Սուրեն Սուրենյանցի կարծիքով` հիմա շատ դժվար է կանխատեսել, թե երբ կվերսկսվի բանակցային գործընթացը, սակայն հստակ է այն, որ չի լինելու վերադարձ նախկին կետին, այսինքն` այլևս չեն լինելու հանդիպումներ հանդիպումների համար, քանի որ այդ ձևաչափն արդեն սպառել է իրեն։ Հենց դա է պատճառներից մեկը, որ բանակցային գործընթացը մտավ փակուղի։
Ըստ նրա` հայկական կողմն իր համար կարմիր գիծ է սահմանել Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքի չզիջելը, իսկ Ադրբեջանը խոսում է առնվազն հինգ շրջանների վերադարձի անհրաժեշտության մասին, ինչը վկայում է, որ կողմերի դիրքորոշումները տրամագծորեն տարբեր են։ Ուստի այստեղ շատ կարևոր է, թե ինչպիսի կոնսենսուս կձևավորեն միջազգային միջնորդները։
«Այս պահին բանակցությունների բովանդակային կողմը մշուշոտ է, տեսանելի չէ, որովհետև կողմերը ոչ միայն ունեն տրամագծորեն հակադիր մոտեցումներ, այլ շարունակում են միմյանց դեմ պատերազմել։ Այդուհանդերձ պատերազմը հյուծիչ է և ըստ էության երկու կողմերի մոտ էլ որոշակի մաշվածություն կա։ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահողների հետ հրադադարի հաստատմանն առնչվող բանակցություններն արդյունք չտվեցին, ուստի համանախագահները փորձում են կոնսոլիդացված ճնշում գործադրել հակամարտության կողմերի վրա, ինչն ի վերջո կարող է բերել հրադադարի հաստատման»,– ասում է քաղաքագետը։
Սուրենյանցի գնահատմամբ` հակամարտության բացահայտ կողմ է նաև Թուրքիան, և այստեղ շատ կարևոր է ռուսական գործոնը, թե որքանով ՌԴ քաղաքական ղեկավարությունը կարող է ազդել Թուրքիայի որոշումների վրա, կամ որքանով կարող են ձեռք բերվել ռուս–թուրքական համաձայնություններ։
«Շփման նոր գիծը սովորաբար գծվում է պատերազմում։ Կա հայտնի ճշմարտություն, որ արյան գնով ձեռք բերված տարածքները գրչի ուժով չեն սրբագրվում, և ակնհայտորեն հրադադար կարող է հաստատվել այն շփման գծում, որտեղ կդադարեցվեն ռազմական գործողությունները, բայց դա չի նշանակում, որ խաղաղապահները կարող են հայտնվել հենց շփման գծի երկայնքով »,– նշում է քաղաքագետը։
ՊՆ-ն կարևորում է հրադադարի ռեժիմի պահպանման հստակ պարամետրերի շուտափույթ ներդրումը
Սուրենյանցի համոզմամբ` խաղաղապահ ուժերի խնդիրը կախված կլինի նրանից, թե ինչպիսի մանդատ և կազմ կունենան, ինչպիսի ձևաչափ կգործի։ Քաղաքագետը դժվարանում է կանխատեսել` հակամարտության կողմերը հնարավորությո՞ւն կունենան միասնական դիրքորոշում մշակել խաղաղապահ ուժերի կազմի, մանդատի վերաբերյալ։ Ըստ այդմ`տվյալ հարցը կկարգավորվի, եթե որևէ կերպ վերականգնվի բանակցային գործընթացը։
Հիշեցնենք` սեպտեմբերի 27-ի վաղ առավոտյան Ադրբեջանը լայնածավալ ռազմական հարձակում է սկսել արցախա–ադրբեջանական սահմանի ողջ երկայնքով։
Հոկտեմբերի 25-ի ժամը 14։30-ի դրությամբ` հակառակորդի կրակոցների հետևանքով Արցախում զոհվել են 974 զինծառայողներ և 37 քաղաքացիական անձինք։ Ադրբեջանի կենդանի ուժի վերաբերյալ պաշտոնական տեղեկություններ չկան, սակայն հայկական կողմը հայտնում է, որ հակառակորդը 6614 զոհ ունի և բազմաթիվ վիրավորներ։
Ըստ վերջին տվյալների՝ Ադրբեջանի զինված ուժերը կորցրել են 24 ինքնաթիռ, 16 ուղղաթիռ, 217 անօդաչու սարք, 6 ՏՈՍ-1 «Սոլնցեպեկ» համազարկային կրակի ռեակտիվ համակարգ, 600 տանկ և ՀՄՄ:
Հայը, «սիրիացին» ու բելառուսը. «հին գելերը» մեկնել են առաջնագիծ
Սեպտեմբերի 29–ին և հոկտեմբերի 1–ին ադրբեջանական զինուժը կրակ է բացել նաև Հայաստանի ուղղությամբ։ Մասնավորապես թիրախավորվել են Վարդենիսն ու Մեծ Մասրիկը։
Պատերազմ Արցախում` առանց սեփական զինվորների. ո՞րն է Էրդողանի գերնպատակը
