ԵՐԵՎԱՆ, 12 փետրվարի - Sputnik. Արարատ Հայրապետյանի ընտանիքը բավականին ունևոր էր, ապրում էին Արցախի Քաշաթաղի շրջանի Արծվաշեն գյուղում։ Պատերազմի արդյունքում նրանք դատարկ ձեռքով հայտնվել են Հայաստանի Սյունիքի մարզի Ներքին Խնձորեսկ գյուղում։
Զինված ադրբեջանցիները Խնձորեսկում հովվից խլել են մեծ թվով մանր եղջերավոր անասուններ
Եթե այնտեղ նրանք ապրում էին մեծ երկհարկանի տանը՝ տանիքին տեղադրված արևային վահանակներով, ավտոտնակով, ցորենի պահեստով, ապա այստեղ մի կերպ տեղավորվել են փոքրիկ տնակում, որի տիրոջն անգամ չեն ճանաչում։
«Բոլորն ասում էին՝ կառուցիր, լավ կլինի։ 5 միլիոն դրամ տվեցինք միայն վերանորոգմանը։ Այդ ամենը՝ 2020 թվականին։ Միայն տունը համարյա 30 միլիոն դրամ արժեր։ Ինչպես էին մեզ խաբում, ասում էին՝ հեսա նրանց հետ կշպրտենք։ Հաղթելո՜ւ ենք։ Իբր թե դիտմամբ էին թողել, որ նրանք մոտենան Ջաբրայիլի կողմից, իսկ հետո նրանց կկտրենք ու ջարդները կտանք»,-պատմում է Հայրապետյանը։
Ադրբեջանական զինված ուժերը հանկարծակի մտան գյուղ։ Ինքը՝ Արարատ Հայրապետյանը, նոյեմբերի 1-2-ին եղել է Եղվարդ գյուղի դիրքերում (Սյունիքի մարզում)։ Մարտական գորոծողություններն աչքի առաջ էին ընթանում։
Զինադադարից մի քանի օր առաջ եկավ այստեղ, որպեսզի տեղավորի ընտանիքը, ինչից հետո նախատեսում էր միանալ կամավորական ջոկատներին և մեկնել դեպի Կովսական (Զանգելան), բայց պատերազմն անսպասելիորեն ավարտվեց։
Արծվաշենում նա մոտ 40 գլուխ անասուն ուներ, մինչև պատերազմի վերջը ինչ-որ կերպ հասցրեց դուրս բերել մոտ 20-ը։ 400-500 հազար դրամ արժեքով կենդանիներին 100 հազարով էր վաճառում, որ ծախսերը հոգա։
Արարատը հույս ունի, որ իշխանություններն իրեն ինչ-որ տուն կտրամադրեն, ուզում է շարունակել անասնապահությամբ զբաղվել, չնայած Ներքին Խնձորեսկում հողերի կորստից հետո արոտավայրերի հետ լուրջ խնդիր է առաջացել։
Խնձորեսկում քաոսային իրավիճակ է. կոչ են անում անասունների չարածեցնել ուրիշի տարածքում
«Մենք գյուղացիներ ենք, ամենքիս երկու-երեք կով լինի, կպահենք, կաշխատենք։ Կինս դպրոցում էր աշխատում, լավ էինք ապրում, պետության հույսին չէինք մնում։ Հիմա ես արդեն այն տարիքում չեմ, առողջությունս թույլ չի տալիս, որ նորից զրոյից սկսեմ։ Գոնե տուն տային և մի զույգ կով, կապրենք»,-ասաց Հայրապետյանը։
Նա ցույց է տալիս ամենագնացն ու ասում է, որ 70 հազար դրամ հարկ էր վճարում ու «փողերը չէր հաշվում»։ Իսկ հիմա այդպիսի մեքենա պահելու գումար այլևս չունի։
Նրա կնոջ ընտանիքը ժամանակին հարկադրված փախել է Արցախի Շահումյանի շրջանից, իսկ հիմա՝ Քաշաթաղից։ Տատն ու պապը ցեղասպանությունից են փրկվել՝ փախչելով Վանից։ Կինն ասում է. «Սերնդեսերունդ փախստական եմ»։
Նրանց, իբրև Շահումյանից փախստականների, օգնություն էին խոստացել, որը 30 տարվա ընթացքում այդպես էլ չեն ստացել։ Հիմա քիչ թե շատ օգնում են՝ գումարով և սննդով։ Բայց կրկին կասկածում են, թե խոստումները լրիվ կիրականացվեն։
Հիմա ապրում են ուրիշ տնակում ։ Արդյո՞ք տնակը տեր ունի, որտե՞ղ է նա և կարո՞ղ է արդյոք հանկարծ հայտնվել՝ հայտնի չէ։
Եվս մեկ ընտանիքի մասին, որը կորցրել էր տունը և ստիպված էր եղել տեղավորվել Ներքին Խնձորեսկում՝ Sputnik Արմենիայի այս հոդվածում։
Հիշեցնենք, որ պատերազմի արդյունքում Լեռնային Ղարաբաղի որոշ շրջաններ անցել են Ադրբեջանի վերահսկողության տակ։ Դրանից հետո սկսվեց Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանների հստակեցման գործընթացը, ինչը խիստ դժգոհություն առաջացրեց Սյունիքի սահմանամերձ բնակավայրերի բնակիչների շրջանում։ Այնտեղ բողոքի ակցիաներ սկսվեցին, քաղաքացիները փակեցին ճանապարհները՝ պահանջելով լուծել սահմանների հարցն ու իրենց իրավունքներից, տներից և անվտանգությունից զրկող ապօրինի սահմանազատման խնդիրը։
Որ թշնամին իմանա` մեր ժողովուրդը կանգնած է. ընդդիմությունն ավտոերթով կգնա Սյունիք
Հատկապես սրվել էր իրավիճակը Կապան-Գորիս ճանապարհահատվածի, ինչպես նաև մի քանի գյուղերի՝ Ճակատենի Դավիթ Բեկի, Որոտանի և Շուռնուխի, Ներքին Խնձորեսկի պատճառով։