Անակնկալ ԱԺ ընտրություններից առաջ. հին քաղաքական գործիչները «թավշյա» անորոշության մե՞ջ են

Պետության բոլոր ոլորտներում իշխանափոխության ընթացքի համար բնորոշ անկայունության պայմաններում ոչ ստանդարտ իրավիճակներ գերթե ամենուր ստեղծվում են։ Խորհրդարանական ընտրությունները, որոնց քաղաքական կուսակցություններն ու դաշինքները պետք է մանանայի պես սպասեին, կարող են անցնել մասնակիցների ռեկորդային քիչ քանակությամբ։

Մինչ ապագա հաղթողներն ու մի երկու մանդատով բավարարվողներն իրենց ցուցակներն են ներկայացրել ԿԸՀ, մնացածը հայտնում են, որ չեն մասնակցում, ոմանք էլ՝ նույնիսկ, որ բոյկոտում են ընտրությունները։

Իհարկե, մասնակցության դեմ գլխավոր փաստարկն այն է, որ, ըստ էության արդյունքը կանխորոշված է ու ընտրություն չկա։ Սակայն հրաժարվում են ոչ միայն կուսակցությունները, որոնք այլ պայմաններում կարող էին արժանի արդյունք ցույց տալ, այլ նաև նրանք, որ արդեն սովոր են չնչին տոկոսներին։

Թեև վերջիններիս կարելի է գովել սկզբունքայության համար, օրինակ, կոմունիստներին, որոնք հայտարարեցին, որ իրենց բոյկոտը պատասխան է նախորդ իշխանությունների հակաժողովրդավարականությանն ու ներկայիս իշխանության ցուցադրական ժողովրդավարականությանը։

Այսպես, Ազգային ժողովրդավարական միության նախագահ Վազգեն Մանուկյանն ասաց, որ չի մասնակցում, իսկ Պարույր Հայրիկյանն ասաց, որ իր ղեկավարած «Ազգային ինքնորոշում» միավորումը ընտրության գնալու է, չնայած դրանց «հակաժողովրդավարական բնույթին», սակայն անձամբ չի պատրաստվում մասնակցել դրանց։

Որոշ չափով անսպասելի էր «Ժառանգության» ու «Օրինած երկրի» հրաժարվելը։ Այնպես չէ, որ այդ կուսակցությունները հավակնում էին ձայների զգալի քանակություն հավաքել, պարզապես դրանք միշտ ուժերը ներածին չափով փորձում էին ընկերանալ հավանական հաղթողների հետ, իսկ երբ դա չէր ստացվում, ապա փորձում են միանալ ամենամեծ ընդդիմությանը։ Այս անգամ կարծես մեծ մարդիկ նրանց չխաղացրեցին, հակառակ դեպքում այդ քաղաքական ուժերը չէին հրաժարվի հնարավորությունից։

Միաժամանակ պետք է իհարկե հաշվի առնել, որ ընտրություններին չմասնակցելու համար այդ կուսակցությունները կարող են այլ պատճառներ ունենալ, որոնք չեն բարձրաձայնում, ու կարող են պարզ դառնալ ավելի ուշ, ընտրություններից հետո, կառավարության ձևավորման փուլում։

Սակայն ամենամեծ անակնկալը «Հայ ազգային կոնգրեսի» ինքնաբացարկն էր. ահա այստեղ առեղծվածային շատ բաներ կան։ ՀԱԿ–ը, ինչպես հայտնի է, ՀՀ առաջին նախագահի կուսակցությունն է, իսկ Լևոն Տեր–Պետրոսյանն այն մարդկանցից չէ, որ երբևէ խոստովանում են, որ իրենց ժամանակը վաղուց անցել է։ Թե ինչ կա այստեղ իրականում, կարելի է միայն գուշակել, սակայն մի բան հստակ է. ՀԱԿ–ի չմասնակցությունը լուրջ փաստարկների վրա է հիմնված։

Կամ Լևոն Տեր–Պետրոսյանին հասկացրել են, որ ո՛չ նա, ո՛չ է իր թիմի անդամները ոչ մի բանի հույս չեն կարող ունենալ, ինչը քիչ է հավանական, հաշվի առնելով Նիկոլ Փաշինանի՝ որպես քաղաքական գործիչ կայացման պատմությունը։

Բայց հնարավոր է, որ թաքուն պայմանավորվածություններ ու խոստումներ կան, որոնք ՀԱԿ–ին որոշակի արտոնություններ են տալիս։ Հայկական մամուլում տեղեկություն կա, որ ՀԱԿ–ը նման որոշում է կայացրել` հաշվի առնելով ձախողման մեծ հավանականությունը։

Թեև դժվար թե կանխատեսվող ձախողումը կարողանա կանգնեցնել Լևոն Տեր–պետրոսյանին, որը 1996 թվականին կրկին զբաղեցրեց նախագահի պաշտոնը` բողոքի ակցիաների դաժան ճնշման արդյունքում, ընդհուպ մինչև բանակային տեխնիկայի օգտագործում. հիմա չգիտես ինչու դրա մասին ոչ ոք չի հիշում։ 1995 թվականից սկսած Տեր–Պետրոսյանի առաջնորդած ցանկացած քաղաքական նախաձեռնություն ձախողվում էր ցանկացած ընտրությունների ժամանակ, սակայն դա նրանց չէր կանգնեցնում։

Այսպիսով, Հայաստանում ամենաօրիգինալ ընտրությունները կկայանան արդեն շատ շուտով, ու մենք չենք տեսնի մեզ ծանոթ դեմքերից շատերին։

Հնարավոր է, դա լավ է, հորձանուտը, երբեմն, կարող է հետաքրքիր փաստեր ջրի երես հանել...