ԵՐԵՎԱՆ, 6 ապրիլի, - Sputnik, Արամ Գարեգինյան․ Դոլարի նկատմամբ հայկական դրամի հերթական արժեզրկումը պայմանավորված է սեզոնային գործոններով։ Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում նման կարծիք հայտնեց «Արմենբրոկ» ներդրումային ընկերության գլխավոր տնօրեն Արամ Կայֆաջյանը։
Նշենք, որ դոլարն ամրապնդվում է ոչ միայն դրամի, այլ նաև ամբողջ աշխարհի արժույթների մեծամասնության նկատմամբ՝ ԱՄՆ տնտեսության վերականգնմանը զուգընթաց։ Դա հատկապես երևաց մարտի սկզբին, երբ կտրուկ աճեց ամերիկյան պետական 10-ամյա պարտատոմսերի եկամտաբերությունը (այսինքն՝ տոկոսային բեռը)։ Այդպես է լինում, երբ ԱՄՆ–ի տնտեսությունն աճում է, և ներդրողները պատրաստ են ներդրումներ անել ոչ թե անվտանգ պետական արժեթղթերում, այլ տնտեսության իրական հատվածում։
Այնուամենայնիվ, Հայաստանի ֆինանսական շուկայի վրա միջազգային գործոնները շատ քիչ են ազդում, քանի որ տեղական ֆինանսական շուկայում արտասահմանյան ներդրողներ գրեթե չկան: Կայֆաջյանի խոսքով` դրամի փոխարժեքի նվազումը պայմանավորված է հիմնականում ներքին գործոններով։
Ջեռուցման սեզոնին (այսինքն՝ ուշ աշնանից մինչև ապրիլ) ավելանում է դոլարի պահանջարկը, քանի որ Հայաստանում բիզնեսի համար գազի սակագները կապված են դոլարի հետ։ Սովորաբար դոլարի նկատմամբ այդ պահանջարկը փոխհատուցվում էր դեպի Հայաստան արժույթի ներհոսքով (մարտի 20-ից սկսվում էր իրանցի զբոսաշրջիկների հոսքը)։ Սակայն անցյալ տարի կորոնավիրուսի պատճառով իրանցի զբոսաշրջիկներ ընդհանրապես չեկան, իսկ այս տարի նրանց թիվը շատ ավելի քիչ էր, քան մինչճգնաժամային տարիներին։ Այսպիսով, գազի հետևանքով դոլարի լրացուցիչ պահանջարկը չփոխհատուցվեց:
Ամռանը Հայաստանը սկսում է արտահանել մրգեր, բանջարեղեն ու պտուղ-բանջարեղենի պահածոներ, և արժույթի ներհոսքը ուժեղանում է (մյուս ամիսներին, իհարկե, այլ ապրանքներ են արտահանվում, բայց մրգերի ու բանջարեղենի արտահանումն ամբողջությամբ իրականացվում է ամռանն ու աշնան սկզբին): Բացի այդ, ամռանն է գրանցվում զբոսաշրջիկների հիմնական հոսքը (դա արդեն կապված չէ Նովրուզի տոնի հետ)։ Այս տարի կարելի է արդեն ինչ-որ քանակի զբոսաշրջիկներ ակնկալել։
«Այսպիսով, ապրիլի 15-20-ից հետո արտարժույթի առաջարկի ու պահանջարկի հարաբերակցությունը կփոխվի, ու դրամը կսկսի կայունանալ և ամրապնդվել», - նշեց Կայֆաջյանը:
Երբ արտարժույթի ներհոսքը ազգային տնտեսության մեջ ավելանա, և փոխարժեքը կայունանա, բնակչության ու բիզնեսի մտահոգությունն էլ կփարատվի։ Մարդիկ հիմա դոլար են գնում «սև օրվա» համար` առանց իրական անհրաժեշտության:
Կայֆաջյանն ընդգծեց, որ այնուամենայնիվ, դրամի փոխարժեքի վերջին անկումը հազիվ թե կարելի է կտրուկ անվանել։ Վերջին մի քանի օրվա ընթացքում այն արժեզրկվել է 1-1, 5 տոկոսով։ Համաշխարհային արժույթների (դոլարի, եվրոյի և այլն) դեպքում նման տատանումները կարող են տեղի ունենալ նույնիսկ մեկ օրվա ընթացքում: Այլ բան է, որ Հայաստանի համար դա անսովոր բան է, քանի որ վերջին 4-5 տարիներին, 2020 թվականի ճգնաժամային իրադարձություններից առաջ դոլարի փոխարժեքը հանրապետությունում հիմնականում 480-485 դրամ էր կազմում։
«Բայց կարելի է ակնկալել, որ ապրիլի 15-20-ը հակառակ գործընթաց կսկսվի, և ազգային արժույթը կսկսի ամրապնդվել», - ավելացրեց նա:
Նշենք, որ դոլարի նկատմամբ հայկական դրամի փոխարժեքը մի քանի տարի շարունակ կայուն էր։ 2020 թվականի նոյեմբերին այն հասավ 520–ի ու կանգ առավ։ Վերջին շաբաթվա ընթացքում դոլարի փոխարժեքը հասել է 535 դրամի։
Արտարժույթի փոխարժեքի աճի պատճառով թանկացել են ներկրվող ապրանքները, որոնցից շատերը առաջին անհրաժեշտության ապրանքներ են՝ արևածաղկի ձեթի ու կարագի մեծ մասը, շաքարը, ցորենը, սոյան ու եգիպտացորենը: Փաստացի թանկացել է նաև բիզնեսի համար գազը, քանի որ սակագները կապված են դոլարի հետ։
