Հարավային Կովկասում եվրոպացիների համար շատ ավելի գայթակղիչ է գոնե ինչ-որ հաջողություն արձանագրել Վրաստանում՝ հաշտեցնելով իշխանություններին և ընդդիմությանը։ Հենց այդ նպատակով Թբիլիսի էին ժամանել Եվրամիության ներկայացուցիչները Եվրոպական խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելի գլխավորությամբ։
Եվ պայմանագիրն իրոք ստորագրվեց։ Նախ դա արեցին կուսակցությունների առաջնորդները Հավլաբարի նախագահական պալատում, իսկ երեկ անհատ պատգամավորները` Եվրամիության գրասենյակում։
«Պատմական հաղթանակ»,- շտապեցին հայտարարել եվրոպացիները։ Այնինչ ընդդիմության մի մասն ամենևին չի կիսում Բրյուսելից ժամանածների այս ոգևորությունը։
Եթե ինձ թույլ տաք շատ հակիրճ ներկայացնել նախապատմությունը, հաստատ կարձանագրեք. «Վա՞յ, ինչ նման ենք մենք ու վրացիները»։
Հոկտեմբերին Վրաստանում կրկնվեց այն, ինչ գրեթե 30 տարի շարունակ մենք տեսնում էինք Հայաստանում։ Արևմտյան դիտորդները բարձրաձայնեցին այն նույն ավանդական գնահատականները, որոնք Հայաստանում երևի թե անգիր գիտեն նույնիսկ դպրոցահասակ երեխաները.
«Ընտրությունները հիմնականում համապատասխանում էին… Սա հերթական առաջընթաց քայլ էր…»։ Էլ չշարունակեմ։ Վրաստանի ընդդիմությունն էլ ճիշտ հայաստանյան ընդդիմության նման հակադարձեց. «Ընտրությունները ծայրից ծայր կեղծվել են»։ Բայց, ի տարբերություն մեր հարազատ ընդդիմադիրների, որոնք իշխանություններին «ոչ լեգիտիմ» անվանելով մշտապես շատ լավ էլ մասնակցում են այդ «ոչ լեգիտիմ» պառլամենտի աշխատանքին, Վրաստանի ընդդիմությունն ավելի սկզբունքային գտնվեց և հայտարարեց բոյկոտ, որը տևեց մոտ կես տարի։
Հանուն նախագահ դառնալու կբաժանվեի՞ք ամուսնուց, կամ տնից մեկը պիտի զբաղվի քաղաքականությամբ
Բայց երբ այս շաբաթ գործը հասավ հաշտության պայմանագրի ստորագրմանը, պարզվեց, որ ընդդիմության շարքերում միասնություն չկա. որոշ քաղաքական ուժեր ստորագրեցին, մյուսները, և առաջին հերթին՝ Միխեիլ Սաակաշվիլիի ստեղծած գլխավոր ընդդիմադիր կուսակցությունը՝ «Միասնական ազգային շարժումը», հայտարարեցին՝ շարունակելու ենք բոյկոտը։
Դե արի ու կրկին մի բացականչիր՝ վա՞յ, էս ինչ նման ենք։ Ախր մեզ մոտ էլ սկզբում բոլոր ընդդիմադիրները կարծես թե համակարծիք էին՝ այս վարչապետի օրոք անցկացվելիք արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունները չենք ընդունի ոչ մի դեպքում։ Բայց ժամանակի ընթացքում ահագնացավ մեր և ոչ միայն մեր ընդդիմության խրոնիկ հիվանդությունը՝ ՊԱ-ՌԱԿ-ՏՈւՄ։
Նախ խորհրդարանական ընդդիմությունը շատ հանգիստ համաձայնեց, որ այո′, ընտրությունները պիտի անցկացվեն հունիսի 20-ին։ Իսկ ընդամենը մի քանի օր առաջ պառլամենտի դիմաց հանրահավաքներ անցկացնող ընդդիմադիր դաշինքի անդամները մեկը մյուսի հետևից սկսեցին հայտարարել. «Դուք՝ ինչպես ուզում եք, իսկ ես կամ մենք անպայման մասնակցելու ենք վարչապետի օրոք անցկացվելիք ընտրություններին»։
Բայց դառնանք Վրաստանին։ Եվրոպացիներն, ախր, շատ են ուզում հպարտությամբ հռչակել իրենց կատարյալ հաղթանակը, բայց հաշտությունն ամենևին կատարյալ չէ, քանի որ գլխավոր ընդդիմադիր ուժը շարունակում է համառել ու պայման դնել՝ մինչև մեկուսարանից ազատ չարձակվի կուսակցության նախագահ Նիկանոր Մելիան, չենք հրաժարվի բոյկոտից։
Լսելով կապիտուլյացիայի մասին` նա արտասվեց. լեյտենանտի համար պատերազմն ավարտվեց 29 տարի ուշ
Ախր շատ բան էլ պետք չէ այդ մարդուն ազատ արձակելու համար. նա ուղղակի չի ուզում վճարել մոտ 10 հազար եվրոյի գրավը։ Եվրոպացիներն ասում են՝ մենք կվճարենք, Նիկանո′ր, դու միայն դուրս արի։ Չի համաձայնում։ Եվրոպացիներն անցել են «պլան Բ»-ին, որի էությունը սա է՝ խորհրդարանը համաներման որոշում է ընդունում, և այդ համաներումը տարածվում է նաև Նիկանոր Մելիայի վրա։ Ու նրան, այսպես ասած, զոռով դուրս են բերում մեկուսարանից։
Իհարկե, այս շաբաթ ստորագրված հաշտության պայմանագրի մեջ գոնե ինձ համար անհասկանալի կետեր կան, որոնց բացատրությունը չգտա որևէ մեկնաբանի հիմնավորումներում։ Ստորագրողները համաձայնության են եկել առ այն, որ Վրաստանում կարող են արտահերթ ընտրություններ անցկացվել, բայց…. էստեղ ուշադրություն՝ միայն այն դեպքում, եթե աշնանը կայանալիք տեղական ընտրություններում իշխող ուժը՝ «Վրացական երազանքը», հավաքի 43 տոկոսից պակաս ձայն։
Ա′յ, հենց սա է ինձ համար մութ մնացել։ Նախ` ինչպե՞ս կարելի է պառլամենտական ընտրությունները կախման մեջ դնել տեղական ընտրություններից, և երկրորդ՝ որտեղի՞ց այդ մոգական թիվը՝ 43 տոկոս։ Ինչո՞ւ ոչ 42 կամ 45։
Սա ինձ համար Քարահունջի Զորաց քարերի գաղտնիքի նման մի բան է` ճիշտ այնպես, ինչպես Բերմուդյան եռանկյունու առեղծված կմնա ինձ համար ժամանակին մեր Սահմանադրությամբ ամրագրված այն դրույթը, ըստ որի` պառլամենտում պիտի անպայման լինի 54 տոկոսանոց կայուն մեծամասնություն։
Շահո՞ւմ են, թե՞ կորցնում՝ երկրի ղեկավար դառնալով
Մի ժամանակ ասում էին՝ երկրի անվտանգության հարց է։ Կներե′ք, բա էդ ինչպե՞ս եղավ, որ հենց այդ կայուն, շատ կայուն մեծամասնության օրոք պատերազմում ջախջախիչ պարտություն կրեցինք։ Միգուցե դուք ինձնից լավ եք հասկանում։ Եթե գիտեք պատասխանը, շատ եմ խնդրում, ինձ էլ լուսավորեք։