00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
Ուղիղ եթեր
09:00
9 ր
Ուղիղ եթեր
09:33
12 ր
Ուղիղ եթեր
09:46
14 ր
Ուղիղ եթեր
10:00
8 ր
Ուղիղ եթեր
10:09
53 ր
Ուղիղ եթեր
13:00
8 ր
Ուղիղ եթեր
14:00
8 ր
Ուղիղ եթեր
17:00
9 ր
Հասմիկ Պապյան և Նարեկ Հախնազարյան
Վերախմբված «Արցախ» կամերային նվագախումբը Երևանում առաջին համերգը կունենա
17:10
5 ր
5 րոպե Դուլյանի հետ
On air
18:07
8 ր
Աբովյան time
On air
18:20
40 ր
Ուղիղ եթեր
09:00
4 ր
Երվանդ Բոզոյան
Միջազգային հայցերից հրաժարումը մերժելի է, եթե Հայաստանը պետք է հրաժարվի ղարաբաղցիների վերադարձից․ Երվանդ Բոզոյան
09:05
14 ր
Գրիգորի Սաղյան
Որևէ օրենքում չկա նույնիսկ կիբեռանվտանգության սահմանումը. Գրիգորի Սաղյան
09:20
9 ր
Ուղիղ եթեր
09:30
5 ր
Ամանորին ընդառաջ
Երևանցիները Նոր տարվան պատրաստվում են ըստ գրպանի պարունակության
10:14
3 ր
Ուղիղ եթեր
12:00
5 ր
Ուղիղ եթեր
13:00
5 ր
Ուղիղ եթեր
14:00
5 ր
Ուղիղ եթեր
17:00
6 ր
Ուղիղ եթեր
18:00
6 ր
Աբովյան time
On air
18:18
41 ր
Ուղիղ եթեր
Լուրեր
19:00
46 ր
ԵրեկԱյսօր
Եթեր
ք. Երևան106.0
ք. Երևան106.0
ք. Գյումրի90.1

Օրացույցից ջնջվող տոներ. դասագրքերում պատմությունը վերաշարադրելու կարի՞ք կա

© Sputnik / Lusine AdamyanАрмянские учебники
Армянские учебники  - Sputnik Արմենիա
Բաժանորդագրվել
Արցախյան պատերազմում Հայաստանի կրած պարտության պտուղները կամաց–կամաց է մեզ տրվելու։ Խարխլված մայիսյան եռատոնը և մյուս իրադարձություններն ինչպե՞ս պետք է մատուցել, արդյո՞ք գործը կհասնի դասագրքերում փոփոխություներ կատարելուն` Sputnik Արմենիան զրուցել է մասնագետների հետ։

ԵՐԵՎԱՆ, 15 դեկտեմբերի,  Sputnik – Կարինե Հարությունյան. Արցախյան պատերազմի ու ստորագրված  եռակողմ, հայտարարության վերաբերյալ երեխաներին, դպրոցականներին պետք է ներկայացնել ճշմարտությունը, սակայն այստեղ  կարևոր հարց է` ինչպես մատուցել եղածը, որպեսզի զոհի հոգեվիճակ չձևավորվի։ Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում նման կարծիք հայտնեց Երևանի պետական բժշկական համալսարանի ռազմական հոգեբանության ամբիոնի վարիչ Խաչատուր Գասպարյանը։

Каро Погосян на передовой - Sputnik Արմենիա
Կարո ջան, չմտածես, կարևորը` ողջ ես. հայտնի լուսանկարի հերոսի պատմությունը

Պատերազմի ելքից հետո մի շարք հարցեր են առաջ եկել` ինչպե՞ս ներկայացնել երեխաներին իրավիճակը, մայիսյան եռատոնի` Շուշիի ազատագրման մասին դասին ինչպե՞ս մատուցել ներկա իրավիճակը, դեպքերի շրջադարձը և, առհասարակ, դասագրքերում արդյո՞ք փոփոխություններ պետք է արվեն։

«12 տարեկաններից մեծերին պետք է եղած դեպքերի մասին ճշմարտությունը բացատրենք։ Նրանք որքան շատ դետալներ իմանան իրականության մասին, ավելի հանգիստ կլինեն, իսկ որքան շղարշի մեջ պահենք և թաքցնենք իրականությունը, այնքան տագնապի աստիճանը կմեծանա։ Իսկ 12-ից բարձր տարիքում գտնվողներին արդեն կարող ենք որոշ բացատրություններ տալ քաղաքականության, աշխարհաքաղաքական իրավիճակների մասին»,–ասաց Գասպարյանը։

Իսկ ինչ վերաբերում է 16 տարեկաններից բարձրերին, ապա այս դեպքում էլ պետք է հնարավորինս մեծի պես վարվել նրանց հետ և պատմել իրականությունը, որքան էլ այն դաժան է։ Հակառակ դեպքում, ըստ Գասպարյանի, նրանց մոտ կարող է առաջանալ անտարբերություն ազգի նկատմամբ, տհաճ վերաբերմունք ամեն ազգայինի նկատմամբ։ Բացի այդ, կարող է նաև երկրից դուրս կյանքը դասավորելու ցանկություն առաջանա։

Военный врач Генрик Маргарян - Sputnik Արմենիա
Բանակը չի պարտվել, պատերազմը դեռ ավարտված չէ. մարտերի միջով անցած բժիշկի պատմությունները

Մասնագետը նշում է` պատմությունը մատուցելիս շատ կարևոր է, որ նոր սերնդի մեջ ապագայի նկատմամբ հույսը չմարենք. ժամանակն է, որ այդ ապագայի մասին ոչ թե երազենք, այլ կերտենք այն։ Գասպարյանը վստահեցնում է` ընդհանուր բարեկեցությունը շատ մեծ նշանակություն ունի յուրաքանչյուրի կյանքի համար։

Ինչ վերաբերում է մայիսյան եռատոնին, ապա, ըստ Գասպարյանի, ուսուցիչը կարող է ներկայացնել, որ 26 տարի առաջ մենք էինք հաղթել, սակայն հիմա այնպես ստացվեց, որ կորցրինք այդ հողերը։ Սակայն դա չի նշանակում, որ հարցը փակվել է։

«Առհասարակ Արցախին չպետք է վերաբերվել որպես զոհված զինվորի` Արցախը վիրավոր է, անդամահատված, սակայն նա ողջ է ու շնչում է` պետք է ամեն ինչ անենք նրան վերականգնելու համար։ Մարդկության պատմության մեջ պարտությունը վերջ չէ և այնպես չէ, որ կործանման ենք գնում։ Մեր ներուժը պետք է դնենք կոնստրուկտիվ ապագա ստեղծելու մեջ, ոչ թե երազելու»,–ասաց Գասպարյանը։

Նա կարծում է, որ եթե անգամ անհնար է դասագրքերում փոփոխություններ կատարել ստեղծված իրավիճակը ներկայացնելու համար, ապա պետք է երեխաներին իրականությունը պատմել։

Քաղաքական գիտությունների դոկտոր, ռազմական պատմաբան Արմեն Այվազյանն էլ կարծում է, որ մեր օրերի պատմությունը պետք է ենթարկվի լուրջ վերլուծության հենց պատմագիտական, քաղաքագիտական և ռազմագիտական տեսանկյունից։ Անմիջապես տվյալ պահին արտահայտած կարծիքները միշտ չէ, որ կարող են հիմնավոր լինել։

© Photo : Facebook / Армен АйвазянԱրմեն Այվազյան
Օրացույցից ջնջվող տոներ. դասագրքերում պատմությունը վերաշարադրելու կարի՞ք կա - Sputnik Արմենիա
Արմեն Այվազյան

«Գուցե նաև իրավական դաշտում գնահատականներ կտրվեն եղած դեպքերին։ Սակայն  հիմա ժամանակ է պետք, որպեսզի ճշմարտությունը ջրի երես դուրս գա։ 1920-ին Կարսի անկումից մինչ այսօր բանավեճերը շարունակվում են, թե ինչպես պատահեց, որ այն ընկավ»,–ասաց Այվազյանը։

Նա, սակայն, հայտնում է, որ պատմության դասագրքերի մեջ կան որոշ մանրամասներ, որոնք անպայմանորեն պետք է ներառել։ Մասնավորապես, թշնամու մոտալուտ հարձակման մասին կային տեղեկություններ, ինչի մասին հայտնել են պաշտոնական առաջին դեմքերը։ Իսկ նման տեղեկություններ ստանալուց հետո կանխարգելիչ կամ կանխահարձակ հարված պետք է հասցվեր. դա կարող էր շփոթություն մտցնել թշնամու շարքերում, բայց չի արվել։ Այսինքն` հայկական կողմը կանխահարձակ քայլեր չի ձեռնարկել։

Ինչ են պատմում Ստեփանակերտում վերաբացված թիվ 2 դպրոցի աշակերտները. տեսանյութ

Պետք է ներկայացվի նաև այն, որ պատերազմի ժամանակ Հայաստանում համընդհանուր զորահավաք չի կազմակերպվել, բանակն անհրաժեշտ մարդուժ չի ստացել, իսկ կամավորականներին և պահեստազորում գտնվողներին հաճախ անպատրաստ, անհրամանատար են ուղարկել առաջնագիծ։

Ռազմական պատմաբանի խոսքով` անհրաժեշտ է ասել նաև, որ Ստեփանակերտի ու Արցախի մյուս բնակավայրերի ռմբակոծությանը համարժեք պատասխան չի տրվել։

Возобновился учебный процесс в школах и детских садах (16 ноября 2020). Еревaн - Sputnik Արմենիա
Կորոնավիրուսին հաղթեցի՞նք. այս իրավիճակում դպրոցները բացելը, ըստ փորձագետի, հիմնավոր չէ

Այվազյանը նշում է, որ այս խնդիրներն ապագայում պետք է մտցվեն դասագրքերի մեջ, որպեսզի հաջորդ անգամ չկրկնվի ամեն ինչ։ Բացի այդ, պատերազմի`  նման ելքի պատճառների մեջ պետք է նշենք ինչպես ներքին, այնպես էլ արտաքին գործոնները։

«Արտաքին գործոնները ներկայացնելիս պետք է նշել, որ Հայաստանը պատերազմում էր ոչ միայն Ադրբեջանի, այլ նաև Թուրքիայի և գրոհայինների դեմ։ Բացի այդ, պետք է ասել նաև, որ մենք չստացանք սպասվող աջակցությունը մեր դաշնակիցներից. Հայաստանը միայնակ մնաց այդ ուժերի դեմ»,–ասաց Այվազյանը։

Նա նշում է, որ այսօր շրջանառվող հիմնական երկու տեսակետներն արտահայտում են իշխանության և ընդդիմության կարծիքները։ Իշխանությունն ասում է, որ ստեղծված իրավիճակում մեղավորը նախկիններն էին, իսկ ընդդիմադիրներն ասում են, որ փաշինյանական ժամանակշրջանն է մեղավոր։ Այվազյանը կարծում է, որ երկուսն էլ սխալվում են` եղել են խոշոր պետականաշինական սխալներ, ինչպես նաև լրջագույն բացթողումներ և գուցե դավադրություններ Փաշինյանի ղեկավարության օրոք։

Լրահոս
0