ԵՐԵՎԱՆ, 12 հունվարի – Sputnik. Հայկական ԱԷԿ–ի վերանորոգման վրա աշխատող ռուսական ընկերություններն անխոչընդոտ շարունակում են աշխատել։ Տեղեկությունը եվրասիական ինտեգրման խորհրդարանական հանձնաժողովի նիստում հայտնել է ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների փոխնախարար Հակոբ Վարդանյանը։
Նա հիշեցրել է, որ Ռուսաստանի կառավարությունից Մեծամորի ԱԷԿ–ի վերանորոգման համար հատկացված վարկը 270 մլն դոլար էր, դրամաշնոորհները` ևս 30 մլն։ 300 մլն դոլար ընդհանուր գումարից հայկական կողմը ծախսել է շուրջ 190 միլիոնը։ 2019 թվականի դեկտեմբերին սպառվել է վարկի օգտագործման ժամկետը, սակայն այն երկարացնել չի հաջողվել։
«Նույն պայմաններով ռուսական կողմը վարկ է տրամադրել նաև այլ երկրների, այդ պատճառով, եթե մենք երկարացում պահանջեինք, մյուս երկրները ևս կպահանջեին», – պարզաբանել է Վարդանյանը։
Ռուսական կողմն առաջարկում էր երկարացնել վարկային միջոցների օգտագործման ժամկետը մինչև 2021 թվականի վերջ, բայց պայմանով, որ ատոմակայանում բոլոր աշխատանքները մինչ այդ պետք է ավարտվեն։ Սակայն մի շարք կետերով, ինչպիսիք են սառեցնող աշտարակների, ենթակայանների, դիզել–գեներատորային կայանների վերանորոգումը, իրատեսական չէր տեղավորվել նշված ժամկետների մեջ։
ԱԷԿ–ի կապիտալ վերանորոգման համար վարկը վերցվել էր 2014 թվականին, աշխատանքները նախատեսվում էր ավարտել մինչև 2019 թվականի վերջ։ Խոսելով այն մասին, թե ինչը խոչընդոտ հանդիսացավ ծրագրերն իրականացնելու համար` փոխնախարարն ընդգծեց, որ կառավարման առումով այստեղ պատճառներ փնտրել պետք չէ։ 2018 թվականի ամռանը (այսինքն «թավշյա հեղափոխությունից» անմիջապես հետո – խմբ.) աշխատանքների 80%–ը կատարված չէին։ Սակայն, Վարդանյանի խոսքով, այստեղ հարկ չկա մեղադրելու նախկին իշխանություններին` ուշացումները պայմանավորված էին զուտ տեխնիկական պատճառներով։
Նկատենք, գլխավոր դժվարություններից մեկն այն էր, որ կայանը պետք է վերանորոգվեր առանց արտադրությունը կանգնեցնելու. ամբողջությամբ այն 1-2 տարով կանգնեցնել Հայաստանը չէր կարող։ Այդ պատճառով ստիպված էին (և ստիպված են) ԱԷԿ–ը տարեկան մի քանի ամսով անջատել, իրականացնել վերանորոգման մի մասը, այնուհետև կրկին կայանը աշխատանքային պատրաստության բերել և կրկին գործարկել։ Եվ այդ ռեժիմով կայանը գործում է արդեն մի քանի տարի։
Հայկական ԱԷԿ-ն ու «ՏՎԷԼ»–ը միջուկային վառելիքի մատակարարման փաստաթղթեր են ստորագրել
Երկու ուղղությամբ աշխատանքները լրացուցիչ ջանքեր են պահանջում, ինչը գրաֆիկի կազմման ժամանակ հաշվի չի առնվել։ Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում նման կարծիք են հայտնել մի շարք փորձագետներ։ Նույնիսկ Բելառուսում, որտեղ ԱԷԿ–ը զրոյից է կառուցվել, և այն անհրաժեշտ էր անընդհատ անջատել և միացնել, շինարարության հարցում ուշացան. առաջին էներգաբլոկը պետք է գործեր 2020 թվականի սկզբին, սակայն միայն հիմա է այն գործարկվել փորձնական-արդյունաբերական ռեժիմով։
Ռուսական վարկից հրաժարվելը կապ չունի հայ-ռուսական հարաբերությունների հետ. Պապիկյան
Այսպես թե այնպես, նույնիսկ հիմա, երբ աշխատանքների մնացած մասը ֆինանսավորվելու է ՀՀ կառավարության սեփական միջոցներից, վերանորոգմանը մասնակցած ռուսական բոլոր ընկերությունները շարունակում են աշխատանքը։ Աշխատանքների այն մասը, որը կարող են իրականացնել հայկական կազմակերպությունները (օրինակ` «Հայատոմ» հետազոտական ինստիտուտը), կկատարեն նրանք։
