ԵՐԵՎԱՆ. 11 ապրիլի — Sputnik, Աշոտ Սաֆարյան. Հայաստանի երկրորդ նախագահի կալանքի ժամկետի հերթական հետաձգումն իրավաբանների մոտ որոշ հարցեր է առաջացնում։ Խոսքն առաջին հերթին դատարանի նման որոշման նպատակահարմարության մասին է։ Ռոբերտ Քոչարյանի դեմ հարուցված քրեական գործի նախաքննությունն ինչպես հայտնի է ավարտվել է, հիմա կողմերը ծանոթանում են գործի նյութերին։ Այս փուլում, իրավաբան Արամ Վարդևանյանի կարծիքով, կալանքի հերթական հետաձգման պատճառողներն առնվազն անհասկանալի են։
Նշենք, որ դատարանի կալանման մասին որոշման հիմնական պատճառն այն էր, որ ազատության մեջ լինելով, Քոչարյանը կարող է քննության համար տարատեսակ բարդություններ ստեղծել, այդ թվում` վկաների վրա ճնշում գործադրելու միջոցով։Իրավաբանը համամիտ չէ այդ փաստարկների հետ։
«Երբ արձանագրվում է նախաքննության ավարտը, դա նշանակում է, որ ապացույցների ամբողջ բազան արդեն հավաքած է։ Այդ իմաստով ցանկացած կասկած, որ մեղադրյալը կարող է խոչընդոտել քննությանը, վկաների վրա ճնշում գործադրել, ոչ պատշաճ վարքագիծ դրսևորել, առնվազն անլուրջ է», – ասաց Վարդևանյանը Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում։
Այլ կերպ ասած, այս փուլում քննության համար Քոչարյանից եկող վտանգի մակարդակը նվազագույնի է հասցված։ Իհարկե դեռ դատական քննության փուլ կա, որի ժամանակ այդ ապացույցները պետք է քննվեն, ու տեսականորեն նորից վկաների վրա ազդեցություն գործելու ռիսկ կառաջանա։
Բայց, փորձագետի կարծիքով, այստեղ պետք է ևս մեկ հանգամանք հաշվի առնել։ Բանն այն է, որ նախաքննության ժամանակ Ռոբերտ Քոչարյանը մի քանի ամիս ազատության մեջ էր` նախորդ տարվա օգոստոսից մինչև դեկտեմբեր ամիսները։ Բայց չկա ոչ մի ապացույց, որ նա ազատության մեջ ոչ պատշաճ վարքագիծ է դրսևորել. այդ ընթացքում ոչ մի խնդիր չի առաջացել։ Քննությունն ու դատարանը պետք է հաշվի առներ այդ փաստը, երբ քննում էին կալանքի երկարացման հարցը։
«Հետևաբար, ենթադրություններից պետք է անցնել փաստացի հանգամանքներին։ Եթե այդ հանգամանքները կալանքի համար հիմք չեն տալիս, ապա դատարանի որոշումն ինձ համար անհասկանալի է», – ասում է Վարդևանյանը։
Կալանքի համար որոշ հիմքեր կարող են լինել քննության սկզբնական փուլում, երբ քննության մեջ գտնվողի վարքը դեռ չեն հասցրել ուսումնասիրել, բայց այդ նորմն արձանագրում է Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանը։ Մեր զրուցակիցն ասում է, որ կալանավորման երկարացման մասին դատարանի երկրորդ, երրորդ և հետագա որոշումների համար ապացույցների շատ ավելի հաստատուն, լուրջ հիմք է պետք։
Վարդևանյանը չցանկացավ խոսել քրեական գործի քաղաքական ենթատեքստի մասին, բայց միաժամանակ ընդգծեց, որ դատարանների շենքերի դիմաց տարատեսակ բողոքի ակցիաները, այդ թվում` այլ աղմկահարույց գործերով, դատավորների համար որոշակի անհարմարություն են ստեղծում։
Հիշեցնենք` ՀՀ 2–րդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը հուլիսի 26-ին Հատուկ քննչական ծառայություն էր ներկայացել «Մարտի 1»-ի գործով վկայի կարգավիճակով՝ հարցաքննության։ Նույն օրը նրան մեղադրանք էր առաջադրվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 300.1-ին հոդվածի 1-ին մասով այն բանի համար, որ նա այլ անձանց հետ նախնական համաձայնությամբ տապալել է Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրական կարգը։
Քննչական մարմինը Քոչարյանի նկատմամբ խափանման միջոց էր ընտրել կալանավորումը։
Առաջին ատյանի դատարանը Ռոբերտ Քոչարյանին կալանավորելու միջնորդությունը բավարարել էր, իսկ Վերաքննիչ դատարանը Քոչարյանին ճանաչել էր անձեռնմխելի և ազատել կալանքից:
Ավելի ուշ քրեական գործի նախաքննությունը վարող ՀՔԾ քննիչը որոշում էր կայացրել Ռոբերտ Քոչարյանի նկատմամբ խափանման միջոց ընտրել ստորագրությունը չհեռանալու մասին:
Իսկ Վճռաբեկ դատարանը փաստաբանների բողոքի հիման վրա որոշում էր կայացրել գործն ուղարկել լրացուցիչ քննության, որի ավարտին վերաքննիչ դատարանը Քոչարյանի նկատմամբ կիրառված կալանքը ուժի մեջ թողնելու որոշում կայացրեց։ Այդ որոշման հիման վրա դեկտեմբերի 7-ին Ռոբերտ Քոչարյանը դարձյալ կալանավորվեց։
Դեկտեմբերի 26-ին Ռոբերտ Քոչարյանի պաշտպանները միջնորդություն էին ներկայացրել դատարան` Քոչարյանի նկատմամբ կիրառված կալանավորումը գրավով փոխարինելու վերաբերյալ։ Ընդ որում, գրավի չափը սահմանելը թողնվել էր դատարանի հայեցողությանը։
2019 թ.–ի հունվարին քննչական մարմինը միջնորդություն էր ներկայացրել դատարան` Քոչարյանի նկատմամբ կիրառված կալանքը ևս երկու ամսով երկարացնելու վերաբերյալ։
