Իսկ վերջին տարիներին դրան ավելացել է նույն Սահմանադրության նույն դրույթներին բոլորովին տարբեր մեկնաբանություններ տալու մոլուցքը։ Ախր գոնե տարբեր աղբյուրներ տարբեր մեկնաբանություններ տային, դա ինչ-որ չափով հասկանալի կլիներ։ Բայց չէ՝ նույն դրույթների վերաբերյալ հակադիր մեկնաբանություններ են հնչում նույն աղբյուրից, ու ստացվում է, որ երեք տարի առաջ ճիշտ էր այն, ինչը երեք տարի հետո բոլորովին էլ ճիշտ չէ։ Այո՛, խոսքն այն մասին է, թե արդյոք հրաժարական տված վարչապետը իրավունք ունի՞ ինքն իրեն հռչակելու վարչապետի ժամանակավոր պաշտոնակատար։
Ի դեպ, չգիտեմ՝ նկատե՞լ եք, թե՞ ոչ, բայց մեր Սահմանադրական դատարանը, որի կազմում վերջերս բավական լուրջ փոփոխություններ կատարվեցին, նույնիսկ ղեկավարը փոխվեց, այնուամենայնիվ առնվազն մի հարցում այդպես էլ չձերբազատվեց հին ու բարի գործելաոճից՝ չի կարողանում անմիջապես պատասխանել այն հարցերին, որոնք ամենից շատ են հուզում հանրությանը։ Երևի այդ դատարանի անդամները տրամաբանում են՝ դե քանի դեռ մեզ ոչ ոք չի դիմում, մենք էլ լուռ ենք մնում։ Եթե այնուամենայնիվ ինչ-որ տեղից դիմում ստանանք՝ իրավիճակը պարզաբանելու և գնահատական տալու խնդրանքով, կսկսենք քննարկել այդ հարցը ու մի երկու ամիս անց պատասխանը կտանք։ Իսկ ոչի՞նչ, որ այդ ընթացքում Հայաստանում արդեն արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ կկայանան։ Ոչի՛նչ. մեր հիմնավորումը հաջորդ արտահերթ ընտրությունների ժամանակ պետք կգա։
Ամերիկայում հեշտ է՝ հենց որ նախագահը հրաժարական է տալիս կամ այլ պատճառներով չի կարողանում այլևս շարունակել պաշտոնավարումը, նրան անմիջապես փոխարինում է փոխնախագահը։ Նման դեպքերն ԱՄՆ-ի պատմության ընթացքում եզակի չեն, մոտ 10 անգամ էդպիսի բան է պատահել, ընդ որում, նկատեք՝ փոխնախագահը դառնում է ոչ թե ժամանակավոր պաշտոնակատար, այլ հենց նախագահ, որովհետև այդպես է ամրագրված Սահմանադրությամբ, որտեղ բացակայում է «acting» բառը, ինչը նշանակում է՝ պաշտոնակատար։
Նիկոլ Փաշինյանը վարչապետի պաշտոնակատար չպետք է լինի. հրաժարականի իմաստը հենց դա է
Այո՛, շատ ճիշտ եք, Ամերիկան՝ ի տարբերություն Հայաստանի, զուտ նախագահական երկիր է։ Իսկ վարչապետական երկրներում հարցը տարբեր կերպ է լուծվում՝ ելնելով այդ պետությունների առանձնահատկություններից։ Օրինակ` Բելգիայում անցած տասնամյակում, եթե հիշում եք, երկու անգամ կառավարական ճգնաժամ եղավ։ Էն էլ ինչ ճգնաժամեր էին՝ մեկը տևեց գրեթե 600 օր, մյուսը՝ 600 օրից ավելի։ Հո բելգիացիները այդքան ժամանակ առանց կառավարության չե՞ն մնացել։
Երբ 2018 թվականին հրաժարական տվեց Բելգիայի վարչապետ Շառլ Միշելը, որը դարձավ Եվրոպական խորհրդի ղեկավար և , ի դեպ օրերս Թբիլիսի էր եկել վրացական քաղաքական ճգնաժամը կարգավորելու նպատակով՝ թագավորը հանձնարարեց կառավարության անդամներին շարունակել իրենց պարտականությունների կատարումը, բայց, ուշադրություն դարձրեք, այդ ժամանակավոր կառավարությունը պաշտոնապես անվանվում էր «ընթացիկ գործերի կառավարություն», այսինքն՝ զուտ տեխնիկական գործառույթներով էր զբաղված և քաղաքական խնդիրների հետ որևէ առնչություն չուներ։
Մեծ Բրիտանիայում հատուկ մարդ կա կառավարությունում՝ պետական քարտուղարը, որը կսկսի կատարել վարչապետի պարտականությունները, եթե հանկարծ Բորիս Ջոնսոնը ինչ-ինչ պատճառներով որոշի հրաժարական տալ։ Էդպես է նաև Ավստրալիայում և Նոր Զելանդիայում, որոնց պետական համակարգը գրեթե հար և նման է բրիտանականին։ Կանադայում էլ թագուհուն ներկայացնող գլխավոր նահանգապետը իշխող կուսակցության երկրորդ դեմքին կհանձնարարի կատարել վարչապետի պարտականությունները, եթե անսպասելիորեն հրաժարական տա Ջասթին Տրյուդոն, որին, եթե հիշում եք, մեր վարչապետը Հայաստանի դրոշի գույներով գուլպա է նվիրել։
Վերջապես, ըստ ԲիԲիՍի-ի, բավական նուրբ հարցեր կան կապված այն իրադրության հետ, երբ վարչապետը հրաժարական է տալիս, իսկ կառավարության անդամները «acting» են դառնում։ Օրինակ` արդյոք լրի՞վ չափով պետք է պահպանվի նախարարի ժամանակավոր պաշտոնակատարի աշխատավարձը։ Եթե այո, ապա ո՞րն է սկզբունքային տարբերությունը նախարարի և նրա «ժամանակավոր պաշտոնակատար» տարբերակի միջև։ Բայց ամենագլխավոր հարցը երևի թե սա է՝ ինչո՞ւ է հրաժարական տված վարչապետը անպայման ցանկանում ժամանակավոր պաշտոնակատար մնալ մինչև ընտրությունները։
«Գնում ենք մենակ, գնում ենք հաղթելու». Գագիկ Ծառուկյանը խոսեց ընտրությունների մասին
Եթե ես, օրինակ, նպատակ ունենայի փարատել ինձ հետ կապված բոլոր կասկածները, սկզբից հրաժարական կտայի վարչապետի պաշտոնից, հետո էլ՝ կհրաժարվեի «վարչապետի ժամանակավոր պաշտոնակատարի» կարգավիճակից։ Եվ արտահերթ ընտրությունների նախօրեին հենց դրանով կշահեի բազմաթիվ ընտրողների սրտերը։
