Հարյուր չորս տարի առաջ՝ 1915 թվականի ապրիլի 24-ին, Թուրքիայի՝ Օսմանյան կայսրության ներքին գործերի նախարար Թալեաթը հրաման է արձակում, որի համաձայն, թուրքական իշխանությունները մեկ գիշերվա մեջ մայրաքաղաք Կոստանդնուպոլսում (Ստամբուլ), իսկ հետագայում նաև հայահոծ այլ քաղաքներում ձերբակալվում և համակենտրոնացման վայրեր են տեղափոխում հայ մտավորականներին, հոգևորականներին, հայության առավել ազդեցիկ ներկայացուցիչներին, տարբեր տվյալներով՝ ընդհանուր 2345 մարդ, բոլոր նրանց, ում միասին անվանում են ազգի ընտրանի կամ էլիտա: Հետագա մեկ ամսվա ընթացքում, թուրքական իշխանությունների կարգադրությամբ, Օսմանյան կայսրության տարբեր վայրերում հայտնի հայերի բացարձակ մեծամասնությունը դաժանաբար հոշոտվում ու սպանվում է, փրկվում են եզակիները, ինչպես Կոմիտասը, որ տեսնելով թուրքական վայրագությունները, հոգեպես խեղվում է:
Ապրիլի 24-ը երբեմն անվանել են նաև «Կարմիր կիրակի»: Հետագայում, նախ Սփյուռքում, իսկ 1965 թվականից սկսած, նաև Հայաստանում հենց ապրիլի 24-ն է առանձնացվում որպես 1915-ից 1923 թվականների միջակայքում իրագործված Հայոց ցեղասպանության ավելի քան 1,5 միլիոն զոհերի հիշատակի օր:
2003 թվականի Ապրիլի 24-ին Փարիզում տեղադրվեց Կոմիտասի բրոնզե արձանը (քանդակագործ՝ Դավիթ Երևանցի):
Հատկանշական է, որ Հայկական ԽՍՀ մայրաքաղաք Երևանում Ցեղասպանության զոհերի հիշատակի օրը առաջին անգամ նշվել է 1965 թվականի այս օրը: Հախուռն ցույցերն ինչ-որ պահի վերաճել են տասնյակ հազարավոր մարդկանց մասնակցությամբ զանգվածային հուզումների՝ Արևելյան Հայաստանի մի մասը և Արևմտյան Հայաստանի տարածքը վերադարձնելու պահանջով, ինչն արտահայտվել է՝ «Հողերը, հողերը» վանկարկմամբ։
Դրանից մեկ տարի անց` 1966 թվականի ապրիլի 24-ին, Երևանում Հայկազն Խաչատրյանը, Ստեփան Զատիկյանը և Շահեն Հարությունյանը հիմնադրում են Ազգային Միացյալ կուսակցությունը (ԱՄԿ): ԽՍՀՄ իշխանությունների կողմից կուսակցության հիմնադիր-ղեկավարներին ձերբակալելուց հետո` 1968-ին, ԱՄԿ ղեկավարությունը ստանձնել է Պարույր Հայրիկյանը:
Ապրիլի 24-ին է ծնվել բռնցքամարտի լեգենդ, Օլիմպիական չեմպիոն (1956թ.), Եվրոպայի, ինչպես և ԽՍՀՄ եռակի չեմպիոն Վլադիմիր Ենգիբարյանը (1932-2013):
Նոր ժամանակներում ամենահայտնի հայ շախմատիստներից Կարեն Ասրյանը ևս ծնվել է ապրիլի 24-ին (1980թ.): Չնայած երկրային խիստ կարճատև ուղուն, որ ընդհատվեց 2008-ի հունիսի 9-ին, Կարեն Ասրյանը 28 տարեկանում արդեն ճանաչված և տիտղոսակիր շախմատիստ էր՝ համաշխարհային թիմային օլիմպիադայի բազմակի մրցանակակիր և չեմպիոն:
Հայաստանի ժողովրդական նկարիչ Հակոբ Կոջոյանը մահացել է 1959 թվականի ապրիլի 24-ին:
Հայաստանի և ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ, դաշնակահար, դիրիժոր և երգահան Կոնստանտին Օրբելյանը մահացել է 2014 թվականի ապրիլի 24-ին:
Ապրիլի 24-ին է մահացել նաև անգլիացի հանրահայտ գրող, հրապարակախոս Դանիել Դեֆոն:
Իսկ ահա ազգությամբ շվեդ ամերիկացի ինժեներ և գյուտարար Գիդեոն Սունդբեկը ծնվել է 1880 թվականի ապրիլի 24-ին: Նրա անունը այսօր գուցե շատերին ոչինչ չի հուշում, բայց նշենք, որ 1913-ին ներկայացված նրա ամենահայտնի գյուտը՝ կայծակնաճարմանդը, որին շատերս պարզապես «ցեպ» ենք ասում, մինչ օրս էլ լայնորեն կիրառվում է, հատկապես տեքստիլ արդյունաբերության մեջ:
Գյուտերի մասին. 1833 թվականին ԱՄՆ-ում պատենտավորվել է գազավորված ջուրը:
Հիշարժան այլ իրադարձություններից կարելի է առանձնացնել 1941 թվականի ապրիլի 24-ը. Մեծ Բրիտանիան այդ օրն սկսեց իր զորքերի տարհանումը Հունաստանից:
Եվ վերջինը. ապրիլի 24-ին Դեմոկրատական երիտասարդության համաշխարհային ֆեդերացիան նշում է Երիտասարդների համերաշխության միջազգային օրը:
Այսօրվա հետ կապված հիշարժան այլ իրադարձություններ էլ կան, բայց եթե ուզում եք հիշել, թե կոնկրետ անցած տարի ինչ դեպքեր են տեղի ունեցել Հայաստանում և աշխարհում, կարող եք սեղմել այս հղումը:
