ԵՐԵՎԱՆ, 24 օգոստոսի — Sputnik, Լաուրա Սարգսյան․ Հայաստանից Ռուսաստան գյուղմթերք մատակարարող ամենախոշոր՝ «Սպայկա» ընկերությունը հրապարակայնորեն մեղադրել է «Վերին Լարս» անցակետի աշխատակիցներին։ Ընկերությունում կարծում են, որ ռուս մաքսայինները կողմնակալ են վերաբերվում հայ արտահանողներին։ Ռուսական մաքսակետի ներկայացուցիչները հերքում են մեղադրանքները, ընդգծելով, որ «Սպայկայի» ղեկավարությունը փորձում է ցանկալին որպես իրականություն ներկայացնել։ Sputnik Արմենիան խոսել է վեճի կողմերի հետ ու նույնիսկ ավելին։
Մատակարարողը բողոքում է
Արդեն 3 օր է, ինչ «Սպայկա» ընկերության՝ 300 տոննա դեղձով բեռնված բեռնատարները կանգնած են Վերին Լարսի անցակետում, ինչի հետևանքով ընկերությունն արդեն իսկ 100 000 դոլարից ավել վնաս է կրել։ Այս մասին Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում ասաց «Սպայկա» ընկերության նախագծերի կառավարման բաժնի ղեկավար Կարեն Բաղդասարյանը։
Նշենք, որ երեկ «Սպայկան» հայտարարություն էր տարածել, ըստ որի` բեռնատարներին նշանակել են մաքսային զննում, սակայն Վերին Լարսի մաքսակետի տարածքը, որտեղ բեռնատարները պետք է ենթարկվեն մաքսային զննման, ապահոված չէ շուտ փչացող ապրանքների պահպանման համար անհրաժեշտ պայմաններով` սահմանված ջերմաստիճանային ռեժիմով:
«Ռուսական մաքսային ծառայությունը հայկական մեքենաների ստուգումներ է նշանակել, սակայն չեն ապահովել, որպեսզի ջերմային ռեժիմի պահպանմամբ այդ ստուգումներն անցկացվեն։ Խնդիրն այն է, որ դեղձը մթերելուց հետո համապատասխան ջերմաստիճանում ենք փոխադրումն իրականացնում, իսկ իրենք բեռն իջեցնում են, արևի տակ դնում, մի քանի ժամ պահում ու նոր միայն բարձում։ Բնականաբար, արևի տակ մնալով` դեղձը փչանում է»,–ասաց Բաղդասարյանը։
Նրա խոսքով` իրենք ոչ թե դեմ են ստուգումներին, այլ ուզում են, որպեսզի դրանք համապատասխան պայմաններում անցկացվեն։ Մյուս կողմից, Բաղդասարյանը զարմացած է, թե ինչու է ռուսական կողմը որոշել խստացնել ստուգումները` հաշվի չառնելով անգամ Հայաստանի` ԵԱՏՄ–ի անդամ լինելու հանգամանքը։
«Սպայկայի» նախագծերի կառավարման բաժնի ղեկավարը նշեց նաև, որ ռուսական մաքսային ծառայության գործողություններում դիտավորություն են տեսնում։
«Մենք շուտ փչացող ապրանքների համար անհրաժեշտ ջերմաստիճանային ռեժիմ ապահովելու հնարավորություն ունեցող Վլադիկավկազում գտնվող պահեստի հետ պայմանագիր ենք կնքել։ Նրանք դիմել են ՌԴ հյուսիսային Օսիայի մաքսային մարմնին, որպեսզի թույլ տա զննումը կատարել այնտեղ, սակայն որևէ արձագանք չկա»,–ասաց Բաղդասարյանը։
Նրա խոսքով` նման խնդիր առաջացել է դեռ ծիրանի մթերման ժամանակ` 2 ամիս առաջ, ինչի համար էլ իրենք նաև ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարություն են դիմել։ Նախարարությունը խոստացել է զբաղվել խնդրով, սակայն այսօր, փաստացի, մի քանի տասնյակ մեքենա 300 տոննա դեղձով՝ կանգնած է մաքսակետում։ Բաղդասարյանն ասում է, որ ստացվում է` խնդրի առնչությամբ կամ Հայաստանում երկխոսության մեջ չեն ՌԴ համապատասխան ատյանների հետ, կամ էլ՝ այդ երկխոսությունը կա, սակայն դա որևէ արդյունք չի տալիս։ Իսկ «Սպայկան» մասնավոր ընկերություն է և պետական ատյանների հետ չի կարող հավասարը հավասարի պես խոսել։
Անդրադառնալով ՌԴ մաքսային ծառայության պետի տեղակալ Գեորգի Ցագոևի պնդմանը, թե Վլադիկավկազի պահեստում չկան համապատասխան պայմաններ` Բաղդասարյանը նշեց, որ իրականությանը չի համապատասխանում նրա ասածը։ Բաղդասարյանի խոսքով` այդ տարածքում ոչ թե պայմաններ չկան, այլ պահեստը մաքսային անցակետի տարածքից դուրս է գտնվում, ինչում էլ հենց ՌԴ մաքսայինի աշխատակիցները խնդիր են տեսնում։
«Իսկ այն, որ հենց մաքսակետում ապահովված են բոլոր պայմանները, նույնպես ճիշտ չէ։ Խնդիրն այն է, որ մեր բեռը մեքենայի միջից միանգամից սառնարան չի տեղափոխվում, այլ մեծ անվասայլակների վրա են դնում ու տեղափոխում դեպի սառնարան։ Սառնարան տանող ճանապարհը մոտ 5 րոպե է տևում, և այդ ընթացքում միրգը + 38+40 աստիճանի տակ է լինում»,–ասաց նա` հավելելով, որ այդպիսով միրգը դիմանում է ընդամենը 2 օր այն դեպքում, երբ իրենց պայմաններում տեղափոխելու դեպքում 10 օր է դիմանում։
Հիշեցնենք, որ «Սպայկայի»՝ երեկ տարածած հաղորդագրության մեջ ընկերությունը մտավախություն էր հայտնում, որ այսօր և վաղը ոչ աշխատանքային օրեր են, և կա ռիսկ, որ այդ օրերին ևս որևէ գործընթաց տեղի չի ունենա:
Մաքսայինը վրդովվում է
«Վերին Լարս» անցակետի մաքսային կետի պետի տեղակալ Գեորգի Ցագոևը Sputnik Արմենիայի թղթակցի հետ զրույցում նշեց, որ ընկերությունում այնքան էլ անկեղծ չեն, քանի որ նրանց ապրանքը ոչ ոք չի հանել բեռնատարներից ու առավել ևս՝ ժամերով արևի տակ չի թողել։
«Ապրանքը ընկերության բեռնատարների մեջ է, որտեղ համապատասխան ջերմաստիճան է ապահովված։ Ինչպես պիտակների վրա ենք տեսնում, համապատասխան ջերմաստիճանի դեպքում մրգերը բավականին երկար են պահվում», - ասաց Ցագոևը։
Նրա խոսքով՝ այն տարածքը, որում «Սպայկան» ուզում է, որ զննում անցկացվի, բավականին հեռու է «Վերին Լարս» անցակետից։ Այդ պահեստային տարածքները զննելուց հետո հայտնի է դարձել, որ այնտեղ համապատասխան ջերմաստիճան ապահովելու համար սառնարաններ չկան։
Ցագոևը նշեց, որ մեծ ծավալի սառեցնող սարքեր կան «Վերին Լարս» անցակետի տարածքում։ Նրա խոսքով՝ այժմ բոլոր բեռնատարների համար ստուգման հրահանգներ են տրվել՝ ՌԴ գործող օրենսդրության համաձայն։ Բոլոր վարորդներին տեղեկացրել են, որ մաքսային զննում է անցկացվելու։
«Բոլոր վարորդներին ծանուցել են, որ նրանք պարտավոր են ներկայացնել ապրանքը մաքսային զննման։ Դեռ մաքսային այդ պահանջը չեն կատարել։ Նրանց առաջարկում են հանել ապրանքը անցակետի տարածքում՝ սառնարանային բաժիններում, որտեղ պահպանված են բոլոր նորմերը», - ասաց Ցագոևը։
«Սպայկայում» ակնկալում են, որ անցակետում առաջացած խնդիրը պետք է լուծի ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարությունը։
ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարի մամուլի խոսնակ Աննա Օհանյանը մեզ հետ զրույցում նշեց, որ «Սպայկա» ընկերության՝ դեղձով բեռնված բեռնատարների հարցով կապի մեջ է Վերին Լարսի անցակետի աշխատակիցների հետ:
«Մենք կապի մեջ ենք Վերին Լարսի անցակետի մեր գործընկերների հետ ու անում ենք առավելագույնը, որպեսզի ստուգումներն ընթանան հնարավորինս արագ, և այնպիսի պայմաններում ու ջերմային ռեժիմում, որ մթերքին վնաս չհասցվի»,-ասաց նա։
Sputnik Արմենիան դիմել է նաև Հայաստանում Ռուսաստանի դեսպանատուն, որտեղ մեզ հայտնեցին, որ տեղյակ են «Սպայկա» ընկերության բեռնատարերի՝ «Վերին Լարսում» գտնվելու մասին, սակայն տրանսպորտային միջոցների երթևեկության դադարեցումը կապված է «Սպայկայի» դիրքորոշման հետ։
«Ընկերության ղեկավարությունը կտրականապես հրաժարվել է անհրաժեշտ նվազագույն հսկիչ գործողություններ իրականացնելու համար բացել հենց այդ մեքենաների բեռնատարների հատվածը։ Նրանք հրաժարվել ապրանքի 10%-ի քննման իրականացումից, ինչի պատճառով մեքենաների անցնելը անհնար է դարձել, ու դրանք կանգնած են մնացել»,-նշեցին դեսպանատանը։
Նշենք, որ Մոսկվան 2016 թվականի հունվարի 1-ից Թուրքիայից մի շարք ապրանքների մատակարարման վերաբերյալ սահմանափակումներ է նշանակել: Այնուհետև սահմանափակումները մասամբ հանվեցին, սակայն թուրքական լոլիկի ներմուծման արգելքը դեռևս ուժի մեջ է:
Ռուսական իշխանությունը բազմիցս նշել է, որ Թուրքիայից լոլիկները շարունակում են անօրինական մուտք գործել Ռուսաստան՝ հարևան երկրներից արտահանելու միջոցով, մասնավորապես, «Ռոսսելխոզնադզորը» մտահոգություն է հայտնել Բելառուսից, Հայաստանից և Ադրբեջանից լոլիկի մատակարարման զգալի աճի վերաբերյալ:
