատող Զառա Մոկացյանը հիշում է՝ իր հետ զրույցում Յավուրյանն ասել է, որ նյույորքյան այդ ճանապարհորդության ժամանակ Մարկոն իրեն ու Փարաջանովին մի քանի օր ծանոթացրել է քաղաքի հետ։ Մի օր էլ Մարկոն կինոգործիչներին տարել է կինոարտադրության տեխնիկայի խանութ ու ասել. «Կարող եք ընտրել` ինչ ցանկանում եք», իսկ երեկոյան տեխնիկան արկղերով արդեն հյուրանոցի նրանց սենյակում էր։
«Մարկոն երբեք չի խոսել այդ մասին, նա ավելի փակ մարդ էր։ Ալբերտն էլ ասում էր, որ այդ օրերին խորհրդային կինոգործիչների համար դա հեքիաթային նվեր էր»,– ասում է Մոկացյանը։
© Sputnik / Aram NersesyanՆկարիչ Մարկոս Գրիգորյանի նվերները Եղիշե Չարենցի անվան Գրականության և արվեստի թանգարանին
Նկարիչ Մարկոս Գրիգորյանի նվերները Եղիշե Չարենցի անվան Գրականության և արվեստի թանգարանին
© Sputnik / Aram Nersesyan
Փարաջանովն ու Յավուրյանը Հայաստան են վերադառնում նոր տեխնիկայով։ Կինոռեժիսորը ցանկանում է որևէ կերպ շնորհակալություն հայտնել Մարկոյին ու որոշում է հայկական կարպետ նվիրել նկարչին, ում անունը նաև հայկական և իրանական գորգարվեստում էր հայտնի։
Փարաջանովն իր բնավորության համաձայն, մի լեգենդ է ստեղծում այդ կարպետի շուրջ ու բանավոր ուղերձ հղում Մարկոյին, թե թաքուն է ուղարկում, որպեսզի խորհրդային իշխանությունները չիմանան այդ մասին, քանի որ կարպետը բացառիկ ու հին գանձ է։
Կյանքի մեծ մասը Իրանում ապրած Մարկոս Գրիգորյանը, ով նաև դերասան էր, Փարաջանովի խաղի մեջ է մտնում և նամակի կամ զանգի փոխարեն մի քանի արտիստիկ լուսանկար է անում և ուղարկում։
© Sputnik / Aram NersesyanԵղիշե Չարենցի անվան Գրականության և արվեստի թանգարանին նվիրած նկարիչ Մարկոս Գրիգորյանի լուսանկարները
1/7
© Sputnik / Aram Nersesyan
Եղիշե Չարենցի անվան Գրականության և արվեստի թանգարանին նվիրած նկարիչ Մարկոս Գրիգորյանի լուսանկարները
© Sputnik / Aram NersesyanՆկարիչ Մարկոս Գրիգորյանի նվերները Եղիշե Չարենցի անվան Գրականության և արվեստի թանգարանին
2/7
© Sputnik / Aram Nersesyan
Նկարիչ Մարկոս Գրիգորյանի նվերները Եղիշե Չարենցի անվան Գրականության և արվեստի թանգարանին
© Sputnik / Aram NersesyanՆկարիչ Մարկոս Գրիգորյանի նվերները Եղիշե Չարենցի անվան Գրականության և արվեստի թանգարանին
3/7
© Sputnik / Aram Nersesyan
Նկարիչ Մարկոս Գրիգորյանի նվերները Եղիշե Չարենցի անվան Գրականության և արվեստի թանգարանին
© Sputnik / Aram NersesyanՆկարիչ Մարկոս Գրիգորյանի նվերները Եղիշե Չարենցի անվան Գրականության և արվեստի թանգարանին
4/7
© Sputnik / Aram Nersesyan
Նկարիչ Մարկոս Գրիգորյանի նվերները Եղիշե Չարենցի անվան Գրականության և արվեստի թանգարանին
© Sputnik / Aram NersesyanՆկարիչ Մարկոս Գրիգորյանի նվերները Եղիշե Չարենցի անվան Գրականության և արվեստի թանգարանին
5/7
© Sputnik / Aram Nersesyan
Նկարիչ Մարկոս Գրիգորյանի նվերները Եղիշե Չարենցի անվան Գրականության և արվեստի թանգարանին
© Sputnik / Aram NersesyanՆկարիչ Մարկոս Գրիգորյանի նվերները Եղիշե Չարենցի անվան Գրականության և արվեստի թանգարանին
6/7
© Sputnik / Aram Nersesyan
Նկարիչ Մարկոս Գրիգորյանի նվերները Եղիշե Չարենցի անվան Գրականության և արվեստի թանգարանին
© Photo : Facebook / Գրականության և արվեստի թանգարան /Museum of Literature and Art/Եղիշե Չարենցի անվան գրականության և արվեստի թանգարան
Եղիշե Չարենցի անվան գրականության և արվեստի թանգարան
1/7
© Sputnik / Aram Nersesyan
Եղիշե Չարենցի անվան Գրականության և արվեստի թանգարանին նվիրած նկարիչ Մարկոս Գրիգորյանի լուսանկարները
2/7
© Sputnik / Aram Nersesyan
Նկարիչ Մարկոս Գրիգորյանի նվերները Եղիշե Չարենցի անվան Գրականության և արվեստի թանգարանին
3/7
© Sputnik / Aram Nersesyan
Նկարիչ Մարկոս Գրիգորյանի նվերները Եղիշե Չարենցի անվան Գրականության և արվեստի թանգարանին
4/7
© Sputnik / Aram Nersesyan
Նկարիչ Մարկոս Գրիգորյանի նվերները Եղիշե Չարենցի անվան Գրականության և արվեստի թանգարանին
5/7
© Sputnik / Aram Nersesyan
Նկարիչ Մարկոս Գրիգորյանի նվերները Եղիշե Չարենցի անվան Գրականության և արվեստի թանգարանին
6/7
© Sputnik / Aram Nersesyan
Նկարիչ Մարկոս Գրիգորյանի նվերները Եղիշե Չարենցի անվան Գրականության և արվեստի թանգարանին
Եղիշե Չարենցի անվան գրականության և արվեստի թանգարան
Մոկացյանը տեղեկացնում է, որ Գրականության և արվեստի թանգարանում մի սիրողական տեսանյութ կա, ուր կադրեր են Փարաջանովի ու Յավուրյանի նյույորքյան հյուրանոցի սենյակից, որտեղ երևում են Մարկոյի նվիրած տեխնիկայով արկղերը։
«Նվեր Երևանին» խորագրով ցուցահանդեսի այս մի մասնիկի` կարպետի պատմությունը, կապում է 2 մայրցամաք ու տարբեր ճակատագրերով համաշխարհային մշակույթի 2 մեծանուն արվեստագետի` Փարաջանովին ու Մարկոս Գրիգորյանին։
Հայտնիների ստացած և տված նվերները «Տաշիր սթրիթում» են, ցուցադրությունն էլ նվիրված է Գրականության և արվեստի թանգարանի 100-ամյակին։