Աշոտ Մելքոնյանի փոխանցմամբ` Սպիտակ տան նամակագրության բաժինն արդեն իսկ ծանուցել է, որ հայ պատմաբանների նամակը հասել է իրենց, ինչի համար շնորհակալություն են հայտնում և ուրախ են, որ կապվելով իրենց հետ` հայ պատմաբանները շոշափում են կարևոր խնդիր, որն իրենց համար էլ է հետաքրքրություն ներկայացնում։ Ըստ այդմ` Սպիտակ տնից պատասխանել են, որ սիրով կքննարկեն խնդիրը և կփորձեն տալ լուծում։
«Նամակի առթիվ անհանգստացած են թուրք պատմաբաններն ու քաղաքական շրջանակները. թուրքական մամուլում եղել են բազմաթիվ հրապարակումներ։ Իսկ մենք հենվում ենք մեր ունեցած աղբյուրների վրա, որոնց համաձայն` Բայդենը կարտասանի «ցեղասպանություն» բառը և կատարի իր խոստումը՝ ի տարբերություն նախորդ նախագահների»,– նշեց ԳԱԱ պատմության ինստիտուտի տնօրենը։
Մելքոնյանի դիտարկմամբ` եթե դա նույնիսկ տեղի չունենա, ամենևին չի նշանակում, որ հայ պատմաբանները դրա հետ մեծ հույսեր էին կապում, պարզապես ԱՄՆ–ի նման երկրի կողմից Ցեղասպանության պաշտոնական, վերջնական ճանաչումը պատիվ կբերեր հենց ամերիկացիներին` որպես ժողովրդավար պետության քաղաքացիների։
Անդրադառնալով այն հարցին, թե կարո՞ղ են արդյոք Երևանից Թուրքիային հղված բարեկամության և հարաբերությունների կարգավորման կոչերն ու մեսիջները խանգարել ամերիկյան կողմին ցեղասպանությունը ճանաչելու առումով, Մելքոնյանն ընդգծեց, որ Միացյալ Նահանգներում այդքան միամիտ չեն, որ այդ ամբողջ գործընթացը չպատկերացնեն, նրանք գիտեն, որ հայ հասարակության կարծիքը մի բան է, իսկ այսօրվա աշխարհաքաղաքական իրողություններով պայմանավորված տարածաշրջանում Հայաստանի տեղի ու դերի փոփոխության հանգամանքը՝ մեկ այլ բան։
«Նոյեմբերի 9-ի հայտարարությունից հետո ՀՀ գործող իշխանությունները թերևս պետք է փորձեին արդարացման նման մի բան գտնել. ինչպես ասում են, «չկա չարիք առանց բարիքի» տարբերակով։ Թուրքական կողմն էլ այսօր պնդում է, թե պաշտոնական Երևանը փոխել է իր մոտեցումները հայ–թուրքական հարաբերությունների հեռանկարի առումով և հակված է ապագային նայել` գոնե առժամանակ մոռացության տալով պատմական խնդիրները»,– ասաց ԳԱԱ պատմության ինստիտուտի տնօրենը։
Թուրքերն իրենց գիտաժողովից հետո ցեղասպանության վերաբերյալ կոչ կուղղեն Բայդենին. Մելքոնյան
Մելքոնյանի կարծիքով` եթե ԱՄՆ–ն ճանաչի Հայոց ցեղասպանությունը, դրան կհաջորդեն բոլոր այն երկրները, որոնք մինչ այս պահը կամուկացի մեջ են եղել, իսկ հետո կհաջորդի հատուցման խնդիրը և ԱՄՆ–ի կողմից Ցեղասպանության ճանաչումից հետո պահանջատիրության խնդիրը տարբեր հարթակներում հնչեցնելու հարցն արդեն ավելի դյուրին կլինի։ Ըստ Մելքոնյանի` ցեղասպանության ճանաչումն ուղղակիորեն կկապվի նաև իրավարար վճռի հետ, որը 1920 թվականի նոյեմբերին ներկայացրեց նախագահ Վուդրո Վիլսոնը, և ամենևին էլ պատահական չէ, որ Թուրքիային այսօր սարսափեցնող Սևրի պայմանագրի սինդրոմն ուրվագծայինից կարող է դառնալ որոշակի։
Նշենք, որ Հայ պատմաբանների ընկերակցությունն ու գիտական հանրությունը նամակ էին ուղարկել Ջո Բայդենին, որպեսզի ապրիլի 24-ին ընդառաջ համապատասխան հետևություններ արվեին «ցեղասպանություն» բառը գործածելու համար:
