Լիլիթ Հարությունյան, Sputnik Արմենիա
Վարվելակարգը միշտ էլ հարմարվում է ժամանակի առանձնահատկություններին, և համավարակն այդ առումով բացառություն չէ։ Մեզ համար սովորական դարձած մի շարք շարժումներ և ժեստեր, որոնք մինչ համավարակը դիտարկվում էին ջերմ վերաբերմունքի արտահայտման և զրուցակցին դեպի մեզ տրամադրելու գրավական, այժմ համարվում են անթույլատրելի, քանի որ նպաստում են COVID-19-ի տարածմանը։
Ավետիսյան. «Լրատվամիջոցները պետք է պահպանեն լրագրողական էթիկայի կանոնները»
Երևանում քաղաքակիրթ վարվելաձևերի դպրոցի հիմնադիր Եվանգելինա Շտոլցի կարծիքով՝ ձեռքսեղմումից հրաժարվելը չպետք է ընկալվի որպես վատ դաստիարակության նշան։
Մենք ականատես եղանք, թե ինչպես բազմաթիվ քաղաքական գործիչներ և այլ հանրային կերպարներ շատ արագ կողմնորոշվեցին, սովորական ձեռքսեղմումները փոխարինելով արմունկների կամ ոտքերի հպումով։ Այդկերպ նրանք նաև օրինակ էին ծառայում իրենց երկրի քաղաքացիներին։
«Փետրվարից սկսած՝ այդպիսի ժեստերը լայն տարածում գտան հանրային մարդկանց շրջանում։ Բայց խիստ ինքնամեկուսացման օրերին, երբ հարկավոր էր նաև սոցիալական հեռավորություն պահպանել, ստիպված էին դրանցից նույնպես հրաժարվել»,-ասում է վարվելակարգի մասնագետը։
Սակայն, նրա խոսքով, այս դեպքում էլ ելք գտնվեց։
Վարվեցողության կանոնները մայրաքաղաքում
«Իշխանության բազմաթիվ ներկայացուցիչներ այն սկսեցին հանդիպման ժամանակ ձեռքը պարզապես կրծքին դնել՝ ի նշան հարգանքի և ջերմ վերաբերմունքի։ Ինձ նաև շատ է դուր գալիս Ասիայում տարածված ժեստը՝ միացված ափերը կրծքի մոտ, առավել հայտնի է որպես «նամաստե»։ Դա նույնպես շատ գեղեցիկ և ջերմ շարժում է»,- նշում է Եվանգելինան։
Այն հարցին, թե արդյո՞ք այս ժեստերը սովորություն կդառնան՝ մեկընդմիշտ դուրս մղելով «եվրոպական» ձեռքսեղմումները, մասնագետը հակադարձեց՝ հազիվ թե։ Եվ չնայած համավարակը կարող է ձգձգվել, բայց դրա ավարտից հետո սովորական կենսակերպը, այդ թվում՝ վարվելակարգի ընդհանուր նորմերը, կրկին կզբաղեցնեն իրենց տեղը։
Անցանկալի համբույրներ և գրկախառնություններ
Եվանգելինան ընդգծում է, որ հայերի համար հպումները շատ կարևոր են։ Դա է պատճառը, որ մեր հայրենակիցների համար հատկապես դժվար էր հրաժարվել ընդունված ողջույնի ջերմ ձևերից՝ գրկախառնություններից և համբույրներից։
Բայցև, հայ հասարակության շրջանում ևս որոշ ժեստեր փոխակերպվեցին այլ շարժումներով, և Հայաստանի բնակիչները հիմա փորձում են առավել զուսպ արտահայտել իրենց զգացմունքները։
«Հաճախ եմ տեսնում, որ մարդիկ միմյանց ողջունում են բռունցքներով կամ ուսերով հպվելով»- հավելում է զրուցակիցս։
Միաժամանակ մինչ օրս հանդիպում են մարդիկ, որոնք մտերիմներին հանդիպելիս ուրախությամբ «նետվում են» նրանց գիրկը, որպեսզի գրկեն և համբուրեն, չնայած «կարանտինային էտիկետին»։
Ինչպե՞ս կանխել սիրո նման արտահայտումները և միաժամանակ չվիրավորել մարդուն
Եվանգելինան առաջարկում է պարզապես մեկնել ձեռքը․ «Հիշեցի այն հրաշալի էտյուդը, երբ հայտնի կոմիկ Միսթեր Բինը հետ է հրում կնոջը, որը գալիս է նրան համբուրելու և ի պատասխան մեկնում է ձեռքը»։
Միաժամանակ նա նկատում է, որ խիստ կարանտինի պայմաններում, երբ ձեռքսեղմումը ևս արգելված է, հարկավոր է պարզապես սիրալիր ժպտալ դիմացինին և «ձեռքով անել»։
«Միշտ և ամեն ինչ փորձեք «կատակի վերածել»։ Անգամ մերժումը կամ ոչ այնքան դրական նորությունը, եթե ասեք սիրալիր և հումորով, միշտ էլ ճիշտ կընկալվի։ Ժպիտը հզոր զենք է»,-հիշեցնում է մասնագետը։
Ոչ աշխատանքային ժամերին
Կարանտինը փոխել է նաև աշխատանքային զանգերի ժամերի վարվելակարգի կանոնները։ Եթե մինչև կարանտինը երեկոյան 8-ին զանգահարելը ճիշտ չէր համարվում, ապա համավարակի ընթացքում ուշ ժամերին գործընկերների հետ կամ աշխատակից-տնօրեն շփումը սովորական երևույթ է դարձել։
«Իհարկե, սխալ է մարդուն անհանգստացնել վաղ առավոտյան, մինչև ժամը 9-ը, կամ երեկոյան 8-ից հետո։ Բայց այստեղ էլ ամեն ինչ մի փոքր անհատական է»- եզրափակում է Եվանգելինան։
Բացի այդ, եթե նախկինում այցեքարտ չառաջարկելը համարվում էր «վատ» վերաբերմունքի դրսևորում, ապա այժմ շատերը հրաժարվել են նույնիսկ դրանից։ Չէ՞ որ այցեքարտը, ինչպես և գրիչը, նոթատետրը կամ այլ առարկաներ կարող են փոխանցել վարակը։
Փորձագետի խոսքով՝ տեխնիկական առաջընթացը մեծ ազդեցություն ունի նաև վարվելակարգի վրա։ Այցեքարտն այսօր բնավ կապի միակ միջոցը չէ, քանի որ մեծ ժողովրդականություն են վայելում սոցիալական ցանցերը։ Անգամ գործարարների համար հատուկ սոցցանց գոյություն ունի՝ LinkedIn-ը։ Այդ տեսանկյունից շատ ավելի նպատակահարմար է կապ հաստատել սոցիալական ցանցի միջոցով, քան այցեքարտեր փոխանակել, հատկապես՝ համավարակի ժամանակ։
«Ջենտլմե՞ն, չէ, իմ մասին չէ». Թրամփը զարմացրել է կնոջ հանդեպ աշնորհք արարքով. տեսանյութ
Այսպես թե այնպես, հարկավոր է հիշել, որ վարվելակարգի գլխավոր առանձնահատկությունը դիմացինի հանդեպ հարգանքն է։ Հենց այս սկզբունքով պետք է առաջնորդվել մարդկանց հետ հարաբերություններ կառուցելիս, անկախ նրանից՝ այդ հարաբերությունները գործընկերային են, թե բարեկամական։
