Առաջին նախագահն ասում էր, որ Հայաստանում գոյություն ունի մոտ 40 լրատվամիջոց, որոնցից ընդամենը երկուսն են իրեն պաշտպանում։ Երևի նկատի ուներ պետական հեռուստատեսությունը և «Հայաստանի հանրապետություն» պաշտոնաթերթը։ Երկրորդ նախագահը պնդում էր, որ Հայաստանում կան պատասխանատու և անպատասխանատու լրատվամիջոցներ։
Անպատասխանատուները, բնականաբար, այն լրատվամիջոցներն էին, որոնք քննադատաբար էին տրամադրված իշխանությունների հանդեպ։ Երրորդ նախագահն ասում էր, թե լրատվամիջոցներն են գաղջ մթնոլորտ ստեղծում Հանրապետությունում։ Եվ վերջապես այս տարվա սկզբին վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն էր կարծիք հայտնել, թե հայաստանյան լրատվամիջոցների 90 տոկոսը գտնվում է նախկինների ձեռքում և աշխատում է ներկա իշխանությունների դեմ։
Մեջբերեմ նաև ներկա իշխանությունները ներկայացնող պատգամավոր, արտաքին հարաբերությունների մշտական հանձնաժողովի նախագահ Ռուբեն Ռուբինյանի կարծիքը ֆեյսբուքյան իր էջից. «Հայաստանում մամուլի հետ կապված խայտառակ վիճակը միայն մերը չէ։ Սա համաշխարհային խնդիր է»։
Թե ինչ վիճակում են հայտնվել հայաստանյան լրատվամիջոցները «թավշյա հեղափոխությունից» հետո, շատ բարդ հարց է։ Հարցրեք այդ լրատվամիջոցների ղեկավարներին։ Ամենատարբեր գնահատականները կտան։ Մի կողմից, կարծես թե վերացել է իշխանությունների վերահսկողությունը։ Գաղտնիք չէ, որ նախկինների օրոք առաջատար լրատվամիջոցները, մանավանդ հեռուստաընկերությունները, այս կամ այն կերպ վերահսկվում էին նախագահականից։
Կարող եմ սեփական փորձից օրինակ բերել։ Տարիներ առաջ աշխատում էի հեռուստաընկերություններից մեկում, միջազգային լուրեր էի պատրաստում։ Սկսվեց, այսպես կոչված, արաբական գարունը, հեղափոխական տրամադրությունները հասան Եգիպտոս և ես վերլուծական նյութ էի պատրաստում նախագահ Մուբարաքի դեմ ծավալված համաժողովրդական շարժման մասին, երբ ներս մտավ խմբագիրն ու ասաց. «Պետք չի այդ նյութը, վերևից ասել են, որ հեղափոխական թեմային չանդրադառնանք»։ Այսինքն, պատկերացրեք, նախագահականից թելադրում էին նույնիսկ, թե ո՛ր միջազգային թեման կարելի է շոշափել, որը՝ ոչ։
Մյուս կողմից, գաղտնիք չէ նաև, որ որոշ լրատվամիջոցներ ֆինանսական աջակցություն էին ստանում նախագահականից։ Ուղղակի՝ ծրարով։ Հիմա, որքան գիտեմ, այլևս չկա այդ աջակցությունը և լրատվամիջոցների վիճակը բարդացել է։ Ընդհանրապես լրատվամիջոցների աշխատանքը գնալով ավելի ծանր է դառնում՝ գովազդն է պակասել։ Մարդիկ թերթ չեն կարդում՝ իսկ ինչու 150 դրամով թերթ գնեմ, եթե ցանկացած պահի կարող եմ մտնել ինտերնետ և կարդալ այդ թերթի առցանց տարբերակը, երկրի ղեկավարի կարծիքն էլ կիմանամ նրա սիրած լայֆերից՝ ուղիղ եթերներից։
Մի նոր դժվարություն էլ է առաջացել։ Առաջ որոշ լրատվամիջոցներ, հիմնականում հեռուստաընկերություններ, խոսք չէին տալիս շատ որոշակի գործիչների, ուղղակի խուսափում էին նրանց հրավիրելուց. ով գիտի` ինչեր կասեն, դե գնա ու տակից դուրս արի։ Հիմա հակառակ խնդիրն է առաջացել՝ գործիչներն իրենք են ընտրում «հարմար լրատվամիջոց», ասենք, այն հեռուստաընկերությունը, որտեղ քեզ տհաճ հարցեր չեն տա, ընդհակառակը՝ կշոշափեն այն թեմաները, որոնց շուրջ դու սիրում ես խոսել։ Այսինքն՝ եթե ես քննադատաբար եմ տրամադրված իշխանությունների կամ ընդդիմության հանդեպ, իշխանության կամ ընդդիմության ներկայացուցիչը ինձ հարցազրույց չի տա։
Բոլոր դեպքերում փաստենք, որ լրագրողական հանրապետություն ենք դարձել։ Վարչապետը՝ նախկին լրագրող, առաջին տիկինը՝ լրագրող, նայում ես խորհրդարանին՝ գրեթե ամեն հինգերորդը՝ նախկին գործընկերդ է։ Եվ ուրեմն այսօր, երբ արդեն 15-րդ անգամ նշվում է Հայ մամուլի օրը, շնորհավորենք բոլորիս։
Հեղինակ՝ Արմեն Դուլյան
