ԵՐԵՎԱՆ, 28 հունվարի – Sputnik. ԵԱՏՄ–ում հայկական դրամի մասնաբաժինը դեռ աննշան է, Հայաստանի իշխանությունները պետք է բազմապատկեն այն բոլոր խոշոր առևտրային գործընկերների հետ շփումներում։ Այս կարծիքն է հայտնել Կայունության և զարգացման Եվրասիական հիմնադրամի մակրոտնտեսական վերլուծության բլոկի վիճակագրության բաժնի պետ Նատալյա Լավրովան։
Առցանց ներկայացնելով «Միջազգային հաշվարկներում ԵԱՏՄ ազգային արժույթի դերի բարձրացում» վերլուծական զեկույցը` Լավրովան նշել է, որ ազգային արժույթի առաջմղումը կապված է մի շարք մարտահրավերների հետ։
«Մարտահրավերները մակրոտնտեսական կայունության մեջ են, առևտրի աճի ապահովման ու դրա դիվերսիֆիկացման։ Ընդհանուր առմամբ կարելի է ասել, որ այդ հարցերի պատասխանները մեր երկրների համար սպեցիֆիկ չեն։ Դրանք համալիր են և հարմար են ԵԱՏՄ բոլոր երկրների համար», – ասել է Լավրովան։
Որքանով լավ հաջողվի լուծել այդ հարցերը, այդքան ավելի մեծ են հնարավորությունները ԵԱՏՄ–ից դուրս ազգային արժույթների առաջմղման ու դրանց միջազգայնացման համար։
«Երկրներին հետ են պահում տեխնիկական, ենթակառուցվածքային սահմանափակումները», – ասել է Լավրովան։
ԵԱՏՄ–ում ազգային արժույթների հիմնական մասնաբաժինը բաժին է հասնում ռուբլուն` միջինում փոխադարձ առևտրի 70%–ը։ Հաջորդ բավական կարևոր խաղացողը, որը ընդլայնում է դիրքերը, տենգեն է (Ղազախստանի դրամական միավորը)։ Տենգեի մասնաբաժինը Ռուսաստանի հետ հաշվարկներում շուրջ 8% է։
Հայաստանն ու Ղրղզստանը, ըստ նրա, նույնպես այդ հարցում առաջընթաց ունեն։
«Եթե նայենք Ռուսաստանի հետ Հայաստանի առևտրին, ապա այստեղ դրամի մասնաբաժինը բավական մեծ է` շուրջ 4%։ Հարց. ինչպես հետագայում ընդլայնել և ինչ խթանող միջոցներ պետք է իրականացվեն», – նշել է Լավրովան։
Ընդհանուր առմամբ հայկական դրամի մասնաբաժինը ԵԱՏՄ–ում աննշան է ու փոքր։ Եվ մեծամասամբ կենտրոնացած Ռուսաստանի տնտեսության մեջ։
«Այդ մասնաբաժինն ավելացնելու համար, հավանաբար, հայկական տնտեսությունը պետք է կենտրոնանա իր արժույթի ավելի համատարած խթանման վրա։ Ոչ միայն Ռուսաստանի շրջանակներում, այլև մյուս երկրների, որոնց հետ ակտիվ առևտուր է անում», – նշել է Լավրովան։
ԵԱՏՄ երկրների կառավարությունների ղեկավարները կհավաքվեն Ղազախստանում. հայտնի է օրը
Ներկայիս իրավիճակում երկրները պետք է պահպանեն ձեռքբերած հաջողությունները, և անկասկած շարունակեն զարգացնել դրանք` դիվերսիֆիկացիայի, տարբեր միջոցների օգնությամբ։ Խնդրին համալիր լուծում է պետք։
Խնդրի լուծումը պետք է համատարած լինի։ Ընդ որում` պետք է կենտրոնանալ տնտեսություններում դոլարացման մակարդակը նվազեցնելու անհրաժեշտության վրա։ ԵԶԲ և Կայունության ու զարգացման եվրասիական հիմնադրամի գլխավոր տնտեսագետ Եվգենի Վինոկուրովն իր հերթին մեկնաբանել է ԵԱՏՄ–ում գազի և այլ ռազմավարական ռեսուրսների դիմաց ազգային արժույթով հաշվարկներին անցում կատարելու հնարավորությունը։
Նա նշել է, որ այսօր ԵԱՏՄ–ում ազգային արժույթների մասնաբաժինը 74% է։ Դա շատ է։ Մնացածի 27%-ը ածխաջրածիններն են։ Մասնավորապես, գազի մասնաբաժինը` շուրջ 7%։
«Մյուս կողմից, ածխաջրածինների արժեքը որոշվում է դոլարով, դրանց գները գրեթե միշտ դոլարով են սահմանվում միայն այն պատճառով, որ դա ոլորտային շուկայի օրենք է», – նշել է Վինոկուրովը։
Նրա խոսքով` միջպետական հարաբերությունների այդ ոլորտն այնքան նուրբ է, որ գերարագ առաջընթացի սպասել, հավանաբար, չարժե։
Վինոկուրովը կարծում է, որ կարելի է ուշադրությունը կենտրոնացնել արտահանման դիվերսիֆիկացման վրա, հետևողականորեն նվազեցնելով ածխաջրածինների մասնաբաժինը։ Այդպիսով ապրանքային կառուցվածքի բնական աճ կապահովվի, որն ավելի հեշտ է սպասարկել ազգային արժույթով։
Նշենք, որ ներկա պահին ԵԱՏՄ ազգային արժույթների մասնաբաժինը համաշխարհային առևտրի սպասարկման մեջ մոտ 2% է։
