ԵՐԵՎԱՆ, 3 հոկտեմբերի — Sputnik. 2020թ–ի բյուջեի թե՛ եկամտային և թե՛ ծախսային ցուցանիշները տպավորիչ են։ 2020թ–ի բյուջեն Հայաստանի պատմության մեջ ամենամեծն է։ Այս մասին Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում ասաց տնտեսագետ Ատոմ Մարգարյանը` մեկնաբանելով, թե որտեղից է ՀՀ կառավարությունը շուրջ 200 մլրդ դրամ ավել գումար գտել։
«Այնտեղից, որ մոտ 1.5 տոկոսով ավելացել է հարկեր/ՀՆԱ հարաբերակցությունը, և, փաստորեն, ստվերից զգալի քանակությամբ շրջանառություն է դուրս բերվել։ Եվ, բնականաբար, հաջորդ տարվա բյուջեում դա պետք է արտացոլվեր»,– ասաց Մարգարյանը։
Հարկերը չվճարելու համար շոու բիզնեսի ներկայացուցիչներից մեկի դեմ քրգործ է հարուցվել. ՊԵԿ
Տնտեսագետը նաև հիշեցրեց, որ այս տարվա բյուջեի եկամուտների ճշգրտված ցուցանիշներով մինչև տարեվերջ արդեն 8.5 տոկոսով ավելի աճ է նախատեսվում, որը դրամական արտահայտությամբ 1 տրիլիոն 697 մլրդ դրամ է կազմում։ Ծախսերը ևս ավելացել են` նախատեսված 1 տրիլիոն 609 մլրդ դրամի փոխարեն կազմելով 1 տրիլիոն 880 մլրդ դրամ։ Արդյունքում այս տարվա դեֆիցիտը կազմելու է ընդամենը 0.6 տոկոս է, կամ ծրագրված 151 մլրդ դրամի փոխարեն 42.5 մլրդ։
«Պատճառը տնտեսումներն են, կամ ծախսերի զսպումը, հատկապես` կապիտալ ծախսերի մասով։ Այս կառավարությունը, փաստորեն, ուղղակի արգելակներ է դրել, և այդ գումարի զգալի մասը կփոխանցի հաջորդ տարվա բյուջե»,– նշեց Մարգարյանը։
Իսկ խնայած գումարի զգալի մասը, տնտեսագետի դիտարկմամբ, կապիտալ շինարարական ծրագրերի համար նախատեսված ծախսերն են, որոնք կառվարությանը հաջողվել է խնայել։
Ինչ վերաբերում է 2020թ–ի բյուջեով նախատեսվող դեֆիցիտին, այն բյուջեի նախագծով 2.6 տոկոս է` 182 տրիլիոն 567 մլրդ դրամ, ինչը, ըստ Մարգարյանի` կայունության տիրույթում է։
Եկամտային մասով 2020թ–ի բյուջեն հետաքրքրական է այնքանով, որ եկամուտների 94 տոկոսը նախատեսված է հարկային մուտքերի հաշվին։
«Այս կառավարությունը, ինչպես երևում է, խուսափում է այլևս արտաքին աղբյուրներից, արտոնյալ պայմաններով լուրջ ֆինանսական ներգրավումներ անել»,– Նշեց Մարգարյանը։
Այս տեսակետից հաջորդ տարվա բյուջեի համար հիմնական ռիսկային գործոնները պայմանավորված են 2020թ–ի հունվարից ուժի մեջ մտնող «Հարկային օրենսգրքի» փոփոխություններով։
«Կոռուպցիոն սողանցքները փակված են». նախարարը կփրկի և՛ Սևանը, և՛ բյուջեի փողերը
«Եկամտահարկի մասով, փաստորեն, անցում է կատարվելու համահարթ` 23 տոկոս դրույքաչափի, իսկ շահութահարկի 20 տոկոս դրույքաչափը նվազեցվելու է 18 տոկոսի»,– հիշեցնում է տնտեսագետը` միաժամանակ հավելելով, որ փոխարենը բարձրացումներ են նախատեսվում ակցիզային հարկի` ծխախոտի և ալկոհոլի հարկադրույքներում։ Ատոմ Մարգարյանը հուսով է, որ այդ բարձրացումները կկոմպենսացնեն վերոհիշյալ հարկատեսակների նվազեցման արդյունքում առաջ եկող կորուստները։
2020թ–ի գլխավոր ֆինանսական փաստաթուղթը հատկանշական է նաև նրանով, որ հետհեղափոխական կառավարության մշակած առաջին պետական բյուջեն է։ Մինչդեռ 2019թ–ի բյուջեն, թեև ընդունել էր հեղափոխությունից հետո ձևավորված նոր գործադիր ու օրենսդիր իշխանությունը, բայց համարվում էր, որ նախկին իշխանությունից ժառանգած, տնտեսական իրողությունների վրա հիմնված, իներցիոն, անցումային բյուջե։
Թե ավանդույթի համաձայն, ինչ որակումներ կստանա հաջորդ տարվա բյուջեյի նախագիծը, թերևս պարզ կլինի արդեն խորհրդանական քննարկումների ընթացքում, իսկ մինչ այդ պարզապես արձանագրված փաստ է`Հայաստանի պատմության մեջ 2020թ–ի բյուջեն ամենամեծն է։
Համեմատության համար նշենք, որ 2019թ–ի բյուջեն կազմում էր 1 տրիլիոն 496 մլրդ, 2018–ինը` 1 տրիլիոն 308 մլրդ, 2017–ինը` 1 տրիլիոն 210 մլրդ դրամ։
