Եվ, ի վերջո, նույնիսկ այն արևը, որով ամեն առավոտ բացվում է մեր օրը, ծագում է հենց այդ երկրում: Այո, իհարկե, խոսքը Ճապոնիայի մասին է: Փետրվարի 11-ին այնտեղ նշում են իրենց ազգային տոնը՝ Ճապոնիայի ստեղծման տարեդարձը: Ուղիղ 2680 տարի առաջ՝ մեր թվարկությունից առաջ 660 թվականին, Ճապոնիայում թագադրվեց առաջին կայսրը, և հենց այդ տարվա փետրվարն էլ համարվում է պետության հիմնադրման սկիզբը:
Ու գիտեք, հիմա, երբ խոսում եմ այս մասին, մտաբերում եմ նորանկախ Հայաստանի առաջին տարիները, երբ միանգամից էլ մի ճապոնական թեմա սկսեց շրջանառվել: Հիշում եք՝ այն ժամանակ բոլորս վստահ էինք, որ մեր «Ջերմուկով» կլցնենք ողջ աշխարհը: Ու երբ ուզում էինք նաև Ճապոնիան հեղեղել «Ջերմուկով», հանկարծ հայտնաբերեցինք, որ իրենք մեր բերած «Ջերմուկը» պարզապես բացում ու լցնում են ծովը: Ինչո՞ւ՝ որովհետև շշերն այն ժամանակ չէինք կարողանում լավ փակել, մինչև հասցնում էինք Ճապոնական ծովի ափը, գազը դուրս էր գալիս, համն անհետանում էր ու ճապոնացիները, այդ անհամ հեղուկը փորձելուց անմիջապես հետո շիշը դատարկում էին, բայց միաժամանակ կատակում էին՝ ոչինչ, դուք ձեր «Ջերմուկը» բերեք, մենք դատարկ շշերը կօգտագործենք:
Չգիտեմ, չեմ համարձակվի պնդել, որ այս ամենը հավաստի է, բայց փաստն այն է, որ հիմա՝ մոտ 30 տարի անց մենք` հայաստանցիներս, շատ քիչ բան ենք արտահանում Ճապոնիա: Այնինչ, կարող էինք այնտեղ տանել գոնե մեր անուշահամ միրգը։ Որովհետև Ճապոնիայում շատ քիչ մրգեր են աճում։ Չեք հավատա, բայց ինչպես մենք ենք միմյանց տուն այցելելիս ծաղիկ, շոկոլադ կամ խմիչք նվիրում, այնպես էլ ճապոնացիները միմյանց միրգ են նվիրում։
Ընդհանրապես մեր` հայաստանցիներիս, և ճապոնացիների միջև կան շատ նմանություններ, բայց նաև էական տարբերություններ: Օրինակ` իրենց մոտ լեռները կազմում են երկրի ողջ տարածքի 70 տոկոսը: Համաձայնեք՝ շատ ծանոթ պատկեր է: Իրենց մոտ բնակչության 98 տոկոսը ճապոնացիներ են: էլի ծանոթ պատկեր: Իրենց մոտ գրեթե բոլորը գրագետ են, չեմ ուզում գլուխ գովել, բայց մենք էլ այս ցուցանիշով հետ չենք մնում: Վերջապես իրենց մոտ ծխողների համար շատ հարմար տեղ է՝ գրեթե սահմանափակումներ չկան: Մեզ մոտ էլ՝ գոնե առայժմ որտեղ ուզեք հանգիստ կարող եք ծխել: Համաձայն չե՞ք` առաջին պատահած երթուղայինը նստեք: Կարող եմ գռազ գալ, որ առնվազն հինգերորդ կանգառից հետո վարորդն անպայման սիգարետը կդնի բերանին։
Ի դեպ, տրանսպորտի մասին: Այսօր կարդացի՝ չհավատացի: Ճապոնիայում այնքան հստակ են աշխատում գնացքները, որ դրանց ուշացման միջին տևողությունը կազմում է ընդամենը 18 վայրկյան։ ՎԱՅՐԿՅԱՆ… Մի պահ պատկերացրի, որ գնում եմ, ասենք, մեր համալսարանի կանգառը, մոտենում եմ այնտեղ կանգնած ուսանողին ու հարցնում՝ տղա ջան, չես ասի, 38 համարի ավտոբուսը քանի՞ րոպեից է գալու։ Բա չի ասի՝ հոպար ջան, դու հո լուսնի՞ց չես իջել, այդ ի՞նչ հարց ես տալիս: Ավելի լավ է հարցնեիր՝ Ղարաբաղի հարցը ամսի քանիսին է լուծվելու:
Բա ո՞ւր է խոստացածդ «Վոլգան». ինչո՞ւ հայերը Նոբելյան մրցանակի չեն առաջադրվում
Ի դեպ, մի այսպիսի դիտարկում էլ՝ զուտ լրագրողական, երբ աշխարհում մեծ աղետ կամ վթար է տեղի ունենում, միշտ փորձում ենք պարզել՝ տուժածների մեջ հայեր կամ հայաստանցիներ կա՞ն: Հիշում եմ` երբ 2011-ի ցունամին տեղի ունեցավ, առանձնապես չէինք էլ փորձում պարզել, որովհետև գիտեինք՝ Ճապոնիայում հայեր գրեթե չկան: Ընդամենը մի քանի տասնյակ հայկական ընտանիք է ապրում, այն էլ հիմնականում Տոկիոյում: Այնինչ մենք` հայաստանցիներս, Ճապոնիայում հյուպատոս ենք ունեցել դեռ 100 տարի առաջ՝ առաջին Հանրապետության օրոք: Եվ այդ կինը՝ Անահիտ Աղաբեկյան-Աբգարյանը, որին նաև Դիանա կամ Դայանա էին անվանում, ի դեպ, ամբողջ աշխարհում առաջին կին հյուպատոսն է եղել:
