ԵՐԵՎԱՆ, 29 հունիսի – Sputnik, Նելլի Դանիելյան. Հունիսի 18-ին կառավարության նիստում ընդունված որոշմամբ 15 տարվա արգելքից հետո թույլատրվեց Սևանում սիգի որսը: Մեկնաբանելով այս որոշումը` շրջակա միջավայրի նախարարի տեղակալ Վարդան Մելիքյանը Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում նշեց, որ հիմնական նպատակը Սևանի ձկնագողերին օրինական դաշտ բերելն է ու առկա վիճակը շտկելը:
Կառավարության որոշումը վերաբերում է բացառապես սիգին: Իշխանի որսը Սևանում շարունակելու է մնալ արգելված: Իսկ որպեսզի սիգի անվան տակ նաև իշխան չորսան, ձկնորսությունը թույլատրվելու է միայն ցերեկային ժամերին, միայն Մեծ Սևանի տարածքում ու միայն դրա իրավունքը նախօրոք ձեռք բերած ձկնորսներին:
Ձկնորսական նավակներն էլ լիճ մուտք կգործեն միայն օրվա լուսավոր ժամերին՝ հատուկ նախատեսված մուտքի և ելքի տեղամասերից: Դրանցում հսկողություն իրականացնող տեսուչները համապատասխան մատյանում կլրացնեն լողամիջոցի և ձկնորսի տվյալները, մուտքի և ելքի ժամը, որսագործիքների տեխնիկական բնութագրերը, իսկ որսի ավարտից հետո՝ որսած ձկան քանակը: Մատյանի տեղեկությունը պարբերաբար փոխանցվելու է Շրջակա միջավայրի նախարարությանը՝ որսի քանակի վերլուծություն կատարելու համար:
«Լճից դուրս գալու պահին «Սևան» ազգային պարկի, ոստիկանության ու տեսչական մարմնի աշխատակիցները կհսկեն ու կստուգեն, թե որքան ու ինչ չափի ձուկ են որսացել: Ստուգվելու է նաև, թե ինչ տեսակի ձուկ է դուրս բերվում լճից՝ խախտումները բացառելու համար»,- ասաց Մելիքյանը:
Հարցին, թե ինչպես են վերահսկելու, որ Սևանա լճում արտոնված սիգի որսի բնագավառում չլինի հերթական գերիշխող դիրք գրավողը, որը ձեռք կբերի 200 տոննա սիգի համար տրամադրվող լիցենզիաները, Մելիքյանը պատասխանեց՝ այդ մտավախությունը կառավարությունում նույնպես ունեցել են: Դրա համար մինչ որսի թույլտվության համար մրցույթներ հայտարարելը կառավարությունը պատրաստվում է ևս մեկ որոշում ընդունել:
«Ըստ այդ նախագծի՝ 10-օրյա ժամկետ կսահմանվի, որի ընթացքում բոլոր ցանկացողները կներկայացնեն հայտեր՝ նշելով, թե որքան սիգ են ցանկանում որսալ: Եթե հայտերում նշված ընդհանուր ծավալը գերազանցի 200 տոննան, ապա ամբողջ չափաքանակը կբաշխվի հավասար: Այսինքն՝ մենք չենք ունենա իրավիճակ, երբ մեկը կգա ու ամբողջ որսաքանակի քվոտան ձեռք կբերի»,- նշեց Մելիքյանը:
Եվ, այդուհանդերձ, ռիսկը, որ արտոնագրի համար դիմողները կարող են լինել դրածո անձինք, որոնց հետևում կանգնած կլինեն 1-2 խոշոր գործարարներ, փոխնախարարն էլ չի բացառում, բայց վստահեցնում է, որ կառավարության որոշմամբ սահմանված խիստ սահմանափակումները թույլ կտան նվազագույնի հասցնել նման հնարավորությունը:
«Մեր ունեցած տվյալներով՝ Սևանա լճի շուրջ 1000 լողամիջոց կա, որոնք համապատասխանում են կառավարության սահմանած չափորոշիչներին: Դրանք բոլորն էլ կամ դրանց մեծ մասը, ամենայն հավանականությամբ, հայտ կներկայացնեն: Այնպես որ չեմ կարծում, թե կլինի իրավիճակ, որ թույլտվությունները կկենտրոնանան մեկի կամ մի խումբ անձանց ձեռքում»,- պարզաբանեց Մելիքյանը:
Անդրադառնալով ձկնորսության բնապահպանական կողմին` ՇՄ փոխնախարարը ընդգծեց, որ արտոնվող 200 տոննան սահմանվել է ՀՀ ԳԱԱ ձկնաբանության ու հիդրոէկոլոգիայի ինստիտուտի հետ համատեղ ուսումնասիրության արդյունքում:
Սևանում սիգ որսացողներին բերման են ենթարկել. պայքարն ուժեղացվում է
«Անցած տարի իրականացված ձկնապաշարների գնահատման արդյունքում պարզվել էր, որ շուրջ 2600 տոննա ընդհանուր սիգի պաշար ունենք Սևանա լճում, որից շուրջ 600 տոննան սեռահասուն է: Ելնելով սրանից՝ ակադեմիան խորհուրդ է տվել, որ շուրջ 200 տոննան կարելի է որսալ: Այսինքն՝ սա նաև գիտական հիմքեր ունի»,- շեշտեց նա:
Կառավարության որոշմամբ սահմանվել է նաև, որ սիգի որսը պետք է իրականացվի ափից առնվազն 500 մետր հեռավորության վրա, իսկ ձկնորսական ցանցերի անցքերը կարող են լինել առնվազն 40 մմ մեծության, որպեսզի դրանց մեջ ընկնեն միայն մեծ, սեռահասուն ձկները: Բացի այդ, նաև ԵԱՏՄ կանոնակարգերի պարտադիր պահանջ է՝ ավելի մանր ցանցերի կիրառությունը, ինչպես նաև ներմուծումն ու արտադրությունն այսուհետ Հայաստանում արգելված կլինի:
500 գրամից փոքր չափի սիգի որսը Սևանում արգելված է լինելու: Մանրաձկան որսի համար ձկնորսները պատասխանատվության կենթարկվեն:
Սիգի որսը կթույլատրվի մինչև հոկտեմբերի 1-ը: Դրանից հետո անգամ թույլտվություն ունեցող ձկնորսների մուտքը լիճ կարգելվի:
«Քանի որ հոկտեմբերի 1-ից հետո ձուկն արդեն նախապատրաստվում է բազմացման, իսկ դեկտեմբեր-հունվարին նաև ձվադրում է, այդ շրջանում շատ ավելի խիստ պահպանություն կսահմանվի, որպեսզի ապահովվի վերարտադրությունը և մենք ունենանք ձկան պաշարի ավելացում»,- ավելացրեց Մելիքյանը:
Իսկ առաջին օրինական ձկնորսական նավակները Սևանա լճում կհայտնվեն թերևս հուլիսի վերջին-օգոստոսի սկզբին:
Ձկնորսություն. նախասիրությու՞ն, թե՞ ապրուստի միջոց
Մելիքյանի հաշվարկով կառավարության երկրորդ՝ լրացուցիչ որոշման ընդունման, հայտերի ընդունման, ամփոփման ու արտոնագրերի տրամադրման համար շուրջ 30 օր կպահանջվի: Եվ 15-ամյա արգելքից հետո Սևանա լիճ կիջեցվեն առաջին օրինական ձկնորսական նավակները:
Հիշեցնենք՝ սիգ ձկնատեսակի որս վերջին անգամ Սևանում թույլատրվել է 2004թ-ին, այսինքն՝ 2005 թ-ից սկսած` սիգի որսի չափաքանակ չի սահմանվել, և լիազորված մարմինը որս չի թույլատրել:
