Մուտքի մոտ «կանաչ խաչ» ունեցող հաստատություններն իսկապես այնքան շատ են Երևանում, որ իշխանությունն առաջարկում է կանաչը փոխարինել մեկ այլ, ավելի չեզոք գույնով, քանի որ վարորդները հաճախ են շփոթում լուսացույցի կանաչ լույսի հետ։ Դա իհարկե կօգնի կանխել մեքենաների բախումները, բայց ոչ մի կերպ չի փոխի դեղատներում առկա մտահոգիչ իրավիճակը:
Ո՞րն է խնդիրը: Այսօր յուրաքանչյուրը կարող է սրտի ուզածը գնել դեղատնից, բայց մեծ հարց է` գնածն իսկապես օգտակար կլինի, թե ոչ: Դեղատներում աշխատող բարետես աղջիկները, առանց աչք թարթելու, ձեզ կվաճառեն այն ամենը, ինչ կցանկանաք, ավելին` նույնիսկ կմասնակցեն բուժման գործընթացին:
Իրավիճակը նույնն է նաև ԱՊՀ մյուս երկրներում: Օրինակ` Ռուսաստանում դեղամիջոցների շուրջ 60%-ը կարելի է գնել առանց դեղատոմսի: Համեմատության համար ասենք` Իսրայելում այդ ցուցանիշը 10% է, Եվրոպայում՝ 12%-29%: Այսինքն` այնտեղ չի կարող լինել այնպիսի իրավիճակ, երբ մարդը գնա դեղատուն, ասի, որ ականջը ցավում է, իսկ վաճառողը մեկնի դեղն ու խորհուրդ տա, թե որը խմի այցելուն։
ՀՀ կառավարությունն այժմ ուզում է արգելել քաղաքացիների ցանկությամբ դեղերի բացթողումը և այնպես անել, որ դեղերը վաճառվեն միայն բժշկի ցուցումով: Հարցը դեռ ամբողջությամբ չի լուծվել, բայց ճիշտ ճանապարհն արդեն ընտրվել է: Հուսանք` երկար չենք սպասի։
Արեգը Ծաղկաձորից, իսկ Մեգանը Վինձորից, կամ ինչն է միավորում հայուհուն և արքայազնի կնոջը
Գերմանիայում ավելի քան 20 հազար դեղատուն կա, որոնք ղեկավարում են պրոֆեսիոնալները։ Առևտրաշրջանառությունը տարեկան 48 մլրդ եվրո է, դեղատան աշխատակիցների գիտելիքները ստուգվում են պետական քննությունների միջոցով։
…Հին երևանյան պատկեր: Ստալինի պողոտայում (այժմ՝ Մաշտոցի) գտնվող №10 դեղատուն: Ընդարձակ տարածք, աջ սեղանիկից կարելի է գնել պիրամիդոն, ստրեպտոցիդ, յոդ և էլի մի շարք բաներ, որոնք ստուգված են և պատրաստելու կարիք չունեն:
Ձախում` ապակե պատնեշի հետևում, սպիտակ խալաթներով մարդիկ են աշխատում: Նրանց ես պարզում բժշկի գրած դեղատոմսը, հետո կա՛մ սպասում ես, որ դեղագործը խառնելով, կշռելով, ավելացնել-պակասեցնելով ստեղծի այն, ինչ հարկավոր է, կա՛մ գալիս ես նշանակված ժամին, վերցնում ես քո ուզածը` այսօրվա համար դժվար պատկերացնելի տեսքով. փոշիները լցվում են քո իսկ աչքի առաջ փաթաթած թղթե տոպրակների մեջ, հեղուկը՝ տարբեր չափերի սրվակների, քսուքը՝ բանկաների, ու այդ ամենի վրա փակցվում է թղթե գրությամբ «փողկապը»` ինչ է, ինչի համար և որքան: Այդ ամենը հաստատվում է դեղամիջոցը պատրաստած «ալքիմիկոսի» ստորագրությամբ և դեղատան կնիքով:
– Շնորհակալություն:
- Առողջ եղեք:
Երկար է տևում, բայց հուսալի է: Այսօր ոչ ոք դեղն այդպես չի վաճառի, և որևէ մեկը նման հորդորով չի էլ դիմում:
Իսկ ինչպե՞ս է ընդունված, ասենք, Ֆինլանդիայի դեղատներում: Դեղ գնելու համար դուք պետք է ունենաք դեղատոմս, որը մուտքագրված է երկրի պետական միասնական էլեկտրոնային համակարգում: Եթե դուք Ֆինլանդիայում հյուր եք, օրինակ` բելգիացի, ապա ձեր ուզածը գնելու համար ստիպված կլինեք գրանցվել բժիշկի մոտ և միայն հետազոտությունից հետո ստանալ դեղատոմսը:
Ոչ ոք չի չեղարկել դեղատոմսերը նաև Գերմանիայում, այնտեղ դրանք տարբերվում են գույներով: Կարմիրը նշանակում է, որ դեղի համար պետական ապահովագրությունն է վճարում: Մասնավորի կողմից ապահովագրված դեղամիջոցները դուրս են գրվում երկնագույն թերթիկների վրա: Կանաչը նշանակում է, որ հիվանդն իր հաշվին է վճարում: Դեղատոմսով դեղ ստանալ կարելի է նաև տանը նստած:
Դեղատների հարցում փորձառու անձանց խորհուրդներից: Խոշոր ցանցի դեղատունն ավելի հազվադեպ ռիսկի տակ կդնի իր հեղինակությունը և ցուցափեղկին կեղծ դեղորայք կներկայացնի: Որքան բիզնեսն ավելի մեծ է, այնքան ռիսկերն էլ են մեծ, բացի այդ օգուտն էլ աննշան կլինի:
Մեկ այլ խորհուրդ: Եթե դեղը շատ էժան է, ուրեմն մտածելու պատճառ կա: Մեծ հարց է՝ ինչու է դա այդպես: Ճիշտ է, ցածր գինը կարող է բացատրվել պիտանելիության ժամկետի ավարտով, բայց ոչ միայն: Ի դեպ, եթե գիտեք, որ ժամկետն ավարտվում է, իսկ գինը չեն իջեցնում, ինքներդ կարող եք խնդրել, որ դա անեն։ Գուցե չմերժեն:
Ամերիկյան դեղատներն առանձին պատմություն են: Այնտեղ կարելի է ամեն ինչ գնել` գինի, ծխախոտ, առաջին անհրաժեշտության ապրանքներ, և հասկանալի չէ, թե որտեղ եք հայտնվել՝ դեղատանը կից սուպերմարկետում, թե՞ սուպերմարկետին կից դեղատանը:
Այնտեղ գրեթե բոլոր դեղամիջողներն են վաճառվում միայն դեղատոմսով, և շատ քիչ դեղեր կարելի է առանց դրա գնել: Այլ երկրների դեղատոմսեր չեն ընդունվում, իսկ գնել կարելի է միայն այն դեղերը, որոնք արտադրվում են ԱՄՆ տարածքում:
Մենք ավելի վատը չենք, քան մեր նախորդները, կամ հայ բժիշկների գենետիկ հիշողության մասին
Ոչ պակաս կարևոր հանգամանք: Ամերիկայում դեղագործը լավ է վարձատրվում, բայց աշխատանքն էլ շաբաթական 40 ժամ է: Միջինում նրանք վաստակում են տարեկան ավելի քան 130 հազար դոլար` չհաշված շահաբաժինը, ապահովագրավճարներն ու այլ հավելավճարները:
Եվ մի բան էլ, որը մեզ համար տարօրինակ է. դեղագործները հաճախ գործուղման են մեկնում պացիենտի ճիշտ բուժմանը հետևելու համար:
Իսկ ինչ վերաբերում է «կանաչ խաչին», դեռևս 1919 թվականին այն դարձավ Ֆրանսիացի դեղագործների ասոցիացիայի նշանը, ու թեև դեղատան սեփականատերերը պարտավոր չեն այն կիրառել, բայց այդ նշանը մնաց Եվրոպայի բազմաթիվ երկրներում: Հաճախ է օգտագործվում նաև օձը վրան փաթաթված անոթը, սակայն Երևանում ավելի շատ նախընտրում են «կանաչ խաչ» կախել մուտքի մոտ և աշխատանքի վերցնել գեղեցիկ աղջիկներին:
Կորոնավիրուսի լավ կողմերը, կամ հետո կսկսենք ապրել այս չարիքի առաջադրած կանոններով
