Նելլի Դանիելյան, Sputnik.
Հղի կինը, երբ տաքսի է նստում, տաքսիստը հարցնում է` աղջի՞կ է, թե՞ տղա։ Ասում է` աղջիկ։ Պատասխանը լինում է` ոչինչ, հաջորդը տղա կլինի։
Մարդկային զարգացման կենտրոնի տնօրեն Արմեն Գալստյանը հայաստանյան այս ամենասովորական պատմությունով փորձում է ներկայացնել այն վերաբերմունքը, որ հասարակությունն ունի դեռևս չծնված երեխայի նկատմամբ։
Իսկ Հայաստանում սեռով պայմանավորած հղիության արհեստական ընդհատումների մասին առաջին ահազանգը, նրա խոսքով, մեր երկրում առաջին անգամ հնչեցրել են միջազգային կազմակերպությունները 2011թ–ին։
«Միջազգային կառույցներն առաջին անգամ ահազանգեցին, որ Հայաստանում ընտանիքները որոշում են հրաժարվել երեխայից միայն այն պատճառով, որ նա աղջիկ է»,– Sputnik Արմենիային ասաց Արմեն Գալստյանը` հիշեցնելով, որ 2011թ–ին 100 աղջկա դիմաց 115 տղա էր ծնվում, իսկ դա շուրջ 10–ով գերազանցում է բնական ցուցանիշը։
«Դա նշանակում է, որ տարեկան շուրջ 1400 ապագա մայր չի ծնվում, և տարիների հաշվարկով 2050թ–ին չի ծնվի 80 000 ապագա մայր։ Դրա հետևանքը կլինի այն, որ մենք 2050թ–ին չենք ունենա այդ մայրերից ծնվող շուրջ 90 000 երեխա»,– մասնագետների հաշվարկներն է ներկայացնում Գալստյանը։
Ժողովրդագրական կործանման տանող գործընթացն արգելակելու համար մասնագիտական կառույցները սկսեցին քարոզչական ու ուսուցողական ծրագրեր իրականացնել` զուգահեռաբար ուսումնասիրելով նաև հանրության կարծիքը։
«Երբ մենք հարցումներ էինք իրականացնում կանանց շրջանում ու հարցնում էինք, թե ճնշումը հղիությունն ընդհատելու որոշում կայացնելու վրա ավելի շատ ընտանիքի՞ց է գալիս, թե՞ միջավայրից, կանանց մեծ մասը նշում էր` միջավայրից»,– պատմում է Գալստյանը։
Վիճակագրական տվյալներով` 2011թ–ին տղա երեխաների նկատմամբ նախապատվությունը ընտանիքներում կազմել է 47 տոկոս, աղջիկների նկատմամբ` 7.4 տոկոս։ 2016թ–ին նույնաբովանդակ ուսումնասիրությունն ընտանիքներում 13 տոկոս նախապատվություն է բացահայտել` տղաների, 5.2 տոկոս` աղջիկների նկատմամբ։ Մնացած շուրջ 80 տոկոսն ընդհանրապես նախապատվություն չի նշել։ Բայց ծրագրի հեղինակներին այս ցուցանիշներն էլ դեռ չեն բավարարում։
«Խնդիրն այն չէ, որ թվերն իջել են, մեր նպատակն այն է, որ նախապատվություն ընդհանրապես չլինի»,– ասում է Գալստյանը։
Մեկ ամիս առաջ սեռով պայմանավորված հղիության ընդհատումների խնդրին անդրադարձել էր առողջապահության նախարար Արսեն Թորոսյանը։
Նա ներկայացրել էր տղաների ու աղջիկների ծննդյան հետևյալ տվյալները` 2008-2012 թվականներին ծնվածների մեջ աղջիկ-տղա միջին հարաբերակցությունը կազմել է 100/115, 2014-ին` 100/113.4, 2015-ին` 100/112.7, 2016-ին` 100/111.9, 2017-ին` 100/109.8, 2018թ–ին` 100/108.5։
Վերարտադրական բնական ցուցանիշն աշխարհում համարվում է 100 աղջկա դիմաց 102-107 տղայի ծնունդը։
