ԵՐԵՎԱՆ, 8 մարտի –Sputnik, Մարիաննա Փայտյան. Արդեն մի քանի օր է՝ համացանցը ողողված է մեղրածոր ձայնով հայերեն երգող աղջկա և նրա խմբի՝ Ladaniva–ի տեսահոլովակներով։ Բացի մեներգչուհուց՝ Ժակլին Բաղդասարյանից, հայերեն երգեր կատարող խմբում ուրիշ հայ չկա։
Հայուհի Ժակլինն ու ֆրանսիացի Լուին երկար մտածում էին՝ ինչպես կոչել իրենց խումբը, երբ բացահայտեցին՝ երկուսի հայրերն էլ ժամանակին «Լադա Նիվա» են ունեցել։ Մտածեցին՝ սրանից լավ անուն չկա, ու բենդը կոչեցին Ladaniva։
«Չեմ հիշում, թե ինչպես սկսեցինք այդ մասին խոսել, բայց ես ասացի, որ երբ փոքր էի, հայրս «Լադա Նիվա» մակնիշի մեքենա ուներ, Լուին զարմացած ավելացրեց, որ իր հայրը նույնպես։ Հետո մտածեցինք, որ մեր խումբը հենց այդպես էլ կանվանենք՝ Ladaniva»,- պատմում է Ժակլինն ու ծիծաղում։
Ասում է` այս անունն ընտրեցին, որովհետև հայերի համար հեշտ հիշվող էր, իսկ ֆրանսիացիներից թեև քչերը կհասկանային, թե ինչ է նշանակում, բայց իրենց համար էլ հետաքրքիր, երգեցիկ է հնչում։
Հայ երգչուհին հիմնականում տարբեր ժանրերի երգեր է կատարելիս եղել՝ փոփ, ջազ, սոուլ։ Մի անգամ էլ լսելով Ժակլինի հայերեն կատարումը, առաջինը գերվել է կիթառիստը՝ Լուի Թոմասն ու Ժակլինին առաջարկել ավելի շատ երգել հայերեն։ Այդպես սկսել են երգացանկում հայերեն երգերն ավելացնել։
Ladaniva խմբի կազմն անընդհատ կարող է փոխվել. խմբի հիմնական անդամները Ժակլինն ու Լուին են, նրանք համագործակցում են նաև երգերը ստեղծելիս։ Ժակլինն ասում է, որ խմբին պատմում է, թե ինչի մասին են հայերեն երգերը, իսկ նրանք սիրով սովորում են բառերը։
Այն հարցին, թե ինչպես Վայոց Ձորում ծնված աղջիկը հայտնվեց Ֆրանսիայում, Ժակլինը ծիծաղելով պատասխանում է.
«Նստեցի Եղեգնաձոր-Ֆրանսիա գնացքն ու եկա»։
3 տարեկան է եղել, երբ ընտանիքը որոշել է արտերկիր մեկնել։ Հայաստանից դուրս տանող ճանապարհը նրանց սկզբում Բելառուս է հասցրել։ Իսկ 14 տարի անց ֆրանսիական կոնսերվատորիայում սովորելու մեծ ցանկություն-երազանքը նրան ու մայրիկին Ֆրանսիայի հյուսիսում գտնվող Լիլ քաղաք է տարել։
Արդեն Լիլ քաղաքի կոնսերվատորիայի վերջին կուրսում սովորող Ժակլինը նշում է, որ իր կայանալու ճանապարհին շատ շնորհակալ է Ֆրանսիային, կասկածում է՝ եթե Բելառուսում մնար, միգուցե ճանապարհը դեռ սկսված էլ չլիներ, իսկ Ֆրանսիայում գնահատում են արվեստի մարդկանց։
Սուպեր հերոս Սարգիսը. սա Հոլիվուդը չէ, Հայաստանն է ու Արցախը...
Ի դեպ, ֆրանսիացի և այլազգի ընկերները հաճախ են Ժակլինենց տանը հյուրընկալվում՝ համտեսելու նրա մայրիկի պատրաստած հայկական կերակուրները, որոնց մեջ առաջին տեղում տոլման է։
Մայրիկն օգնել է նրան կյանքի կոչել երգչուհի դառնալու երազանքը, սակայն երգելու շնորհը Ժակլինին հայրական կողմից է փոխանցվել։ Նա միշտ լսել է Ժակլին տատիկի մեղմ, սիրուն ձայնը։ Երաժիշտներ են եղել նաև տատիկի քույրն ու եղբայրը։ Վերջինս օպերային երգիչ է եղել։
«Ֆիլիպ պապիկը շատ մեծ ազդեցություն է ունեցել ինձ վրա։ Շատ եմ լսել իրեն։ Տանը միշտ երգում էր, դաշնամուր էր նվագում, ինձ էլ «Անուշ» օպերայի երգն էր սովորեցրել։ Ափսոս, որ մահացել է, էլ բան չի սովորեցնի։ Բայց ես իրենից շատ եմ ոգեշնչվել»,-ասում է երիտասարդ երգչուհին։
«Ոգեշնչվել» բառը նրան ես եմ հուշում։ Նեղսրտում է`«լավ է՝ մամաս չի լսում, թե ինչպես եմ հայերեն խոսում»։ Կյանքի մեծ մասը Հայաստանից դուրս ապրելով՝ նրա մոտ լեզուները մի տեսակ իրար են խառնվել։ Խոսում է «ռուսաֆրանսահայերենախառը»։
Ինչպես հայուհին «նվաճեց» Անտարկտիդան ու իր անունով լիճ ունեցավ
Իսկ իրականում Ժակլինը որքան քաղցր երգում է, նույնքան էլ քաղցր խոսում է հայերեն։
Նշում է՝ ժողովրդական երգերը կատարում է սրտի կանչով։ Երգեցողություն է դասավանդում, համերգներով հանդես գալիս, իսկ ազատ ամբողջ ժամանակը նվիրում նոր երգեր ստեղծելուն։
«Գլխումս անընդհատ դա է՝ բառեր, երաժշտություն է պտտվում»,–ասում է Ժակլինը` նշելով, որ ամենահուզիչ համերգը դեռ առջևում է. Հայաստանում պետք է լինի։
Թե երբ Ladaniva–ն Հայաստան կգա, դեռ չգիտի, ասում է՝ առաջին իսկ հնարավորությունը ձեռքից բաց չեն թողնի։
Գրեթե ամեն տարի արձակուրդները Հայաստանում անցկացրած աղջիկն արդեն որոշել է՝ այս անգամ «Լադա Նիվա» է վարձակալելու, նստելու է ղեկին, գնա գյուղերը` տեսնելու, թե ինչպես են ապրում, ինչով են զբաղվում տատիկ–պապիկները։
Վերջապես իսկական Հայաստանն է բացահայտելու։
Հարսնացուն Լիբանանից կամ ինչպես Արշալույսը եկավ և մնաց սահմանամերձ Ներքին Կարմիրաղբյուրում
