Շարժիչային վառելիքների և հեղուկացված գազի գները միշտ էլ ենթակա են որոշակի տատանումների։ Sputnik Արմենիայի եթերում նման կարծիք հայտնեց Հայաստանի էներգետիկայի գծով ՄԱԿ–ի ազգային փորձագետ Արա Մարջանյանը։
Ըստ նրա` խնդիրն այն է, որ երկիրը պետք է պատրաստ լինի այդպիսի տատանումներին, ինչի մասին փորձագետները խոսում են մոտ 25 տարի։
«Հայաստանում պետք է մշակվեին որոշակի մեխանիզմներ, որոնք տնտեսական առումով կմեղմեն անխուսափելի տատանումները, սակայն այդ մեխանիզմները Հայաստանում ցավոք այդպես էլ չմշակվեցին։ Հեղուկացված գազի օգտագործման առումով մեր երկիրն անցած 15 տարիների ընթացքում եղել է մոլորակի առաջատար երկրների թվում, ինչի մասին վկայում են անալիտիկ լուրջ կենտրոնների տվյալները։ Հայաստանն առաջինն աշխարհում անցավ հեղուկ գազի զանգվածային օգտագործման հատկապես շարժիչային վառելիքների առումով և այս իրավիճակը մեր երկրում պետք է պահպանել»,– ասաց փորձագետը։
Մարջանյանի կարծիքով` բացի ակնհայտ տնտեսական օգուտներից, հեղուկ գազի զանգվածային օգտագործումն ունի նաև բնապահպանական օգուտներ, որովհետև դրա օգտագործումը որպես շարժիչային վառելիք, դեպի մթնոլորտ ավելի քիչ արտանետումներ է ապահովում` լավացնելով ընդհանուր էկոլոգիական վիճակը։
Ըստ նրա` խնդիրը համակարգային է և վերաբերում է Հայաստանում դեմպֆերային մեխանիզմների մշակմանը, որոնք կկարողանան մեղմել բնակչության և տնտեսության համար անխուսափելի տատանումները մատակարարման ոլորտում։
«Դեմպֆերային մեխանիզմների մեջ մտնում է հատուկ ֆոնդի և հարակից կառույցների ստեղծումը, որոնք էժան գազի պարագայում կկուտակեն միջոցներ, իսկ թանկ գազի պարագայում այդ միջոցները կծախսեն` մեղմելով գնագոյացումը։ Թեև գազի գինը համաշխարհային շուկայում հետևում է հում նավթի ու նավթամթերքի գներին` որոշակի ժամանակային ուշացմամբ, բայց եթե երկրի բիզնես կառուցվածքը չունի ագահությունը զսպող մեխանիզմներ, ապա անխուսափելիորեն անմիջապես թանկանում են հում նավթամթերքի ու հեղուկացված գազի գներն այդ երկրում»,– ասաց փորձագետը։
Մարջանյանի գնահատմամբ` մյուս կողմից, երբ գները համաշխարհային շուկայում ընկնում են, ինչը չի ազդում ներքին շուկայի վրա, ապա դա վկայում է գնագոյացումը զսպող մեխանիզմների բացակայության, բիզնես միջավայրի ագահության ու անկառավարելիության մասին։ Ըստ նրա` այստեղ մեծ անելիքներ ունի ոչ միայն տնտեսական մրցակցության հանձնաժողովը, այլև ամբողջ բիզնես համակարգը, առաջին հերթին` ենթակառուցվածքների նախարարությունը, որոնք համատեղ ջանքերով պետք է լծվեն Հայաստանում դեմպֆերային մեխանիզմներ ստեղծելու գործին։
Ինչո՞ւ է հեղուկ գազը թանկացել Հայաստանում. պարզաբանում է հանձնաժողովը
Նշենք, որ արդեն մի քանի օր է, ինչ հեղուկ գազի շուկան սթրեսային վիճակում է: Վարորդները բողոքում են. շուկայում հեղուկ գազ չկա, իսկ եթե գազալցակայանը հեղուկ գազ ունի, ապա վարորդին հրաժարվում է 5000 դրամից ավելիի վաճառել:
Այս շուկայում տիրող իրավիճակը վարորդների շրջանում խուճապ է առաջացրել, քանի որ որոշ գազալցակայաններ, առիթից օգտվելով, իրենց ունեցած հեղուկ գազի մեկ լիտրի գինն անհասկանալի ձևով բարձրացրել են՝ հասցնելով մինչև 280 դրամի:
Ռուսաստանն ու Իրաքը կտրուկ բարձրացրել են հեղուկ գազի գինը, և հայ ներկրողներին առաջարկում են բոլորովին այլ՝ ձեռքբերման ավելի բարձր գին: Այժմ պետական մակարդակով բանակցություններ են ընթանում Իրանի ու Կատարի հետ:
