Այո, իհարկե, կարելի է 100 տոկոսով համաձայնել նրանց հետ, ովքեր ասում են՝ բա պատերազմը այն առիթն էր, երբ առնվազն Հայաստանը կարող էր պաշտոնապես ճանաչել Արցախի անկախությունը։ Որովհետև տասնամյակներ շարունակ այդ հարցը բարձրացվում էր նաև Հայաստանի խորհրդարանում, բայց լուրջ դեմքերով քեռիները միշտ հեգնում էին՝ լավ, մի՞թե այդքան տրամաբանություն չունեք հասկանալու համար, որ եթե մենք ճանաչում ենք Լեռնային Ղարաբաղի անկախությունը, դրանով իսկ հարցը փակուղում է հայտնվում, որովհետև վերանում է երկար ժամանակ ընթացող բանակցությունների իմաստը, Ադրբեջանն էլ պատերազմ է սկսում հայկական կողմի դեմ։
Համաձայնե′ք, անցած տարվա աշնանը այս փաստարկը լիովին իմաստազրկվեց, որովհետև ոչ մի բանակցություն էլ այլևս չէր ընթանում, իսկ միջնորդները միայն սպասում էին, թե երբ կսկսվի պատերազմը, որը չուշացավ։ Բա գոնե այդ պայմաններում չէ՞ր կարելի ճանաչել Արցախը։ Իհարկե, կարելի էր։ Չարեցինք։
Բայց քանի որ Արցախի անկախության մասին ճամարտակելն այլևս անիմաստ զբաղմունք է, եկեք դառնանք մեկ այլ տարածաշրջանի, որի բնակիչները նույնպես անկախություն են ուզում։ Առիթը կա։ Կատալոնիայում կիրակի օրը կայացան խորհրդարանի ընտրություններ, և այդ երկրամասի պառլամենտի պատմության ընթացքում առաջին անգամ հաղթեցին, այսպես ասենք, անջատողականները։ Այո, շատ ճիշտ եք, 2017 թվականի ընտրություններից հետո էլ այն կուսակցությունները, որոնք հանդես են գալիս Իսպանիայից անջատվելու և սեփական ինքնիշխան պետություն ստեղծելու օգտին, ունեին մեծամասնություն։
Բայց դա ընդամենը պարզ մեծամասնություն էր, հիմա այդ կուսակցություններն ունեն բացարձակ մեծամասնություն, ինչպես, օրինակ, մեզ մոտ «Իմ քայլը» խմբակցությունը, որը հիմնարար որոշումներ ընդունելիս որևէ ընդդիմադիր ուժի աջակցության կարիքը բոլորովին չունի և կարող է առանց դժվարության անցկացնել ցանկացած օրենք։
«Գահերի խաղը»՝ արցախյան ճանապարհին․ Երևանի և Բաքվի խաղադրույքները
Բայց հենց այս հանգամանքը՝ բացարձակ մեծամասնություն շահելը, չափազանց մեծ պրոբլեմների առջև է կանգնեցրել սեպարատիստներին։ Շատ պարզ՝ այս երեք կուսակցությունները բացարձակ մեծամասնություն կունենան և կկարողանան կառավարություն կազմել միայն մի դեպքում, եթե միավորվեն։ Իսկ դրա հավանականությունը, ըստ վերլուծաբանների, բավական փոքր է, որովհետև թեև երեք կուսակցություններն էլ ցանկանում են անջատվել Իսպանիայից, բայց դրան հասնելու ուղիների հարցում տարակարծիք են։
Դիցուք, «Ձախ հանրապետականների» առաջնորդ Պերե Արագոնեսը, որը 2017 թվականին սատարեց «Միասին՝ հանուն Կատալոնիայի» կուսակցության առաջնորդ Կարլես Պուչդեմոնին, ինչի արդյունքում միակողմանի անկախություն հռչակվեց, այժմ՝ 4 տարի անց շատ ավելի չափավորական է դարձել և համոզված է, որ Կատալոնիան պետք է հետևի Շոտլանդիայի օրինակին, որը մի քանի տարի առաջ անկախության հանրաքվե նախաձեռնեց, հույս ունենալով, որ շոտլանդացիների մեծ մասը անպայման կքվեարկի անկախության օգտին։
Թող ների ինձ Արագոնեսը, բայց Շոտլանդիայի հետ բոլոր համեմատություններն ու զուգահեռները, մեղմ ասած, կաղում են։ Ախր Բրիտանիայի օրենսդրությունը թույլ է տալիս Շոտլանդիային անջատվել, եթե, իհարկե, Լոնդոնը դրան համաձայն է։ Եվև այն ժամանակ՝ մի քանի տարի առաջ, Մեծ Բրիտանիայի վարչապետ Դեյվիդ Քեմերոնն ասաց՝ խնդրեմ, հանրաքվե անցկացրեք, եթե մեծամասնությունը մեզ հետ չի ուզում ապրել, բարի ճանապարհ։ Հիմա շոտլանդացիները կրկին սկսել են առաջ տանել նոր հանրաքվեի գաղափարը։ Սակայն գործող վարչապետ Բորիս Ջոնսոնի դիրքորոշումը այս անգամ շատ ավելի կոշտ է. «Կներեք, եթե այս անգամ էլ շոտլանդացիները անկախության օգտին չքվեարկեն, ի՞նչ է՝ երրո՞րդ հանրաքվեն եք անցկացնելու, հետո չորրո՞րդ, և այսպես շարունա՞կ։ Մի անգամ անցկացրել եք, բա′վ է, հենց այն ժամանակ էլ համոզեիք ձեր հայրենակիցներին, որ առանց մեզ ապրելը շատ ավելի շահեկան է։ Չկարողացա՞ք։ Վե′րջ, հարցը փակված է»։
Ի դեպ, եթե կատալոնցիները որոշեն հանրաքվե անցկացնել, դա էլ առաջինը չի լինի։ Բայց ամենահետաքրքիրը գիտե՞ք որն է։ Սեպարատիստական շարժման մի շարք առաջնորդներ դատապարտվեցին և հիմա իսպանական բանտերում են։ Բայց գլխավոր կազմակերպիչը՝ Կարլես Պուչդեմոնը, մնաց Բրյուսելում և նույնիսկ դարձավ Եվրախորհրդարանի անդամ հսկայական աշխատավարձով՝ ամսական 9 հազար եվրո։ Կարո՞ղ եք կռահել, թե որ երկրից է ընտրվել եվրապատգամավոր։ Այո′, շատ ճիշտ եք՝ այն երկրից, որից հորդորում էր անջատվել կատալոնացիներին. Իսպանիայի′ց։
