ԵՐԵՎԱՆ, 22 հունիսի – Sputnik, Նելի Դանիելյան. ԱԺ-ում այսօր ընդունված Սահմանադրական փոփոխությունների նախագիծը գտնվում է քրեական տիրույթում, և խոսքը իշխանության յուրացման մասին է: Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում նման գնահատական հնչեցրեց արդարադատության նախկին նախարար Դավիթ Հարությունյանը:
«Խնդիրն արագացվածությունը չէ, խնդիրը բովանդակությունն ու պրոցեսն է, օրինակ՝ չդիմելը ՍԴ-ին և այն բովանդակությունը, որը ներկայացվել է ԱԺ-ին»,-ասաց Հարությունյանը:
Ինչ վերաբերում է իշխանության շտապողականությանը, Դավիթ Հարությունյանի համզմամբ` դրա պատճառն այն է, որ իշխանությունը համոզված էր, որ Վենետիկի հանձնաժողովը դրվատանքի խոսքեր չի ասելու իր ներկայացրած նախագծի հասցեին, չնայած` հանձնաժողովի ներկայացրած դիրքորոշման մեջ Դավիթ Հարությունյանը որոշակի շեղումներ հանձնաժողովի «դասական դիրքորոշումից», այնուամենայնիվ, նշմարում է:
«Պատահական չէ, որ այստեղ նկատում ենք դրույթներ, որ այս անգամ սա կարելի է անել, բայց հետագայում հանկարծ ոչ ոքի մտքով չանցնի նման բան անել, որ սա շատ սպեցիֆիկ է ու կարելի է Հայաստանի դեպքում անել, բայց, ենթադրենք, Հունգարիայի կամ Լեհաստանի դեպքում Վենետիկի հանձնաժողովը շատ խիստ քննադատությամբ է հանդես եկել»,-ասաց նա:
Բայց Դավիթ Հարությունյանի դիտարկմամբ՝ որքան էլ որ Վենետիկի հանձնաժողովի սատարումը ՀՀ իշխանությունների քաղաքական օրակարգին ակնհայտ է, հանձնաժողովը նաև որոշ լուրջ հարցադրումներ է ներկայացնում, որոնցից, ըստ Հարությունյանի, երևում է, որ ընթացող պրոցեսն ակնհայտորեն չի բավարարում անգամ հանձնաժողովի ներկայացրած մեղմ պահանջներին:
«Պատահական չէ, որ 82-րդ կետում Վենետիկի հանձնաժողովն արդեն ինքն էլ ստիպված նշում է, որ այն օրենսդրական նախաձեռնությունը, որ այսօր քննարկվում է խորհրդարանում, չի համապատասխանում իր եզրահանգումներին»,- ասաց Հարությունյանը:
Հայտնի է` ինչ կարծիք ունի Վենետիկի հանձնաժողովը իշխանության առաջադրած 3 հարցի առնչությամբ
ԱԺ «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր, օրինագծի համահեղինակ Տաթև Հայրապետյանը համաձայն չէ հնչող քննադատություններին և վստահեցնում է, որ իրենց նպատակը սահմանադրական ճգնաժամին լուծում տալն էր այն պայմաններում, երբ հանրաքվե անցկացնելը Հայաստանում կորոնավիրուսի համավարակի պատճառով անհնար է:
«Իհարկե, ավելի գերադասելի կլիներ, որ ՍԴ-ի հետ կապված ճգնաժամային խնդիրը լուծվեր հանրաքվեի միջոցով, բայց այս պահի դրությամբ ընտրվեց միջանկյալ լուծում»,- ասաց նա:
Իսկ լուծումը, Հայրապետյանի բնորոշմամբ, տարբերվում է նրանից, ինչ ի սկզբանե դրվել էր հանրաքվեի: Եվ պատգամավորական նախաձեռնությունը, Տաթևիկ Հայրապետյանի համոզմամբ, ամբողջությամբ տեղավորվում է Աժ լիազորությունների շրջանակում:
Ինչ վերաբերում է Վենետիկի հանձնաժողովի պատասխանին չսպասելուն, պատգամավորը նշեց, որ իրենց համար կարևոր է միջազգային այդ կառույցի կարծիքը, բայց նախագծի հեղինակներն ավելի հարմար գտան իրենց նախագիծը հանրայնացնել ու հանրությանը ներկայացնել իրենց առաջարկած լուծումը՝ չսպասելով հանձնաժողովի պատասխանին:
«Օրբելի» վերլուծական կենտրոնի քաղաքական վերլուծաբան Աղասի Մարգարյանը համակարծիք չէ նախկին նախարարի այն տեսակետին, թե իշխող քաղաքական ուժը չսպասեց Վենետիկի հանձնաժողովի պատասխանին:
Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում նա հիշեցրեց, որ տարբեր քաղաքական ու հասարակական շրջանակներ մինչ այդ արդեն հատվածներ էին հրապարակում հանձնաժողովից ստացված փաստաթղթից, ու քաղաքական ամեն ուժ այն մեկնաբանում է իրեն հարմար տեսանկյունից:
«Սա ինքնին վկայում է այն մասին, որ այդ խորհրդատվական կարծիքները չեն կարող ՀՀ Սահմանադրությանն ու ՀՀ քաղաքացու պատկերացումներին լիարժեք համապատասխանել: Եվ դա, կարծում եմ, նաև նորմալ է մեծ հաշվով, որովհետև մենք գործ ունենք կառույցների հետ, որոնք պետք է խուսափեն առճակատող ու աղաղակող կտրուկ մեկնաբանություններ տալուց»,- ասաց նա:
Անդրադառնալով ԱԺ մեծամասնության նախաձեռնած գործընթացին` քաղաքական վերլուծաբանը շեշտեց, որ այն նոր չէ, դրա մասին խոսվել է նաև նախկինում, դրա շուրջ նաև հանրաքվե էր նախաձեռնվել: Իսկ այն, որ Սահմանադրության փոփոխությունը ստանձնել է խորհրդարանը, Աղասի Մարգարյանի դիտարկմամբ, խորհրդարանական կառավարման համակարգ ունեցող երկրի համար տրամաբանական է:
300.1 հոդվածի արտահայտություններն ու Վենետիկի հանձնաժողովի սպասելի կարծիքը
«Վերահաս աղետի մասին ինչ-որ հայտարարությունները, որ տեսնում ենք, պետք է դրանք հետևենք մեկ այլ տեսանկյունից. վերջիվերջո` մենք խորհրդարանական, կամ գոնե խորհրդարանականի ձգտող պետական կառավարման ապարատ ունենք, իսկ խորհրդարանական կառավարմամբ երկրում առաջնային մանդատ ունեցող ԱԺ-ն իրավասու է լուծել ցանկացած խնդիր: Գուցե դա կտրուկ է հնչում, բայց անկախ ոլորտից` խորհրդարանը կարող է լուծել ցանկացած խնդիր, սկսել ցանկացած քննարկում ու գալ քաղաքական կամ ժողովրդավարական լուծման: Դա նորմալ պրոցես է»,- ասաց նա՝ հեռակա կարգով արձագանքելով ԱԺ-ի հասցեին հնչող քննադատություններին, որոնք նա ևս նորմալ է համարում՝ հավելելով, որ կան քաղաքական խնդիրներ, շահեր ու ցանկացած մոտեցում ժողովրդավարական երկրում պետք է արժանանա տարբեր քաղաքական գնահատականների ու մեկնաբանությունների:
Հիշեցնենք՝ ԱԺ-ն հունիսի 22–ին ընդունեց ՀՀ Սահմանադրության փոփոխությունների՝ ԱԺ «Իմ քայլը» խմբակցության հեղինակած նախագիծը, որն ԱԺ նախագահին էր ներկայացվել հունիսի 19-ին: Դրանով առաջարկվում է, մասնավորապես, փոփոխություններ կատարել 2015 թվականի դեկտեմբերի 6-ի փոփոխություններով ընդունված 213-րդ հոդվածում, որով կարգավորվում է Սահմանադրական դատարանի անդամների (դատավորների) և նախագահի պաշտոնավարումը:
Նախագծի հեղինակներն առաջարկում են պաշտոնանկ անել մինչև Սահմանադրության 7-րդ գլխի ուժի մեջ մտնելը նշանակված այն դատավորներին, որոնց պաշտոնավարման 12 տարին լրացել է։ Իսկ այն անդամները, որոնց պաշտոնավարման 12 տարին չի լրացել, ըստ նախագծի` կշարունակեն աշխատել ՍԴ անդամի կարգավիճակում: Թափուր մնացած տեղերը կլրացվեն մեկամսյա ժամկետում:
Հանրաքվեն կչեղարկվի. Հրայր Թովմասյանը և ՍԴ դատավորները կշարունակեն պաշտոնավարել
Ինչ վերաբերում է Սահմանադրական դատարանի նախագահին` նախագծով նախատեսվում է նրա պաշտոնավարումը ևս դադարեցնել, ու պաշտոնը թափուր մնալուց հետո ընտրել նոր նախագահ:
Իշխող խմբակցության հեղինակած օրենքի նախագծի ընդունումից հետո, փաստորեն, Հրայր Թովմասյանը, որի պաշտոնավարման 12 տարին չի լրացել, կազատվի ՍԴ նախագահի պաշտոնից, բայց կշարունակի աշխատել որպես ՍԴ դատավոր:
Իսկ ՍԴ երեք անդամները՝ Ալվինա Գյուլումյանը, Ֆելիքս Թոխյանն ու Հրանտ Նազարյանը, որոնք ավելի քան 12 տարի աշխատել են ՍԴ դատավորի պաշտոնում, կգնան թոշակի:
Տեղի է ունենում պրոցես, որի գնահատականը պատմությունը կտա. Հրայր Թովմասյան. տեսանյութ
