ԵՐԵՎԱՆ, 16 դեկտեմբերի – Sputnik. Դեռևս ոչ միջմայրցամաքային, բայց արդեն նաև ոչ տակտիկական. օրերս Կալիֆոռնիայի Վանդենբերգ ավիաբազայից փորձարկել են նոր բալիստիկ հրթիռի փորձանմուշը։ Շարժական ցամաքային սարքից գործարկված հրթիռն անցել է ավելի քան 500 կիլոմետր և ընկել Խաղաղ օվկիանոսը։ Ավիաբազայի ներկայացուցիչը ՌԻԱ Նովոստիին ասել է, որ դա միջին հեռահարության զենք է, որը դեռ մի քանի ամիս առաջ արգելքի տակ էր։
Անճոռնի ներկայացում
Միջին և փոքր հեռահարության հրթիռները ոչնչացնելու մասին պայմանագրի գործողությունը դադարել է օգոստոսի 2–ից` ԱՄՆ նախաձեռնությամբ։ ԱՄՆ–ն Ռուսաստանին մեղադրում է իր պայմանները խախտելու մեջ։ Վաշինգտոնը մասնակցությունը պայմանագրին ավելի վաղ է դադարեցրել` 2019թ.–ի մարտին։ Այդ ժամանակ ամերիկացիները հայտարարել են ցամաքային տեղակայման նոր հրթիռներ նախագծելու անհապաղ մեկնարկի մասին` միաժամանակ պարզաբանելով, որ համակարգը պատրաստ կլինի մի քանի տարի անց։
Սակայն առաջին նմուշը հայտնվել է մոտ 9 ամսից։ Դա առնվազն տարակուսանք է հարուցում։ Ամերիկյան կոնստրուկտորները, իհարկե, կարող էին ջանքեր գործադրել և արագացնել մշակումը, բայց ակնհայտ է, որ անհնար է նման ժամկետում զրոյից նախագծել, հավաքել և փորձարկել սպառազինության նոր տեսակի փորձնական նմուշ։
ԱՄՆ–ի կողմից ուժեղացող ճնշման ֆոնին Թուրքիան սկսել է թեստավորել С-400 -ի ռադարային սարքերը
Փորձագետները և քաղաքական գործիչները կարծում են, որ ամերիկացիները արգելված հրթիռների մշակմանը ձեռնամուխ են եղել մինչև պայմանագրից հրաժարվելը։ Փորձարկումներից անմիջապես հետո Չինաստանի ԱԳՆ–ն Պենտագոնի ղեկավար Մարկ Էսպերի բացատրությունն անվանել է «անճոռնի ներկայացում»։
«Այս տարվա օգոստոսի 2–ից, երբ ԱՄՆ–ը հայտարարել է Միջին և փոքր հեռահարության հրթիռները ոչնչացնելու մասին պայմանագրից դուրս գալու մասին, Պենտագոնը ցամաքային տեղակայման հրթիռների երկու փորձարկում է անցկացրել։ Էսպերը հպարտությամբ հաղորդել է, որ ԱՄՆ–ը փետրվարից պատրաստվել է այդ մեկնարկներին։ Խնդրում եմ ուշադրություն դարձնել. ԱՄՆ–ը պաշտոնապես տեղեկացրել է պայմանագրից դուրս գալու մասին միայն օգոստոսի 2–ին, իսկ պատրաստվել` փետրվարից։ Դա ևս մեկ անգամ հաստատում է մեր նախորդ գնահատականները, որ ԱՄՆ–ն նախօրոք պլանավորել է պայմանագրից դուրս գալը»,–ասել է Չինաստանի ԱԳՆ ներկայացուցիչը։
Միջին հեռահարություն
Իսկապես, օգոստոսին Պենտագոնն արդեն փորձարկել է թևավոր հրթիռը, որը խոցել է թիրախը ավելի քան 500 կիլոմետր հեռավորության վրա, ինչը հակասում է միջին և փոքր հեռահարության հրթիռները ոչնչացնելու մասին պայմանագրին։ Ռուսաստանի ԱԳՆ–ում այդ գործարկումները գնահատել են որպես ապացույց, որ ԱՄՆ–ն վաղուց և գիտակցված պատրաստվել է պայմանագիրը խզելուն։
Սաուդյան Արաբիան և Ռուսաստանը խիստ նեղացրել են նավթային փորձագետներին
«Այդ ընթացքում նման միջոցառումներ անցկացնելը գրեթե անհնար է, եթե դրանք նախօրոք չեն պատրաստվել։ Այսպիսով, մենք տեսանելի հաստատում ենք ստացել, որ պայմանագրից ԱՄՆ–ի դուրս գալու` ոչ միայն քաղաքական և քարոզչական, այլ նաև բարոյական, ռազմատեխնիկական նախապատրաստությունը Վաշինգոտնում անցկացվել է երկարատև ժամանակի ընթացքում»,–ասել են ԱԳՆ–ից։
«Իսկանդերի» անալոգը
Բացի դրանից, ամերիկացիները վաղուց մշակում են զենք, որը միջին և փոքր հեռահարության հրթիռները ոչնչացնելու մասին պայմանագրով դասակարգվում է որպես փոքր հեռահարության հրթիռ։ 2018թ.–ի շնորհանդեսի ժամանակ Պենտագոնը ներկայացրել է Precision Strike Missile (PrSM) օպերատիվ–մարտավարական հրթիռը` 70-499 կմ հեռահարությամբ։ Իրականում հրթիռը կարող է թիրախներ խոցել ավելի քան 700 կմ տարածության վրա։
«Թրամփը հասկանում է Ռուսաստանի հետ բարեկամություն անելու շահը». Լավրով
PrSM–ը նույնպես արդեն փորձարկել են։ Գործարկումը տեղի է ունեցել М142 HIMARS համազարկային կրակի ռեակտիվ համակարգից։ Հրթիռն անցել է 240 կիլոմետր և հաջողությամբ խոցել թիրախը։
PrSM–ը կարելի է անվանել ռուսական «Իսկանդեր-Մ» հրթիռային համալիրի անալոգ, որի բնութագրերն ԱՄՆ–ն օգտագործել է որպես հիմնական պատրվակ պայմանագրից դուրս գալու համար։ Վաշինգտոնը մեղադրել է Մոսկվային, որ 9М728 թևավոր հրթիռի ձևափոխված տարբերակը` 9М729 –ը, խախտում է պայմանագրի պահանջները. իբր նրա հեռավորությունը գերազանցում է թույլատրելի 500 կիլոմետրը։
Մոսկվայում հերքել են մեղադրանքները, իսկ Պաշտպանության նախարարությունը նույնիսկ բացահայտել է հրթիռի որոշ բնութագրեր։
Ռուսաստանը նույնիսկ գնացել է աննախադեպ քայլի և առաջարկել ԱՄՆ–ին փակ ռեժիմով ծանոթանալ 9М729–ին` համոզվելու համար, որ այն համապատասխանում է պայմանագրի պահանջներին։ Ամերիկացիները հրաժարվել են։
