ԵՐԵՎԱՆ, 20 նոյեմբերի –Sputnik, Աշոտ Սաֆարյան. Հայաստանի և Բելառուսի հարաբերություններում լարվածությունը չի թուլանում, պաշտոնական Երևանը Նիկոլ Փաշինյանի շուրթերով հնչեցնում է խնդիրներ և բարձրացնում հարցեր՝ կապված ՀԱՊԿ–ի ներսում հարաբերությունների տրամաբանություններին, որոնք նախկինում լռեցվում և հետաձգվում էին։
Քաղաքագետ Ալեն Ղևոնդյանի կարծիքով` Երևանի և Մինսկի խիստ վիճաբանությունը որոշակի ռիսկեր է պարունակում ՀԱՊԿ–ի հեղինակությունը պահպանելու տեսանկյունից, սակայն կուտակված տարաձայնությունները վաղ թե ուշ պիտի կարգավորվեն։ Այդ տարաձայնությունների կատալիզատորը Հայաստանի հիմնական հակառակորդ Ադրբեջանի հետ Ղազախստանի և Բելառուսի սերտ հարաբերություններն են։ Մինսկը Ադրբեջանին սպառազինություն ու ռազմատեխնիկա է վաճառում, ինչը դժգոհություն է առաջացնում Հայաստանի իշխանությունների մոտ։
Sputnik Արմենիայի թղթակցի հետ զրույցում փորձագետը ուշադրություն հրավիրեց այն փաստի վրա, որ կազմակերպությունում որևէ փաստաթուղթ չի արգելում կազմակերպության անդամ–երկրներին` Հայաստանի հակառակորդի հետ ռազմատեխնիկական գործարքներ կնքել։ Այս առումով կազմակերպությունը կարիք ունի համապատասխան նորմատիվներ և սկզբունքներ մշակելու, որպեսզի լիովին համապատասխանի ռազմաքաղաքական միության տրամաբանությանը։
«Մինսկն ու Բաքուն բավական ակտիվ աշխատում են տնտեսության ամենատարբեր ոլորտներում։ Կարծում եմ, որ Բելառուսը կշարունակի Ադրբեջանի գործոնն օգտագործել սեփական շահերը պաշտպանելու իր ձգտման մեջ։ Ադրբեջանի գործոնը միշտ առկա է եղել նաև Ղազախստանի քաղաքականության մեջ։ Հայաստանը պետք է իր գործողությունները կառուցի` ելնելով այս իրողություններից», – նշեց Ղևոնդյանը։
Այս համատեքստում ՀՀ վարչապետի պաշտոնակատարի խիստ հայտարարությունների շարքը բավական տրամաբանական է և հասկանալի։ Հայաստանի ներկայիս ղեկավարությունը նախկին իշխանություններից փոքր–ինչ տարբերվող տեսակետ ունի։ Տեղ–տեղ նրա դիրքորոշումը ամբիցիոզ է, տեղ–տեղ ավելի խիստ և պահանջկոտ։
Փորձագետը ենթադրում է, որ դեկտեմբերի 6-ին Սանկտ Պետերբուրգում կազմակերպության կայանալիք գագաթնաժողովին բավական սուր բանավեճ է լինելու, քանի որ կողմերն արդեն հիմա են ակտիվ «դիրքավորվում»։ Միևնույն ժամանակ Ղևոնդյանը հույս ունի, որ Ռուսաստանը արդյունավետ մոդերատոր կլինի այս իրավիճակում։
Քաղաքագետ Սուրեն Սուրենյանցը նույնպես համոզված է, որ Հայաստանը արժանի դիրք է զբաղեցրել գլխավոր քարտուղարի նշանակման հարցում։ Բուն պաշտոնը զուտ տեխնիկական նշանակություն ունի, սակայն խնդիրն այն է, որ ՀԱՊԿ–ում ստեղծված իրավիճակը կարող է ազդել հայ–ռուսական հարաբերությունների զարգացման ընթացքի, արցախյան հակամարտության գործընթացի վրա։
«Չէ՞ որ հասկանալի է, որ ՀԱՊԿ–ում խնդիրների հիմնական շահառուն Ադրբեջանն է։ Հենց այդ պատճառով էլ կազմակերպության ներսում առկա գործընթացները լուրջ կարևորություն ունեն։ Եթե Հայաստանն ամեն դեպքում հրաժարվում է գլխավոր քարտուղարի պաշտոնից, ապա նա պետք է իմանա, թե ինչ է ստանում փոխարենը։ Քաղաքականության մեջ ո՛չ մաքսիմալիզմը, ո՛չ զիջումները ինքնանպատակ չեն», – նշեց Սուրենյանցը։
Հայկական կողմի պահվածքը մինչ այժմ ադեկվատ էր ընթացիկ մարտահրավերներին, սակայն հետագայում պետք է տարբեր սցենարներ և լուծումներ ունենալ հավանական ֆորս մաժորային իրավիճակների համար։ Փորձագետների խոսքով` Հայաստանն, ամենայն հավանականությամբ, կկորցնի գլխավոր քարտուղարի պաշտոնը։ Բելառուսն ու Ղազախստանը վետո կդնեն Հայաստանի ներկայացուցչի նշանակման, իսկ վերջինս էլ վետո կդնի Բելառուսի ներկայացուցչի նշանակման վրա։ Արդյունքում մինչև 2020 թվականը ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղարի պարտականությունները կշարունակի կատարել Ռուսաստանի ներկայացուցիչ Վալերի Սեմերիկովը։
