ԵՐԵՎԱՆ, 1 փետրվարի — Sputnik. ԵԱՏՄ անդամ պետություններին դեռ չի հաջողվել կարգավորել գազի տրանզիտի հաշվառման մեխանիզմը Եվրասիական տնտեսական միությունում գազի ընդհանուր շուկա ստեղծելու համար։ ՌԻԱ Նովոստին այսօր փոխանցում է, որ այդ մասին Ալմաթիում ճեպազրույցի ժամանակ ասաց Եվրասիական տնտեսական հանձնաժողովի կոլեգիայի նախագահ Տիգրան Սարգսյանը։
«Գազի ընդհանուր շուկայի ձևավորման ծրագրում սկզբունքային չկարգավորված զգայուն հարց է մնացել։ Դա գազի տրանզիտի որոշման հարցն է», – ասաց նա` ամփոփելով Եվրասիական միջկառավարական խորհրդի նիստը։
Նրա խոսքով` այդ հարցում ԵԱՏՄ երկրները աշխատում են համաձայնագրերի երեք նախագծերի վրա։
«Առաջին համաձայնագիրը վերաբերում է գազատրանսպորտային համակարգերի հասանելիության միասնական կանոններին։ Երկրորդ համաձայնագիրը վերաբերում է գազի բորսային վաճառքի իրականացման կարգին։ Երրորդը` գազի ընդհանուր շուկայում վաճառքի կանոններին», – պարզաբանեց նա։
ԵԱՏՄ Գերագույն խորհրդի որոշման համաձայն` ենթադրվում է, որ այդ համաձայնագրերի նախագծերը ներկայացվելու են միության անդամ պետությունների ղեկավարների հաստատմանը, որ մինչ 2025 թվականը գազի ընդհանուր շուկան սկսի գործել, ավելացրեց Սարգսյանը։
Նա խոսել է նաև գազի գնի որոշման համար այս պահին գոյություն ունեցող երեք տարբերակների մասին։
«Միության պայմանագրում նկարագրված առաջին տարբերակով ենթադրվում է, որ քանի դեռ գազի գինը ազգային իրավասության տակ է, գազի տրանզիտի իրականացման համար ենթադրվում է, որ միջազգային պայմանագիր պետք է կնքվի։ Ենթադրվող երկրորդ մեխանիզմն այն է, որ երկրների միջև տրանզիտի գինը չի կարող գերազանցել այն գինը, որը արտացոլված է երկրների ներսում որպես տրանզիտի գին», – ասաց նա։
«Եվ հայեցակարգային երրորդ մոտեցումն այն է, որ եթե մենք գազի ընդհանուր շուկա ենք ձևավորում, ապա գնի ձևավորման կանոններն էլ պետք է ընդհանուր լինեն, իսկ դա նշանակում է, որ գազի տրանզիտի գնի որոշման մեթոդաբանությունն անհրաժեշտ է վեր հանել ազգային մակարդակից», – ամփոփել է Սարգսյանը։
Հիշեցնենք` 2018 թվականի վերջին Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը առաջարկել էր նաև մշակել ԵԱՏՄ–ում ընդհանուր հաշվարկային ենթակառուցվածք ստեղծելու մասին հարցը` օգտագործելով ժամանակակից ֆինանսական տեխնոլոգիաները։ Պուտինը համոզված է, որ դա թույլ կտա բարձրացնել միության երկրների ազգային վճարային համակարգերի կայունությունը` դրանք պակաս կախված դարձնելով դոլարից և այլ արտասահմանյան արժույթներից։ Դրանցից կախվածությունը նշանակում է տնտեսական ինքնիշխանության բարձրացում։
